Wetenschapper John Hattie heeft een synthese gemaakt van onderzoeken naar factoren die het leren van studenten beïnvloeden. De motivatie van de student blijkt een belangrijke factor. Een belangrijk onderscheid in motivatie is tussen interne en externe motivatie. Bij de eerste is het leren zelf datgene wat motiveert. Het willen halen van een toets is een voorbeeld is van externe motivatie. In de praktijk zal er vaak een balans zijn tussen die twee. Sterke interne motivatie leidt tot dieper leren en is dus wenselijk.
Hattie laat ook zien dat de eigen verwachtingen van de student een sterke invloed heeft. Hierbij speelt de locus of control een rol: in hoeverre geloof je dat je zelf in staat bent je op een bepaalde manier te ontwikkelen? Het actuele onderwerp van growth versus fixed mindset is hieraan gerelateerd.
Motivatie en het zelf controle nemen over je ontwikkeling hangen nauw met elkaar samen. Hoe minder gemotiveerd hoe lastiger het is om je eigen leerproces te reguleren en te monitoren. Hoe meer intrinsiek gemotiveerd hoe gemakkelijker dat wordt.
Zelfdeterminatie
Veel geciteerde auteurs op het onderwerp motivatie zijn Ryan en Deci. Zij ontwikkelden de Zelfdeterminatietheorie (ZDT). Deze theorie beschrijft drie factoren die bijdrage aan interne motivatie:
- competentie: het gevoel dat je een bepaald leerdoel kunt bereiken;
- relatie: het gevoel hebben gezien te worden, ergens bij te horen en je veilig genoeg voelen om fouten te maken;
- autonomie: het gevoel dat je invloed hebt op de manier waarop je leert.
Als docent kun je iemand niet opleggen gemotiveerd te zijn. Je kunt in je onderwijs echter wel rekening houden met deze drie factoren en zo de kans dat je studenten gemotiveerd zijn vergroten.
Meer informatie
De zelfdeteminatietheorie is populair en niet heel ingewikkeld; er zijn op internet veel duidelijke uitleg en voorbeelden te vinden. Hatties werk is wat lastiger te doorgronden. Hij heeft een aantal boeken hierover geschreven, die alle ‘visible learning‘ is de titel hebben.
Vanuit het Teaching & Learning network van de HU zijn Sandra van Dillen en Lisette Munneke eerste aanspreekpunt voor deze specifieke pagina.
Literatuur
| Ros, Castelijns, Loon & Verbeeck (2014). Gemotiveerd leren en lesgeven. Uitgeverij Coutinho. | Een boek vol met praktische aanwijzingen voor docenten. |
| Ryan & Deci (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions. Contemporary Educational Psychology 25, 54–67. | Een overzichtsartikel van de grondleggers van de zelfdeterminatietheorie. |
| Kappe (2011). Determinants of success: a longitudinal study in higher professional education. Proefschrift. | Onderzoek naar succesfactoren in hoger onderwijs. Zie ook de blog Consciëntieusheid en intrinsieke motivatie belangrijker dan intelligentie. |
| De Boer & Kamphuis (2015). Wat beweegt je student? Hogeschool Utrecht. | Een onderzoek van de HU naar verschillende motivatieprofielen van studenten in de economische studierichtingen. |
Bloggen en vloggen
- Onderwijsadviseur Wytze Niezen praat je in zes minuten bij over de belangrijkste theorieën achter motivatie.
- Ryan zelf vertelt over de ZDT op de Self-Determination Theory Conference (2013). Zijn collega Deci komt met een iets andere benadering, waarin autonomie als grote uitdaging wordt genoemd.
- Kunnen we iets leren over motivatie uit de topsport? Over Michael Jordan bv? Nico van Yperen denkt van wel.
- Een wat oudere blog met aandachtspunten voor onderwijs gericht op motivatie en studiegedrag van studenten.