Hoe zorg ik voor een goed leerklimaat?

De competenties die een docent moet hebben, zijn niet alleen vakinhoudelijk, didactisch en organisatorisch van aard. Docent zijn is namelijk een sociaal beroep.

Wat zegt Hattie?

Hattie besteedt met name in hoofdstuk 7 van zijn boek aandacht aan de relatie met studenten. Hij stelt dat studenten het gevoel moeten hebben in een leeromgeving te zijn waar ze uitgenodigd worden effectief te leren. Hij noemt daarbij vier factoren die belangrijk zijn: warmte (respect, affectiviteit richting studenten), vertrouwen (met name geloof in het kunnen van de student), empatie (het kunnen verplaatsen in de situatie van een student) en positieve verstandhouding waarin de student de voorgaande drie factoren ook echt ziet.

Er is veel onderzoek gedaan naar interpersoonlijk of interactief leraargedrag gekoppeld aan zelfbeelden en idealen van studenten. De Universiteit Utrecht heeft hier een speciaal meetinstrument voor ontwikkeld. Dit is gericht op VO, maar het wordt ook vaak gebruikt in hbo-context.

Dit zijn de relevante fragmenten:

Vragenlijst hij-vorm (mannelijke docent)
Vragenlijst zij-vorm (vrouwelijke docent)
– artikel Wubbels en Brekelmans
Typen van interpersoonlijk leraarsgedrag
excelbestand RvL
Format onderzoeksverslag VIL

En hier zijn toelichtende filmpjes over de instructie Vragenlijst Interactief lerarengedrag (VIL):

1. De gezaghebbende docent:

2. De tolerante docent:

3. De ontevreden docent:

4. De strenge docent:

Bronnen

  • In het voortgezet onderwijs is het boek van Slooter over de vijf rollen van de leraar ten aanzien van effectief klassenmanagement populair.