Maarten Venderbosch • 23-01-23, 20:15 • Laatste update: 23-01-23, 20:35
Samen met haar moeder en haar zoontje van 4 jaar oud kwam Anna Bieliaievaa op 11 maart vorig jaar aan op Utrecht Centraal. Een week later werd ze tolk in het Oekraïne crisiscentrum in hal 5 van de Jaarbeurs. Nu is zij de drijvende kracht achter de landelijke herdenking in de Jaarbeurs van het begin van de oorlog in Oekraïne, op 24 februari, precies één jaar geleden.
Niet voor niets juist dáár. De Jaarbeurs heeft voor veel Oekraïners in Nederland een symbolische betekenis. Hier lag het eindpunt van hun vlucht voor het oorlogsgeweld sinds de Russische inval. Hier ook lag tegelijk het startpunt van hun verblijf in Nederland.
Anna Bieliaievaa staat bovendien aan de wieg van de stichting Vital’nya. Deze richt zich op de Oekraïense gemeenschap in de stad Utrecht. Vital’nya betekent letterlijk ‘huiskamer’ in het Oekraïens. Sinds 1 april vorig jaar komen hier vluchtelingen uit Oekraïne samen om onder elkaar te zijn, (taal)lessen te volgen, culturele evenementen bij te wonen en deel te nemen aan groepsgesprekken traumaverwerking.
Er hoop en moed uitputten
‘Duizenden vluchtelingen liepen net als ik sinds de oorlog de route van Utrecht Centraal naar het Oekraïne crisiscentrum, waar ze werden opgevangen en van waaruit ze naar hun definitieve verblijfplaats in Nederland doorreisden’, zegt Anna op de website, waar zij een crowdfunding is begonnen om haar initiatief te financieren. Ze wil 24 februari met zoveel mogelijk van haar landgenoten én Nederlanders stilstaan bij het moment van uitbreken van de oorlog ‘om er hoop en moed uit te putten’.
Op de beursvloer van hal 1 komt die dag een enorme landkaart van Oekraïne te liggen met 25 plekken die staan voor alle Oekraïense steden en regio’s, de zogenaamde Oblasts. Op deze plekken kunnen Oekraïense regio- en stadgenoten elkaar ontmoeten, herdenken, verhalen en beelden delen. Kinderen kunnen hier een tekening maken die naar de betreffende plaats in Oekraïne gestuurd wordt. Elke Oblast heeft een eigen herdenkingsplek.
Walk of Hope lopen
Vanaf half elf in de ochtend wordt, voorafgaand aan het programma in de Jaarbeurs, ‘The Walk of Hope’ gelopen. De route volgt de weg die – net als Anna – duizenden vluchtelingen hebben afgelegd tussen Utrecht CS en Jaarbeurs hal 5. Langs de gemarkeerde route zal op zuilen te zien en te lezen zijn wat er door de vluchtelingen en hulpverleners heen ging bij aankomst en ontvangst. De wandeling staat open voor zowel vluchtelingen uit Oekraïne als Nederlanders.
Het motto van de dag is ‘Remember Together’. De thema’s herdenken en verbinden staan centraal. Niet alleen tussen de vluchtelingen uit Oekraïne, maar ook met de talloze Nederlanders die hen het afgelopen jaar hebben bijgestaan. Zoals leden van de gastgezinnen, vrijwilligers, hulpverleners en medewerkers van de veiligheidsregio’s en diverse overheden.
Zonnebloem als logo
Voor het landelijke evenement is een logo gemaakt met daarin de vermelding ‘24 lyutoho’ (24 februari). Centraal in het beeld staat de zonnebloem. De zonnebloem is de nationale bloem van Oekraïne en staat voor veerkracht en terugkeer naar huis. Met in de kern 25 lichtblauwe punten, die staan voor alle regio’s en dus voor Oekraïne als ondeelbaar land. Vervolgens zijn 24 gele punten en twee ringen zichtbaar. De eerste ring heeft 20 punten, de tweede 22. Het geheel staat voor 24-02-2022.
Vital’nya heeft de Veiligheidsregio Utrecht, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de gemeente Utrecht bereid gevonden om het initiatief mede te faciliteren. Tickets voor het bijwonen van de dag zijn vanaf begin februari beschikbaar op www.24lyutoho.nl. Via deze website kan worden gedoneerd om de dag ‘mogelijk en memorabel’ te maken.
