Verschillen in mondelinge vaardigheden

Omschrijving

De invloed van de taalachtergrond op de mondelinge vaardigheden van leerlingen.

Toelichting

In onze samenleving worden verschillende talen gesproken. Naast het Algemeen Nederlands (AN) zien we regionale variatie (dialecten), spreken sociale groepen hun eigen taal (straattaal, dokterstaal) en komen er veel migrantentalen voor (Turks, Pools enzovoort). In principe is elke leerling door contact met meerdere talen dan ook meertalig, waarbij hij de ene taal(variëteit) in sommige situaties beter beheerst dan de andere.

In hun dagelijkse omgang met familie en vrienden gebruiken leerlingen Dagelijkse Algemene Taalvaardigheid (DAT), geschikt voor het uitwisselen van concrete informatie en ervaringen. Maar om op school bij de verschillende vakken mee te kunnen praten, moeten zij gaan beschikken over een meer abstracte schooltaal (Cognitief Academische Taalvaardigheid: CAT). Met name leerlingen voor wie het Nederlands de tweede taal is, hebben vaak minder contact met moedertaalsprekers van het Nederlands en horen daardoor andere taalvarianten in hun omgeving dan het Algemeen Nederlands. Ze moeten op school daarom extra de gelegenheid krijgen die laatste taal te horen en zelf te leren gebruiken.

Dagelijkse taal verschilt op een aantal punten van schooltaal:

mate van abstractheid (praten over concrete, zichtbare onderwerpen versus praten over abstracte zaken);
cognitieve complexiteit (over een gebeurtenis vertellen die je zelf hebt meegemaakt is minder complex dan argumenteren bij geschiedenis);
contextuele steun (bij alledaagse onderwerpen is de context vaak bekend en duidelijk, maar in schoolse situaties is de context vaak talig en wordt die opgeroepen door teksten of uitleg van de leraar);
doelen (dagelijkse taal om ervaringen uit te wisselen en relaties te onderhouden versus schooltaal om toegang te krijgen tot vakkennis);
dagelijkse taal is informeel en meestal mondeling; schooltaal is formeel en vaak schriftelijk.

Zie ook

taalvariatie; meertaligheid; school- en vaktaal; omgaan met verschillen in mondelinge vaardigheden.