Omgaan met verschillen in begripsontwikkeling

Omschrijving Vanuit kennis over de taalachtergrond van leerlingen omgaan met verschillen in hun begripsontwikkeling.
Toelichting In onze samenleving worden verschillende talen gesproken, zoals dialecten, groepstalen en migrantentalen. In principe is elke leerling door contact met meerdere talen dan ook meertalig, waarbij hij de ene taal(variëteit) in sommige situaties beter beheerst dan de andere.

Met dit maatschappelijk gegeven heeft de leraar de taak om de taalachtergrond en de daarmee opgebouwde kennis van de wereld van leerlingen te respecteren en daarbij aan te sluiten. Voor elke leerling speelt taal een essentiële rol in het opbouwen van een eigen identiteit. De leraar kan hierin een positieve en stimulerende rol spelen door aandacht te schenken aan de ervaringen van kinderen en hen te ondersteunen om deze ervaringen te verwoorden. Daarnaast heeft elke (vak)leraar de taak om de schooltaal (Cognitief Academische Taalvaardigheid) van leerlingen verder uit te bouwen.Om aan te sluiten bij de taalachtergrond en begrippenwereld van de leerlingen en toe te werken naar de beheersing van school- en vaktaal kan de didactiek van taalgericht vakonderwijs ingezet worden. Het uitgangspunt is dat de leerlingen bij alle vakken de ‘taal van het vak’ (leren) gebruiken om leerstof te verwerven en te verwerken. Taalgericht vakonderwijs is onderwijs waarin naast vakdoelen de benodigde taalvaardigheid expliciet is benoemd. Het berust op de drie pijlers context, interactie en taalsteun. We lichten de eerste toe:

– Context: nieuwe leerstof moet in een context worden geplaatst ofwel verankerd raken in de kennis die leerlingen eerder hebben verworven. Contexten kunnen situaties en ervaringen uit het dagelijks leven zijn, maar ook verwijzingen naar eerder op school behandelde stof. Het is nodig om die context te verkennen, zeker in een talige heterogene klas, waarin leerlingen wellicht het concept kennen, maar niet het woord (het label) in het Nederlands.

Op school zijn alle leerlingen de Nederlandse schooltaal (CAT) nog aan het verwerven. Bij taalgericht vakonderwijs gaat echter het niet alléén om het verbeteren van de taalvaardigheid, maar ook om het verbeteren van de didactiek, zodanig dat de vakinhoud beter tot zijn recht komt.

Zie ook verschillen in begripsontwikkeling; taalvariatie; meertaligheid; school- en vaktaal; integrale didactiek TVO; taalgericht vakonderwijs.
Praktijkvoorbeelden Begripsontwikkeling: