Het festivalseizoen staat om de hoek, Nederland kent een rijke festivalcultuur die wereldwijd indruk maakt. Van de bossen op Vlieland tijdens Into the Great Wide Open tot de uitgestrekte vlaktes van Lowlands en het iconische terrein van Pinkpop: deze evenementen trekken jaarlijks honderdduizenden bezoekers. Wat veel mensen misschien niet weten, is dat festivals steeds vaker uitgroeien tot proeftuinen voor duurzame innovatie.
Groene stappen: van afvalscheiding tot zonne-energie
In een tijd waarin de urgentie van klimaatverandering toeneemt, nemen festivalorganisatoren hun verantwoordelijkheid. Ze investeren volop in groene oplossingen, met duurzaamheid als kernwaarde. Op veel festivals is afvalscheiding inmiddels de norm, vaak duidelijk aangegeven met kleurcodes en ondersteund door speciale afvalteams. De inzet van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonnepanelen en batterijopslag, wint terrein, net als innovaties op het gebied van waterbesparing, denk aan vacuümtoiletten of waterloze urinoirs (Milieu Centraal, 2024).
Ook op materiaalgebruik wordt gelet. Decoraties worden steeds vaker opgebouwd uit restmaterialen, en herbruikbare drinkbekers zijn inmiddels de standaard op veel festivals. Toch blijkt uit recente rapportages dat de grootste bron van CO₂-uitstoot niet op het terrein zelf ligt, maar bij de vervoersbewegingen van bezoekers (CE Delft, 2022). Ondanks kortingsacties voor openbaar vervoer, carpoolplatforms en fietscampagnes blijft dit een taaie uitdaging.
Festivalterreinen als duurzame proeftuinen
Toch laten festivals zich niet uit het veld slaan. Ze worden juist steeds inventiever. Zo testte Lowlands een waterstofaggregaat als alternatief voor de vervuilende dieselgenerator (TNO, 2023). Into the Great Wide Open werkt samen met lokale energiecoöperaties om de stroomvoorziening duurzaam en lokaal te organiseren. In Amsterdam experimenteert DGTL met principes van de circulaire economie, zoals het ter plekke composteren van etensresten en het sluiten van grondstofkringlopen (DGTL, 2023).
Deze initiatieven laten zien dat festivals meer zijn dan tijdelijke evenementen: ze zijn mini-samenlevingen waarin op kleine schaal wordt getest wat op grotere schaal mogelijk is. Zoals een programmacoördinator van Lowlands het verwoordde in een rapport uit 2022: “Wat hier werkt, kan ook werken in een wijk of dorp.”
Klimaatneutraal en sociaal duurzaam
De lat ligt hoog. Veel festivals ambiëren een klimaatneutrale, circulaire én sociaal duurzame bedrijfsvoering. Ze rapporteren steeds vaker hun CO₂-footprint, betrekken vrijwilligers bij groene acties en zoeken samenwerking met wetenschappers, bedrijven en overheden (Green Deal Circular Festivals, 2024). De volgende stap? Meer samenwerking met het publiek en de politiek, zodat duurzame keuzes aantrekkelijker én haalbaarder worden.
Bezoekers als deel van de oplossing
Wie een festival bezoekt, kan ook zelf bijdragen. Reizen met de trein of de fiets, eigen herbruikbare bekers meenemen, kiezen voor lokaal en plantaardig eten, en afval op de juiste plek deponeren zijn simpele maar effectieve stappen (Milieu Centraal, 2024). Want duurzaamheid begint niet alleen bij de organisatie, maar ook bij de keuzes van elke individuele bezoeker.
Festivals zijn allang niet meer alleen plekken van vermaak. Ze zijn voorlopers, plekken van vernieuwing en misschien begint de duurzame revolutie wel gewoon op de dansvloer. Ben jij ready voor het festivalseizoen?