Onderzoek naar inzet van toolbox COMPLETE in speciaal onderwijs

Sacha de Graaf, vierdejaars logopediestudent Windesheim Almere
21 mei 2024 

De samenwerking tussen ouders en logopedisten op school is niet altijd vanzelfsprekend. Logopedisten werkzaam in het cluster 2 onderwijs, hebben vaak meer afstand tot ouders dan logopedisten werkzaam in een eerstelijnspraktijk. Dit komt onder andere door de woonafstand van ouders tot school, eventuele meertaligheid en andere problematieken binnen het gezin. Daarnaast zijn logopedisten gewend om zich tijdens het behandeltraject vooral op het kind te richten en minder op de ouders, dit terwijl ouders juist fungeren als rolmodel voor hun kind en daardoor een cruciale rol spelen in hun (taal)ontwikkeling.

Om te helpen de samenwerking met ouders te verbeteren hebben Klatte en collega’s de intervisie toolbox COMPLETE ontwikkeld, samen met logopedisten in de eerstelijn èn ouders van kinderen met een TOS. De toolbox is ontwikkeld binnen de eerstelijn. Echter de toolbox lijkt ook relevant voor andere settings, zoals het cluster 2 onderwijs. Vierdejaars Windesheim-student Sacha de Graaf (43 jaar) onderzoekt daarom, in opdracht van Hogeschool Utrecht onderzoeker Inge Klatte, wat het werken met de toolbox COMPLETE logopedisten, werkzaam in het cluster 2 onderwijs, oplevert t.a.v. hun samenwerking met ouders van kinderen met een TOS.

De Graaf, woonachtig in Utrecht en moeder van twee kinderen (8 en 11 jaar), maakt een carrièreswitch van zelfstandig marketingcommunicatie adviseur naar logopedist. ‘Bij mijn eigen zoon heb ik wekelijks de mooie resultaten van logopedie gezien. Hierdoor ontstond bij mij de wens om kinderen te helpen beter te communiceren in plaats van bedrijven’.

In 2021 start ze daarom met de studie Logopedie deeltijd bij Windesheim Almere. ‘Tijdens mijn tweedejaars stage op een reguliere basisschool, voelde ik me direct op mijn plek. Mijn derdejaars stage bij Auris in Utrecht heeft mijn affiniteit voor het werken met kinderen, met een TOS, in het onderwijs verder aangewakkerd. Mijn vierdejaars stage ga ik ook op een cluster 2 school lopen. Een afstudeeronderzoek doen naar de samenwerking met ouders vanuit een cluster 2 setting is dan ook een logische stap voor mij. Als beginnend logopedist en moeder weet ik namelijk als geen ander hoe belangrijk een goede samenwerking is’, aldus de Graaf.

Ze hoopt dat dit onderzoek kan bijdragen aan het motiveren van SO-logopedisten om hun samenwerking met ouders te onderzoeken en optimaliseren. Tevens kan dit onderzoek andere professionals, werkzaam in cluster 2 onderwijs, inzicht bieden in hoe oudergericht samenwerken helpend kan zijn in de relatie tot ouders.

‘In maart en april mocht ik de pilot cursus ‘Oudergericht samenwerken in de logopedie’ volgen. Dit was ontzettend leerzaam èn inspirerend. Hierdoor ben ik overtuigd geraakt van het belang van oudergericht werken als logopedist. Elke logopedist, beginnend of gevorderd, heeft hier baat bij. Voor mijn onderzoek heb ik na de cursus een sessie van de toolbox COMPLETE begeleid, waar zes logopedisten werkzaam bij een cluster 2 school in Amsterdam aan deelnamen. Het was mooi om te zien hoe ze zich gedurende de sessie bewust werden van eigen patronen en aanpak jegens ouders en gemotiveerd raakten om oudergerichter te gaan samenwerken. De filmpjes over de ouderschapstheorie van Van der Pas en de ervaring van een moeder, alsmede de systeemtherapie zijn krachtige ondersteunende tools in dit proces. Direct na de sessie was er zelfs interesse van een gedragstherapeut werkzaam op school die ook regelmatig worstelt met de omgang met ouders’.

Door middel van het afnemen van interviews enkele weken na de sessie met de betrokken logopedisten, is het de bedoeling om dieper inzicht te verkrijgen in de toegevoegde waarde van COMPLETE voor logopedie in het onderwijs. Wanneer de toolbox namelijk bijdraagt aan het bevorderen van de samenwerking met ouders, kan dit uiteindelijk ook een positief effect hebben op (de effectiviteit van) het behandelen van kinderen met een TOS. Na het afronden van haar onderzoek hoopt de Graaf het oudergericht werken binnen haar stage en toekomstige werkplek op de agenda te krijgen. ‘Als startend logopedist ben ik me bewust van de impact die ik zelf kan maken op de relatie met ouders. Dit onderwerp raakt mij en ik hoop na mijn onderzoek dan ook op enige manier betrokken te kunnen blijven bij deze belangrijke verandering in het werk van logopedisten: van kindgericht naar oudergericht samenwerken.’