De duurzaamheidsmonitor kun je gebruiken om in kaart te brengen, en het gesprek te voeren over hoe duurzaamheid op dit moment verankerd is in het curriculum van de opleiding. Het is een gespreks en diagnose-instrument voor intern gebruik.
Je leert van elkaar door samen met collega’s het curriculum gedetailleerd te analyseren, elkaar te inspireren met voorbeelden en te bespreken welk ontwikkelingsniveau hierbij hoort. De uitkomst hiervan geeft inzicht in waar je staat ten opzichte van de gestelde doelen en kan gebruikt worden voor het maken van een verbeterplan. De monitor kan regelmatig (bijvoorbeeld jaarlijks) ingezet worden en is ondersteunend aan de PDCA-cyclus en onderdeel van het kwaliteitsmanagement van de opleiding/instituut. Rondom duurzaamheid is misschien niet alles in cijfers te vangen omdat het ook gaat om een groei in bewustwording en attitude rond het thema. De duurzaamheidsmonitor is vooral een gesprekstool.
De duurzaamheidsmonitor is geïnspireerd op een werkwijze, die bij de Hogeschool van Amsterdam al enige tijd in gebruik is. Daarnaast is de opzet geënt op het Sustainable Higher Education (SHE) kader van Hobeon, dat als resultaat het kenmerk duurzaam onderwijs kan opleveren bij de accreditatie. Uit dit kader zijn de ontwikkelstadia overgenomen en dát deel van de doelen die betrekking hebben op de opleiding, het curriculum en de studenten. Als een opleiding het SHE-label zou willen behalen (1 x per 6 jaar), dan is de duurzaamheidsmonitor een goede voorbereiding.
De volgende opleidingen hebben geholpen de monitor te ontwikkelen door te participeren in pilots: opleiding Mondzorg, opleiding Communicatie, opleiding Communicatie & Multimedia Design en Instituut Archimedes.
Aan de slag met de duurzaamheidsmonitor
De duurzaamheidsmonitor wordt ingevuld door docenten van een opleiding, onder begeleiding van een collega-docent die deze sessie voorbereidt en leidt. Deze docent maakt een eindverslag waarmee het gesprek binnen de opleiding verder gevoerd kan worden.
Er zijn verschillende materialen ontwikkeld om aan de slag te gaan met de duurzaamheidsmonitor:
- HU duurzaamheidsmonitor onderwijs met ontwikkelingsstadia (zie hieronder). Een invulblad (A3) met doelen en ontwikkelstadia met 4 tabbladen: samenhang tussen de SDGs (Cake), samenhang voor het onderwijs (SDG-huis), curriculum, studenten en opleiding.
- Presentatie duurzaamheidsmonitor ten behoeve van de sessie met de opleiding
- Instructie duurzaamheidsmonitor voor de begeleiders van de sessie met de opleiding. Uitleg doel, achtergrondinfo, verschillende opties voor je sessie.
- Format voor verslaglegging om te kunnen rapporteren aan het management
- Rapportage studenten enquêtes SDGs. Een rapportage in PowerBI van de nieuwe vragen over duurzaamheid in de 100 dagen monitor van de HU en de HBO monitor. Deze rapportage kan gebruikt worden om de verwachtingen van onze nieuwe studenten en de ervaringen van de afgestudeerden van de Hogeschool Utrecht mee te nemen in het gesprek. Ga naar: De duurzaamheidsmonitor (voor studenten) voor de data.
De bovengenoemde onderdelen van de duurzaamheidsmonitor zijn onderaan de pagina te downloaden.
Neem contact met ons op voor meer informatie over deelname aan de monitor of voor ondersteuning bij de uitvoering: sdg-huis@hu.nl
De ontwikkelingsstadia gemeten met een 6-puntsschaal
De voortgang van duurzaamheid in de opleiding wordt in de duurzaamheidsmonitor opgebouwd in 6 stadia: van niet van toepassing (1) tot impactvol (6), aangeduid met een letter, zoals bij een duurzaamheidslabel t.b.v. een duidelijke en herkenbare weergave van de resultaten.
A. Impactvol
De opleiding profileert zich op duurzaamheid en op de daarbij horende maatschappelijke vraagstukken, haar ambities op dit gebied reiken over de grens, en cruciale partners erkennen dat de opleiding op beide vlakken een voorbeeldrol vervult. Samen met partners heeft de opleiding een positieve impact op de duurzaamheids-problemen waar de samenleving voor staat.
Hierbij komen alledrie de niveaus van duurzaamheid (in samenhang) aan bod. In alle onderdelen van de opleiding.
B. Systematisch en partnergericht
Cruciale werkveldpartners en kennisinstellingen werken samen en zijn actief betrokken bij de integratie en evaluatie van duurzaamheid in de opleiding, oftewel in de gehele PDCA-cyclus.
Alledrie de niveaus van duurzaamheid komen aan bod, in samenhang, dus ook hoe ze met elkaar zijn verbonden. In alle onderdelen van de opleiding, EN bij cruciale werkveldpartners en kennisinstellingen.
C. Systematisch (belangrijk element)
Het thema duurzaamheid is systematisch verankerd in de opleiding. De PDCA-cyclus is aantoonbaar rond: de opleiding evalueert, zet vervolgactiviteiten in, en behaalt concrete resultaten.
Alledrie de niveaus van duurzaamheid komen aan bod, in samenhang, dus ook hoe de pijlersperspectieven met elkaar zijn verbonden.
In alle onderdelen van de opleiding.
D. Samenhangend (deels aan de orde)
De activiteiten rond duurzaamheid vormen een gepland, samenhangend geheel. De samenhangende activiteiten worden als regel beschouwd: elke student en docent besteedt in de opleiding aandacht aan duurzaamheid.
Alledrie de niveaus van duurzaamheid komen aan bod, in samenhang, dus ook hoe de niveaus met elkaar zijn verbonden.
Alleen in bepaalde onderdelen van de opleiding.
E. Incidenteel
Duurzaamheid is incidenteel vertegenwoordigd in de opleiding en wordt gebaseerd op acties van individuen, het betreft eenmalige activiteiten
Niet alle niveaus (ecologisch, sociaal economisch) van duurzaamheid zijn vertegenwoordigd. Of alle drie de niveaus komen aan bod, zonder bewust te zijn van de wisselwerking, hoe de niveaus met elkaar verbonden kunnen zijn.
F. (Nog) niet van toepassing
Duurzaamheid ontbreekt in het betreffende onderdeel van de opleiding.