Programmatisch toetsen: een vorm van onderwijs die buiten en binnen de HU door steeds meer opleidingen wordt ingezet. En ook een vorm die nieuwe vragen stelt aan de digitale systemen en (onderwijslogistieke) processen van onze Hogeschool. Hoe kan je als opleiding je onderwijs ontwerpen waarbij programmatisch toetsen als didactisch uitgangspunt geldt, welke partijen heb je daarbij nodig en welke digitale en logistieke facilitering is er? Onder regie van OO&S, TLN en DLO is er een handreiking opgesteld om docenten en opleidingsmanagers praktische richtlijnen te bieden bij het ontwerpen, inrichten en invoeren van programmatisch toetsen.
Het gedachtegoed over programmatisch toetsen krijgt op steeds meer plekken vorm binnen de HU en in de rest van het Nederlandse hoger onderwijs. Bij een programmatische-toetsaanpak wordt niet op basis van één of een paar momentopnamen geoordeeld over het niveau van een student, maar wordt zijn ontwikkeling over langere tijd gevolgd met behulp van een veelheid en verscheidenheid aan datapunten. De beslissing over het toekennen over studiepunten is gebaseerd op het scherpe beeld dat uit die datapunten ontstaat. Daarbij ligt de nadruk in het onderwijs op rijke en frequente feedback.
Deze aanpak faciliteert een continu leerproces. Zo wordt feedback veel meer onderdeel van dat leerproces, in plaats van een eindpunt ervan. En het werken met datapunten ondersteunt gepersonaliseerde leerroutes. Zo sluit programmatisch toetsen goed aan bij de HU-onderwijsvisie en het HU-toetskader.
Handreiking inrichting programmatisch toetsen bij de HU
Opleidingen die programmatisch toetsen in hun onderwijsvisie hebben opgenomen, laten zien dat er nieuwe behoeftes ontstaan aan onderwijskundige support en logistieke en technische facilitering. Hun onderwijs ontwerpen zij opnieuw en daarbij komen veel stappen kijken, zowel in ontwerp als ontwikkeling, inrichting en verantwoording. Er is natuurlijk de onderwijskundige context van waaruit je ontwerpt en de kennis die daarbij nodig is. Dan zijn er de juridische kaders, zoals het OER en de AVG en praktische vraagstukken rond de digitale leeromgeving en onderwijslogistieke processen.
(Tekst gaat onder de afbeelding verder.)
Fig.1: Processtappen invoering programmatisch toetsen bij de HU, uit Handreiking inrichting programmatisch toetsen, Hogeschool Utrecht, 2020.
De teams van DLO zijn voortdurend bezig met het optimaliseren van de systemen en processen die het onderwijs faciliteren. Dat gebeurt in continu contact met het onderwijs, maar ook met andere stakeholders zoals OO&S, het Teaching & Learning Network en onderwijslogistiek. Met hen hebben we een document opgesteld met als doel docenten en opleidingsmanagers praktische richtlijnen en handreikingen te bieden bij het invoeren van programmatisch toetsen. Open de Handreiking inrichting programmatisch toetsen hier of download hem onder aan de pagina.
En nu verder
Een multidisciplinaire werkgroep gaat aan de hand van actuele casussen binnen de HU verder met de uitwerking binnen de HU. Daarbij maken we gebruik van de reeds aanwezige kennis over programmatisch toetsen bij het lectoraat Beroepsonderwijs en het toetsnetwerk van TLN, maar worden ook meteen de DLO en onderwijslogistiek betrokken en wordt er meegedacht vanuit examencommissie-expertise. De werkgroep vertaalt de behoeften rond support, facilitering en logistieke processen naar oplossingen. We kijken naar de mogelijkheden binnen bestaande systemen, welke nieuwe systemen er eventueel nodig zijn, hoe we dit procesmatig gaan inrichten en kunnen ondersteunen en adviseren. Concreet kijken we naar de impact op onder andere het ACO-proces en hoe de vastlegging en verwerking van datapunten wordt georganiseerd.
Wil je met jouw opleiding je oriënteren op programmatisch toetsen, of ben je al aan het ontwerpen, neem dan de handreiking bij de hand!