Het thema van de Dag van de Duurzaamheid op 30 september 2025 was “verbondenheid met de natuur”. Samen gingen we de diepte in en gaven we antwoord op de overkoepelende vraag: hoe kunnen we op een andere manier naar de wereld om ons heen kijken en wat betekent dit voor ons handelen? Het programma bestond uit een plenair programma, diverse workshops, een Green Market en het Klimaatcasino.
Samen Duurzaam
Wereldwijd wordt de urgentie gevoeld om klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit en groeiende ongelijkheid aan te pakken. Docenten en studenten vragen steeds nadrukkelijker om meer aandacht te besteden aan deze thema’s in het curriculum en onderzoek bij hoger onderwijs instellingen. Dit jaar kwamen zo’n 400 studenten en medewerkers op de Dag van de Duurzaamheid samen om te kijken hoe we onze duurzame ambities verder vorm kunnen geven en meer verbinding met de natuur kunnen creëren.
Verbondenheid met de natuur
De Dag van de Duurzaamheid 2025 werd geopend met het ervaren van de natuur doormiddel van projecties en geluiden. Op deze manier werd de natuur voor 1 minuutje even de collegezaal ingehaald. Dagvoorzitter Aniek Moonen nam het publiek daarna mee in het verdere programma. Met de bevlogen en levendige Aniek, voormalig voorzitter van de Jonge Klimaat Beweging, was het programma in goede handen.
Keynotes
Het programma had twee bijzondere keynotes die elkaar goed aanvulde op het gebied van verbinden met de natuur. Jessica den Outer vanuit haar zelf opgezette Stichting Rechten van de natuur en Mathijs Schouten als emeritus buitengewoon hoogleraar ecologie en filosofie van het natuurherstel bij de leerstoelgroep Natuurbeheer en Plantenecologie van Universiteit Wageningen.
Jessica den Outer
Jessica den Outer startte haar keynote met het recht van de natuur. Dit houdt in: mensen geven de natuur bestaansrecht middels voogdijschap over die natuur. De natuur krijgt een stem. Dit gebeurde voor het eerst bij een rivier in Ecuador. Het inheemse Kitu-Kara volk spande een rechtszaak aan ter bescherming van de zwaar vervuilde rivier, om deze rechten te geven en te beschermen (LINK). Het gaat hier om belangenbehartiging voor de natuur die bestaat uit allerlei levende entiteiten.
In Nederland is dit ook gebeurd: in de Gemeente Eijsden- Margraten. Deze Gemeente in het zuiden van het land heeft diverse natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit die beschermd moeten worden. Sinds 2023 laat de gemeente Eijsden Margraten consequenties voor de natuur op allerlei dossiers en beleid meewegen. Inmiddels gebeurt dit op meerdere plekken in Nederland, o.a. met steun van de stichting Rechten van de natuur van Jessica. Maar ook buiten Nederland krijgt de natuur een stem. Op dit moment zijn er circa 500 projecten waar de natuur een stem krijgt in 40 landen.
Matthijs Schouten
Matthijs Schouten hield een interactieve lezing met het publiek over de bewustwording van de natuur. Als mens zijn wij onderdeel van de natuur, een deel van het geheel, maar in de laatste decennia blijkt dat we ons niet of nauwelijks kunnen verbinden. Volgens Mathijs zijn we ‘’eco-centrisch’’ geworden, we gebruiken de natuur alleen maar hoe het ons uitkomt. Dit is het moment om een nieuwe houding aan te nemen en de natuur echt leren te ervaren en te voelen. We moeten we ons beseffen dat we niet boven de natuur staan, aldus Mathijs.
Green Market
Op de Green Market kwam duurzaamheid op een toegankelijke en vrolijke manier tot uiting. Je kon nieuwe kledingitems vinden bij de kledingruil, een plantje scoren, spullen laten repareren, dronk het lokale en circulaire drankje Kumasi en kon meer ontdekken over duurzame traineeships op de Hogeschool en in onze provincie.
Daarnaast kon je meespelen met een bijzondere ‘serious game’ bij het Klimaatcasino, waarbij je je eigen kennisniveau over het klimaat, onder leiding van klimaatwetenschappers, kon testen.
Een greep uit de workshops
Tijdens de Rechtbank voor de toekomst werden deelnemers uitgedaagd
om na te denken over het heden en de toekomst van onze planeet. Als bezoeker kon je jouw eigen stem laten horen tijdens deze theatrale beleving of observeren.
Tijdens de VR-experience gingen onze deelnemers een tijdje naar de ruimte en konden daardoor het zogenaamde “overview effect” ervaren. Een reis die je kijk op onze prachtige planeet wel eens voorgoed kon veranderen.
Afsluitend
In het nagesprek werd gesproken over hoe de HU zich inzet op het gebied van duurzaamheid; wat leren de studenten over duurzaamheid, zijn we ons bewust van de natuur rondom de HU-gebouwen, dragen we daar zorg voor?
Afsluitend geeft Aniek Moonen het volgende aan het publiek mee:
‘Je kunt er NIET, NIET toe doen ‘.