Hogeschool Utrecht wil professionals opleiden die bijdragen aan duurzame ontwikkeling, zoals beschreven in de Sustainable Development Goals (SDGs). Duurzaamheid is nog geen vast onderdeel van de ICT-opleidingen en daar wil Joris Gresnigt, onderzoeker bij het lectoraat Didactiek van het bèta- en technologieonderwijs en docent bij HBO-ICT, verandering in brengen. Met nieuw onderzoek gaat hij op zoek naar handvatten om duurzaamheid binnen de ICT-opleidingen verder vorm te geven en te integreren.
“Als ICT niet juist wordt ingezet, kan het destructieve gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan Uber: een chauffeur met een rating van 4,5 of lager wordt de toegang tot het systeem meteen ontzegd. De chauffeur komt zonder werk te zitten, zonder dat daar nog een gesprek aan vooraf gaat. Voor mensen die ritten boeken is het handig dat alles online gebeurt, maar voor de chauffeurs die op deze manier hun werk verliezen is de waarde van de app heel anders. Het is daarom van groot belang dat de aankomende IT-professionals worden voorbereid op de beroepspraktijk. Daarvoor moeten ze leren rekening te houden met de impact van wat ze doen op mens, milieu én maatschappij”, vertelt Joris Gresnigt.
Op naar duurzaam ICT-onderwijs
“Duurzaamheid bij de ICT-opleidingen staat nog in de kinderschoenen. Bij opleidingen zoals business IT & management, software development en artificial intelligence wordt er op projectbasis aandacht besteed aan duurzame ontwikkeling. Studenten doen bijvoorbeeld projecten om de CO2-uitstoot van een parkeergarage via slimme sensoren te minimaliseren. Dit zijn echter ad hoc projecten, afhankelijk van de betrokken docenten. Dat moet anders, we moeten aankomende professionals de juiste kennis en vaardigheden leren.”
“Zo is het bijvoorbeeld van belang dat aankomende professionals leren dat digitale ontwikkelingen en services waardevol moeten zijn voor álle stakeholders. We zien nu binnen de opleidingen dat stakeholderanalyses vaak alleen worden uitgevoerd voor de directe doelgroep. Een app die voor kinderen wordt ontwikkeld, treft ook ouders, grootouders en andere mensen in de omgeving van kinderen. We inventariseren samen met de docenten van HBO-ICT wat ze nu bieden aan onderwijs, modellen en instrumenten, en hoe de SDGs daaraan verbonden kunnen worden. In de studierichting business IT & management spelen veel vragen rondom business cases, procesverbeteringen en dashboards. Studenten kunnen bij een procesverbetering kiezen om het proces zo snel en goedkoop mogelijk te maken, of ze kunnen bijvoorbeeld de keuze maken om werkgeluk mee te nemen. Beide opties leveren zeer waarschijnlijk heel andere uitkomsten op.”
Good practice
“Samen met studenten, docenten en opdrachtgevers kijken we naar duurzame vraagstukken die ze tegenkomen in de beroepspraktijk. We selecteren enkele beroepstaken en bekijken hoe het onderwijs studenten hierop kan voorbereiden. Het maken van een Business Model Canvas is bijvoorbeeld een van de beroepstaken voor studenten, maar normaal gesproken wordt er alleen gekeken naar winstmaximalisatie, al dan niet ten koste van mens, milieu en maatschappij. Daarom hebben we het BMC nu aangepast, zodat ook sociale en milieuvraagstukken worden meegenomen. We leveren deze tool en andere tools om in te zetten in de verschillende vakken, inclusief instructies voor gebruik en beoordelingscriteria voor studenten. Op deze manier bieden we de opleidingen concrete handvatten en nieuw lesmateriaal om de aanstaande professionals op te leiden en integreren we de SDGs.”
Doorwerking
Joris Gresnigt doet het onderzoek vanuit lectoraat Didactiek van het bèta- en technologieonderwijs in samenwerking met lectoraat Betekenisvol Digitaal Innoveren met een Comeniusbeurs. Het onderzoek wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met HBO-ICT van de HU. “Uiteindelijk willen we alle instrumenten, tools en werkpakketten beschikbaar stellen voor alle ICT opleidingen in het hbo. Zo kunnen we de ICT-sector verder helpen. Ook bekijken collega-onderzoekers op dit moment de mogelijkheden om vergelijkbaar onderzoek bij andere opleidingen te doen.” Het onderzoek Duurzaamheid in ICT-opleidingen: van intentie naar implementatie loopt nog tot november 2021.
Bron: huontwikkelt.nl