Invloed van organisatiecultuur op interne communicatie
“Waar de directeuren zich dagelijks mee bezig houden? Wij hebben werkelijk waar geen idee’’ en ‘’De medewerkers buiten mijn team? Daarmee is weinig contact, ik zie er de noodzaak ook niet van in’’. Uitspraken die er van getuigen dat de organisatiecultuur van grote invloed is op de interne communicatie. Dit roept de vraag op; hoe groot is die invloed nou eigenlijk?
Om hier antwoord op te kunnen geven moet eerst de vraag beantwoord worden wat een organisatiecultuur precies is. Het antwoord is als volgt, waar verschillende mensen met elkaar samenleven, ontstaat een bepaalde cultuur. Zo ook binnen organisaties. Elke organisatie kent een bepaalde organisatiecultuur, ook wel zoals Reijnders stelt ‘het proces van betekenisverlening door de leden van een organisatie’ . Om in de denkwijze van Reijnders te blijven kunnen wij stellen dat cultuur en communicatie twee onlosmakelijke begrippen zijn. De zichtbare uitingen en de minstens net zo belangrijke ‘onzichtbare betekenisgeving’ die mensen aan deze uitingen geven, zeggen namelijk iets over de cultuur binnen een organisatie.
Wij willen graag twee uiterste organisatieculturen voor jullie schetsen en de samenhang van deze culturen met interne communicatie. Wat wij zelf als vier jong professionele communicatieadviseurs hebben ondervonden is de ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’ cultuur binnen een organisatie. Alle medewerkers excelleren in hun eigen werkzaamheden en het is ‘not done’ om jezelf te profileren. Deze cultuur heeft als gevolg dat medewerkers weinig kennis delen en gebruik maken van elkaar’s expertise. Het gevolg hiervan is dat er vaak dubbel werk gedaan wordt, aangezien teams niet op de hoogte zijn van elkaars werkzaamheden.
Hier tegenover kan er binnen een organisatie ook een cultuur heersen van ‘wees de beste’. Deze prestatiecultuur heerst vooral bij organisaties met een hevige onderlinge concurrentie. Peter Stoppelenburg (2011) stelt: “een organisatie kan niet optimaal concurreren als ze niet het allerbeste uit hun mensen haalt”. De taak van het management in zo’n prestatiecultuur is om medewerkers te motiveren om informatie te delen en de angst weg te nemen dat andere er met jouw idee vandoor gaan.
Beide geschetste organisatieculturen hebben hun voor- en nadelen en hun eigen invloed op de interne communicatie. In ieder geval tonen ze aan dat de organisatiecultuur een grote invloed heft op hoe er onderling gecommuniceerd wordt. En andersom ook: effectieve interne communicatie is een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van de gewenste organisatiecultuur. Bovendien: wanneer de interne communicatie niet naar wens verloopt zal dit niet bevorderlijk zijn voor de organisatiecultuur. Een tipje van deze vier jonge professionals: wilt u uw interne communicatie verbeteren? Kijkt u eerst nog eens kritisch naar uw organisatiecultuur. Deze twee zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Artikel geschreven door onze junior consultants:
Glenn Branderhorst
Meinou van den Oord
Fieke op ’t Root
Noor Wever
Bronnen: Eric Reinders, Basisboek Interne Communicatie
Peter Stoppelenburg, Persbericht; Nederlandse prestatiecultuur niet meer van deze tijd.