Hoe kan je het beste vijfhonderd dieselbussen vervangen door schone, elektrische voertuigen? Voor deze uitdaging staat de provincie Utrecht, die uiterlijk in 2028 al het openbaar vervoer wil laten rijden zonder uitstoot van uitlaatgassen. Samen met Hogeschool Utrecht neemt de provincie daarom deel aan het Europese project eBussed. HU-studenten ontwierpen alvast een nieuwe busterminal.
Onder de vlag van eBussed bundelen zes Europese regio’s kennis en ervaring over elektrisch openbaar vervoer. Doel is een succesvolle transitie te maken naar milieuvriendelijk openbaar vervoer. Elke regio zal in 2022 met een actieplan komen, met de belangrijkste bevindingen en leerpunten rondom de overgang naar elektrisch openbaar vervoer.
Van aanjagers tot kosten
In de provincie Utrecht rijden momenteel al 17 elektrische bussen. Vanaf begin 2020 volgen er nog eens 60, ingezet door U-OV en Syntus. Beide vervoerders hebben verschillende busleveranciers en bustypes gekozen, om zo diverse ervaringen op te kunnen doen om met de eBussed-partners te delen. Met expertise van Hogeschool Utrecht worden de kansen tot verdere verduurzaming van het openbaar vervoer in de provincie in kaart gebracht. Projectleider vanuit de HU is onderzoeker Martijn Rietbergen. “We kijken in eBussed naar vier thema’s. De eerste is ‘drivers and barriers’, ofwel aanjagers en remmingen. Welke factoren kunnen elektrisch busvervoer stimuleren en wat zijn bedreigingen voor succes? De tweede is de techniek: wat voor elektronische bussen zijn er zoal, hoe zijn deze het meest efficiënt op te laden? Het derde thema is het opleiden van chauffeurs. Hoe kunnen we hen zo efficiënt mogelijk leren rijden in de nieuwe bussen? Ten slotte kijken we naar de kosten. Hoe verhoudt aanschaf, gebruik en onderhoud zich tot die van dieselbussen?”
Terminal door studenten
De HU heeft al een eerste eBussed-onderwijsproject uitgevoerd. Opdrachtgever was vervoermaatschappij Qbuzz, die in 2028 zo’n vijfhonderd elektrische bussen moet hebben. Rietbergen: “Qbuzz moest al een nieuwe terminal laten bouwen. Een uitgelezen kans om deze meteen geschikt te maken voor elektrische bussen. In een Quest-project hebben studenten elektrotechniek en werktuigbouwkunde nu een ontwerp gemaakt voor zo’n depot. Daarin hebben ze antwoord gegeven op vragen als: hoe kan je de 12-, 18- en 24-meterbussen zo efficiënt mogelijk over de ruimte verdelen? Welke laad-infrastructuur is nodig? Op de beoogde nieuwe locatie ligt al een tienduizend kilowatt kabel. Als die kan worden gebruikt, scheelt dat miljoenen euro’s. Welke laadstrategie is nodig om dat haalbaar te maken?”
Verwarming
Het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities coördineert de bijdragen van de HU aan eBussed. Vanuit de kenniscentra van de HU zijn de lectoraten Nieuwe Energie in de Stad, Co-Design en Procesinnovatie & informatiesystemen aangehaakt. Martijn: “Het is voor ons interessant om te zien welke verschillende vragen er in de diverse Europese regio’s leven. Dat verruimt onze kijk op de duurzaamheidvraagstukken. Zo heeft het Finse Turku logischerwijs veel aandacht voor de busverwarming: hoe zorg je dat die niet teveel energie kost?” Zo leren we van elkaar.
Europees verband
Het project Building Capacities for an European-wide E-bus Deployment (eBussed) is onderdeel van het Interreg Europe-programma en wordt door de Europese Commissie mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage aan alle regiopartners van 1,5 miljoen euro. Voor de regio Utrecht is een subsidiebijdrage van 250.000 euro beschikbaar gesteld. De provincie Utrecht zal de uitkomsten van de studie gebruiken voor de nieuwe aanbesteding van het openbaar vervoer in de periode vanaf 2023.
Bron: HUOntwikkelt