Designchallenge missiegedreven onderwijs

Grote maatschappelijke vraagstukken vergen een nieuwe kijk op ons onderwijs. Hoe kunnen we onderwijs vormgeven op de grens van school en praktijk? Hoe kan een hybride leeromgeving eruit zien? Vragen waarmee de deelnemers aan de ‘designchallenge missiegedreven onderwijs’ aan de slag gingen: ‘We willen docenten verleiden om zelf te gaan experimenteren.’ Een gesprek met onderwijsvernieuwer Erik Mooij.

‘Het afgelopen jaar heeft het onderwijs in de overlevingsstand gezeten,’ zegt Erik. Veel energie van docenten ging zitten in de ontwikkeling van online onderwijs. Nu het onderwijs uit de lockdown komt is de vraag: wat betekent de combinatie van offline en online voor het ontwerp van vernieuwend onderwijs? Erik hield zich al langer bezig met challenge based leren: onderwijs dat uitgaat van maatschappelijke opgaven: ‘Met de designchallenge geven we docenten een kijkje in de keuken.’

De challenge sluit aan op de zwaartepunten van de hogeschool, zoals geformuleerd in het document ‘Ambitieplan HU 2026.’ Als zwaartepunten worden daarin genoemd: duurzaamheid, gezondheid, digitalisering en leren. ‘Doel is om als hogeschool meer impact te hebben op de grote thema’s in de samenleving,’ legt Erik uit. ‘Daarvoor is het nodig dat docenten en studenten meer met elkaar gaan samenwerken.’ Dwars door instituten en opleidingen heen. Uitgangspunt is de maatschappelijke missie die de hogeschool met haar onderwijs wil vervullen.

Aanleiding voor de opzet van de challenge waren vragen van docenten. Wat is een hybride leeromgeving en hoe geef je vorm aan blended onderwijs? Met de designchallenge kozen Erik en zijn collega’s voor een andere vorm dan gebruikelijk is: ‘We willen collega’s in een veilige omgeving laten experimenteren, waarbij we ze op de juiste manier ondersteunen en aandacht bieden aan de combinatie van online en offline werken.’ Voor de organisatie maakten ze gebruik van een nieuw netwerk binnen het Teaching & Learning Network: Wendbaar met het werkveld.

‘Wendbaar met het werkveld’ is een netwerk voor onderwijs in samenwerking met de praktijk,’ licht Erik toe. Praktijkonderwijs is natuurlijk waar HU voor staat, maar er zijn talloze varianten van binnen de hogeschool. De ene opleiding werkt zus de andere werkt zo samen met het werkveld. Erik: ‘Inzet is om praktijken binnen de hogeschool uit te wisselen en docenten te inspireren om vakoverstijgend te kijken naar samenwerking op thema’s als duurzaamheid. We willen good practices in beeld brengen en zorgen voor onderlinge kruisbestuiving.’

De designchallenge bevatte vier basiselementen. In de eerste plaats blended onderwijs: ‘Wat is de juiste blend van fysiek en online onderwijs met onderwijs op locatie? Ten tweede een hybride leeromgeving: ‘Onderwijs waarin de student met één been in de school en één been in de praktijk staat,’ legt Erik uit. ‘Een hybride leeromgeving vormt de tussenruimte tussen school en praktijk. Het is de setting waarin je als student het vak leert van en met de praktijk.’ Derde element van de challenge: de samenwerking met de praktijk en hoe dat te organiseren. ‘Het idee is om daarvoor accountmanagers aan te gaan stellen, die afspraken maken over de samenwerking.’ Laatste maar niet het minste element: de betekenis van HU-zwaartepunten voor het onderwijs.

Tijdens de challenge deden de deelnemers hun best om de vier elementen in hun ontwerp op te nemen. Zonder afgebakende opdracht vooraf: ‘Het ging om de eerste aanzet voor een cursus of een hybride leeromgeving.’ Algauw werd duidelijk dat een thema als duurzaamheid per opleiding een hele andere uitwerking krijgt. Wat betekent het bijvoorbeeld voor Social Work? Juist vanuit die opleiding kwam een docent met het idee om een leegstaand gebouw in de stad door studenten te laten renoveren in samenwerking met wijkbewoners: ‘Een mooi concreet voorbeeld,  dat interdisciplinair is opgezet.’ Veel dichter bij de praktijk kan je niet zijn.

Bij de designchallenge werkt TLN samen met Frank Evers van The Perfect Storm.
Ambitieplan HU-2026
Erik Mooij erik.mooij@hu.nl