De opleiding Ondernemerschap en Retail Management gooit het roer om.
Het nieuwe afstuderen bij de opleiding ORM sluit beter aan op de praktijk. Studenten maken geen uitgebreide businessplannen meer, maar gaan aan de slag met een concreet project. ‘Studenten kiezen voor een eigen bedrijf of studeren af op een vraagstuk van een ondernemer.’ Wat betekent dat voor de vormgeving van het afstudeertraject?
Knelpunten
Afstudeercoördinator Marloes Heerkens zag een aantal knelpunten bij de oude manier van afstuderen. Studenten deden er te lang over, het slagingspercentage was laag en het leverde vooral dikke pakken papier op: ‘We waren eerder rapportagevaardigheden aan het toetsen dan het ondernemerschap.’ Veel studenten zagen als een berg op tegen het afstuderen.
Leeruitkomsten
Een vernieuwing van het curriculum bood mogelijkheden. ‘We wilden de hele opleiding gaan vernieuwen, van het eerste jaar tot en met het afstuderen.’ Marloes vormde met haar collega’s Natalie van Zeeland en Sjoerd van Dijk het afstudeer-ontwikkelteam. Ze kregen hulp van Lisette Munneke: ‘Veel opleidingen vernieuwen het afstuderen als laatste stap in een complete vernieuwing. Je kan beter eerst nagaan hoe leeruitkomsten getoetst kunnen worden voor een bachelorsdiploma.’
Visie op het beroep
De opleiding ORM is voor Lisette een interessant geval. ‘Als je studenten wil laten afstuderen op een eigen onderneming, draait het expliciet om de visie op het beroep.’ Prettige bijkomstigheid: ORM heeft een klein team van 15 docenten, die elkaar weten te vinden. ‘We hebben het echt met het hele team gedaan,’ licht Marloes toe. ‘Tijdens de sessies heeft Lisette iedereen erbij betrokken.’
Iteratief onderzoeken
Belangrijke opgave: een andere manier van onderzoeken. ‘We moesten de traditionele manier loslaten,’ legt Marloes uit. ‘In de praktijk gaat het allemaal veel sneller. We noemen dat iteratief onderzoeken: je klanten interviewen en je bevindingen verwerken.’ Snelle slagen maken, zoals ook bij ondernemers gebruikelijk is. ‘Studenten testen bijvoorbeeld een prototype direct in de praktijk.’
Product testen
Chantalle de Heer heeft daar ervaring mee. Ze nam deel aan de pilot voor het nieuwe afstuderen. ‘Ik heb een passie voor vormgeving en drukwerk en wilde met mijn eigen webshop aan de slag. Het nieuwe afstuderen gaf me die kans.’ Via social media testte zij een nieuw product rechtstreeks bij haar doelgroep. ‘Ik weet nu veel beter wat mijn klant wil.’ Als onderwijsassistent brengt ze haar ervaring over op andere studenten.
In ontwikkeling
Ze ziet wel dat het nieuwe afstuderen nog in ontwikkeling is. ‘Het is niet voor iedereen duidelijk wat er in het eindverslag moet komen te staan.’ Marloes herkent dat: ‘Ik zeg niet dat we er al helemaal zijn. Wij houden regelmatig sessies om te bespreken wat we willen zien van de studenten. Maar we zijn zeker de goede weg ingeslagen.’ Ook van de docenten vergt de nieuwe werkwijze aanpassingen: ‘De student kiest de onderzoeksmethode die bij de praktijksituatie past. Je moet dus continu inspelen op de specifieke vraag en situatie.’
Holistisch beoordelen
Toch heeft de verandering al flink wat opgeleverd. In de eerste plaats is de doorlooptijd van het afstuderen verkort naar 20 weken. Het afstuderen is beter toegesneden op het beroepsprofiel, legt Lisette uit. ‘Daarnaast werkt de opleiding toe naar holistisch beoordelen op basis van competenties of leeruitkomsten.’ Ook de begeleiding van de studenten is aangepast. ‘Ze gebruiken een soort scrum aanpak, waarbij studenten elke week presenteren welke stappen ze hebben gezet.’
Alle stakeholders
Wat geven de betrokkenen mee aan andere opleidingen? Marloes: ‘Gun jezelf de tijd om samen te leren en maak gebruik van de expertise binnen de hogeschool.’ Bijvoorbeeld van Lisette, die adviseert om het hele team bij een vernieuwing van het afstuderen te betrekken. ‘Ga met alle stakeholders om de tafel: met praktijk, onderzoek, onderwijs en studenten.’ En wanneer je als student even vastloopt? ‘Wees dan niet afwachtend, sla een zijweg in en bereik zo alsnog je doel. Een echte ondernemer zal niet blijven stilstaan,’ zegt Chantalle.
Afstuderen op je eigen onderneming: veel praktijkgerichter kan het niet. Uitgangspunt is een gedeelde visie op het beroep. ‘Onze studenten worden opgeleid tot ondernemer of ondernemend manager.’ Met de nieuwe manier van afstuderen staan ze al bijna met twee benen in de praktijk.