12 april 2023 · 06:05 · Lisanne van Sadelhoff
Natalya logeerde vorig jaar een paar weken bij mij tot ze een eigen verblijfplek kreeg in Utrecht. Ze leerde me dingen waarderen die ik altijd al had, maar nooit zag. Warm water. Een supermarkt, en dan ook nog eentje met volle schappen. Een werkende pinpas. De vogeltjes horen – en enkel de vogeltjes (“No bombs”, had ze erachteraan gezegd, met een grijns, alsof het grappig was, dat er Russische bommen op haar land vielen, maar dat was, zo ontdekte ik later, een manier voor haar om ermee om te gaan. De pijnlijke dingen weglachen).
En, waar ze me ook woordloos op wees: ramen.
Er waren dagen waarop Natalya niets anders deed dan op haar slaapkamer (mijn studeerkamer) zitten, lezend in het enige boek dat ze mee had kunnen nemen. Soms, als ik dan klopte om even in te checken, zat ze naar buiten te kijken. Staren. “Looking for Superman”, had ze een keer gegrapt, wijzend naar de wolken, en ik had erom gelachen, maar ik had me vooral ook zorgen gemaakt: was het wel goed om zoveel alleen te zitten? Wilde ze niet naar buiten, dingen ondernemen, moest ik haar iets van Utrecht laten zien?
Ze had haar hoofd geschud, “Laat mij maar gewoon even”, had ze gezegd, ze vond het juist fijn, hier, zo. In schuilkelders kun je amper lezen wegens daglichtgebrek, en toen Natalya Oekraïne verliet waren in veel huizen de meeste ramen al vervangen door houten planken. “Safe but dark and cold.” Glimlach.
Als Natalya niet bij mij had gelogeerd, had ik die ramen niet gezien.
Ik moest deze week weer aan haar denken toen ik een bericht las over Harry, een Engelse Cambridge-student die een raam ontwierp van isolerend kunststof. Met zijn ‘Ukraine Project’ heeft hij al ruim 1500 ramen in Oekraïne vervangen die door kogels en bommen zijn beschadigd.
Als Natalya niet bij mij had gelogeerd, had ik ze niet gezien, die ramen, dan was ik er dwars doorheen blijven kijken. Maar nu begrijp ik hoe belangrijk het is wat deze student doet. Ramen maken die bestand zijn tegen oorlog en winter. Ramen die misschien geen doden kunnen voorkomen, maar wel uitzicht bieden aan de levenden.
Ik stuurde Natalya het artikel over de jongens door. Ze las het met Google Translate. “What a heroes!” appte ze terug.
Je hoeft niet door de lucht te vliegen om een Superman te zijn.
Bron: RTL Nieuws