Goede voorbeelden

Het Franse Gat dementievriendelijk
De gemeente Veenendaal heeft een nieuw model op een mooie manier ingezet in een pilot om de wijk ‘het Franse Gat’ dementievriendelijk te maken. Eén van de projecten binnen deze pilot is het bieden van een passende daginvulling. Wijkregisseur Wilma Barendsen-Turkstra en Emmy van Brakel, beleidsmedewerker Wmo, leggen uit dat de behoeften van degene met dementie het startpunt vormen. Wat vindt hij of zij leuk om te doen? En hoe kan diegene dat blijven doen, eventueel met de hulp van een vrijwilliger? Omdat een casemanager dementie vaak te weinig tijd heeft, zorgt de gemeente Veenendaal voor een ambulant begeleider die aan de hand van een persoonlijk gesprek een daginvulling op maat regelt. Het blijkt een schot in de roos: iemand met dementie, die altijd graag ging vissen, kan dat met een beetje hulp blijven doen. En de mantelzorger heeft even tijd voor zichzelf. De conclusie is dat het centraal stellen van de behoeften van de cliënt en de mantelzorger leidt tot beter passende zorg en effectievere mantelzorgondersteuning.

Bekijk hier de flyer

Bijzondere Taarten Fabriek

Gemeente Zeist en de Regionale Sociale Dienst schreven een  ‘impact challenge’ uit voor ondernemers met bijzondere dagbestedingsideeën. De Bijzondere Taarten Fabriek won de challenge.

Ondernemers uitdagen om tot nieuwe werkvormen op de grens van dagbesteding en betaald werk te komen, dat is het doel van de challenge. Zowel dagbesteding als begeleiding naar betaald werk is een belangrijke manier om mensen te stimuleren om weer actief deel te nemen aan de samenleving. Kijk voor meer info op de tijdelijke website, bijzonderetaartenfabriek.nl.

Welzijn op recept
Gemeente Vianen is in 2016 gestart met de voorbereidingen van het project ‘Welzijn op Recept’. Het project is gericht op mensen die met psychosociale klachten bij de huisarts komen en minder baat hebben bij medische zorg en/of medicijnen. Doel is deze groep door te verwijzen naar welzijnsactiviteiten. Dit omdat gebleken is dat dit vaak effectiever is en er grote aanwijzingen zijn dat het welbevinden van deze mensen daardoor vergroot wordt: ze voelen zich gelukkiger en gezonder en maken daardoor minder gebruik van zorg.

Hoofddoel van het project is dan ook om het welbevinden van de doelgroep te vergroten. En om (op termijn) een verschuiving te realiseren van zorg naar welzijn, en (onnodig) gebruik van zorg tegen te gaan. Nevendoel is om de samenwerking tussen zorg en welzijn (verder) te verbeteren en te zorgen voor een welzijnsaanbod dat optimaal afgestemd is op de behoeften van de doelgroep.

Tijdens de voorbereidingen voor Welzijn op Recept werd aan huisartsen gevraagd hoe zij tegen dit project aankeken. Uit die gesprekken bleek dat er voldoende draagkracht was.

Op 15 januari 2017 zijn de huisartsen dan ook gestart met Welzijn op Recept. Als een patiënt volgens de huisarts baat zou kunnen hebben bij Welzijn op recept, schrijft hij/ zij, in overleg met de patiënt, een welzijnsrecept uit. Dit welzijnsrecept komt terecht bij de welzijnscoach van Stichting Welzijn Vianen. De welzijnscoach gaat in gesprek met de cliënt/ patiënt. Samen met de cliënt/ patiënt onderzoekt de welzijnscoach de mogelijkheden voor een geschikte welzijnsactiviteit en gaat eventueel met de persoon zelf ook diverse activiteiten bezoeken. Het gaat om een activiteit die past bij de interesses en (lichamelijke en financiële) mogelijkheden. Dat kan van alles zijn, van een kook- of kaartclub tot een sport, vrijwilligerswerk of culturele vereniging. In gemiddeld zo’n drie tot zes gesprekken wordt de cliënt toe geleid naar een passende welzijnsactiviteit. Vervolgens wordt na drie maanden nog eens contact opgenomen om te kijken hoe een en ander verlopen is en of de cliënt/patiënt nog verdere ondersteuning nodig is.

In Vianen zijn er, sinds de start, veertien welzijnsrecepten uitgeschreven. Ondanks dat Welzijn op Recept nog niet zo lang geïmplementeerd is in Vianen, zijn er nu al positieve uitkomsten. Cliënten die voorheen eenzaam waren, geen dagbesteding hadden en/ of last psychosociale klachten ervoeren krijgen weer wat ritme in hun leven, bouwen sociale contacten op en hebben minder last van klachten. In mei 2017 is er een evaluatie geweest met de huisartsen om de samenwerking te blijven monitoren en verbeteren

Wijkbedrijf Utrecht actief voor de groene bouwhekken Jaarbeursplein
Wijkbedrijf Utrecht verzorgt de komende jaren de planten aan de bouwhekken van het Jaarbeursplein. Dit plein verandert de komende tijd in een groot bouwterrein. Green Business Club Utrecht Centraal is samen met de Plantenfabriek en CU2030 gestart om de bouwhekken te vergroenen. Het Wijkbedrijf van WIJ 3.0, waar deelnemers met arbeidsmatig werk hun afstand tot de arbeidsmarkt overbruggen, zal de komende tijd de planten onderhouden en bewateren. 

Groene bouwhekken
Aan de bouwhekken worden verschillende soorten bloeiende planten in bakken bevestigd. In elke bak zitten verschillende planten: winterharde planten, bloeiende planten en bessen. De keuze van beplanting is ook afgestemd op de locatie en het zonlicht en de gekozen planten vormen een aantrekkelijke plaats voor vlinders, bijen en andere insecten.

Op de bakken komt een gedicht van het stadsdichtersgilde, een paar woorden per hek, maar in totaal vormen zij een verhaal in fragmenten. Het eerste deel van het gedicht hangt er al even: “het begint met wortels”. De 50 groene bouwhekken, ruim 100 meter, komen op het Jaarbeursplein, parallel aan het fietspad en de trambaan, en een deel ter hoogte van restaurant Zeyn. Ze blijven zo’n twee jaar staan.

Groene vingers van het Wijkbedrijf
De opdracht is voor het Wijkbedrijf een mooie toevoeging aan het vele, diverse groenwerk dat het deelnemers al biedt. Met het opknappen van tuinen, plaatsen van schuttingen, recht leggen van terrassen, onderhouden van rotondes en onderhoud van natuurterreinen hebben dagelijks deelnemers de kans om ritme en zelfvertrouwen op te doen. Dit helpt hun, met extra begeleiding vanuit WIJ 3.0, om perspectief te krijgen op maatschappelijk herstel en re-integratie.

Meedoen in Zeist brengt inwoner dichter bij geluk
De wijk Noord in Zeist redzaam maken. Welzijnsstichting MeanderOmnium wil dat bereiken via geluksgericht werken. In het project Meedoen in Zeist bouwt de stichting met drie zorgaanbieders succesvol aan een stevige sociale infrastructuur. ‘Een kookclub die door bewoners is opgericht, telt inmiddels al 35 leden.’ Een nieuwe methode die mensen in een sociaal isolement opspoort en aanspoort hun dromen te volgen. Dat is in het kort de kern van geluksgericht werken. MeanderOmnium omarmt deze benadering van kwetsbare mensen. Jannie Smit, stafmedewerker Strategie bij de welzijnsstichting: ‘We geloven in de kracht van mensen. En dat ze hun ambities, dromen en capaciteiten waar kunnen maken. Dat is niet alleen goed voor henzelf, maar ook voor de onderlinge verhoudingen in de wijk.’

Juist prikkelen
In de praktijk vraagt de methode om een andere benadering van kwetsbare mensen. Smit: ‘Gechargeerd gezegd: de professional heeft aangeleerd om voor kwetsbare mensen te zorgen. Geluksgericht werken staat haaks op deze aanname. Professionals moeten een inwoner juist prikkelen zijn ‘geluk’ op te zoeken. Waar wordt hij blij van? Hoe ziet zijn ideale dag eruit en wat kan hij zelf doen om dat te realiseren? Zo stimuleren we mensen om weer de verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen geluk.’

Lees meer >

Panel Meetellen in Utrecht
Het kan gebeuren dat je niet alles helemaal zelf kunt organiseren in je leven, tijdelijk of voor een langere periode. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld bij heftige ervaringen wel wat hulp gebruiken om opnieuw grip te krijgen op hun leven. Denk dan aan psychiatrische problemen, schulden, (ex)verslaving of dakloosheid. Anderen hebben een licht verstandelijke of lichamelijke beperking waardoor er extra hulp nodig kan zijn. Weer anderen ondervinden een taal- of cultuurbarrière.

Hoe kan je als gemeente die ondersteuning het beste regelen? Hoe kunnen organisaties en instellingen zichzelf beter afstemmen op wat de mensen zelf aangeven nodig te hebben? Gemeente Utrecht (Volksgezondheid) richtte in samenwerking met De Stadsbrug in 2012 Meetellen in Utrecht op, een panel om op dat soort vragen antwoorden te vinden. Het panel telt ondertussen al meer dan 300 leden.

Het onderzoek is bijzonder, omdat mensen uit de doelgroep zelf een actieve rol spelen. Deze panelmedewerkers helpen bijvoorbeeld bij het werven van leden en adviseren over vragenlijsten.

Leden van het panel vullen een paar keer per jaar een enquête in. Panelleden krijgen op die manier een stem, omdat ze de gemeente kunnen vertellen wat zij verstaan onder goede ondersteuning. Ook krijgt de gemeente meer zicht op de maatschappelijk situatie van deze groep. Deelnemers geven zelf aan hoe zij mee willen doen aan het panel. Ze kunnen per post, digitaal of in een persoonlijk gesprek hun mening geven. Ook zijn er thema-gesprekken met de gemeente en/of organisaties zoals de buurtteams.

Bekijk hier een filmpje over wat Meetellen in Utrecht inhoudt.

Meer informatie: http://www.meetelleninutrecht.nl/

Versterking van respijtzorg in Houten

Ambities
De gemeente Houten is bezig om de respijtzorg te versterken. Beleidsmedewerker Karelle Villerius: ‘We zaten bij elkaar met de gemeente, formele en informele aanbieders van zorg en ondersteuning en met de mantelzorgers zelf. Alle gesprekspartners vertelden iets over hoe mantelzorg hen als persoon raakt. Dat persoonlijke beeld op het netvlies hielp om te denken als mens. Samen formuleerden we wat we in 2020 voor elkaar willen hebben voor de mantelzorger.’

Belangen
De gezamenlijke ambitie vormde in Houten het bindmiddel voor de samenwerking. ‘De mantelzorger voorop stellen is voor iedereen motiverend. Het helpt om in lastige situaties de eigen organisatiebelangen te parkeren. Wat daarbij ook helpt is kleine stappen zetten. Vanuit 2020 terug naar het hier en nu. Wat is het eerste dat we aan moeten pakken? Om alle kikkers in de kruiwagen te houden is zorgvuldigheid essentieel. Het proces gaat zo snel als de langzaamste gaat.’

Relatie
Villerius: ‘De eerste keer was het stilletjes bij de welkomstkoffie. Tijdens het traject leerden de samenwerkingspartners elkaar van mens tot mens kennen. Bij de vierde en laatste grote bijeenkomst moesten we ons best doen om er tussen te komen, zo geanimeerd was het“.

Organisatie
Als smeerolie in de samenwerking werkt ook dat gesprekspartners elkaars manier van werken leren begrijpen. Alleen dan kunnen ze elkaars deskundigheid op waarde schatten. Villerius: ‘Dat gaat een stap verder dan elkaar persoonlijk kennen. We hebben in Houten een uitgebreid ondersteuningsaanbod. Dankzij het traject weet iedereen veel beter wat, waarom en hoe de ander het doet.’

Proces
Het traject in Houten bestond uit een viertal bijeenkomsten met alle betrokkenen. Vanaf dit jaar worden er halfjaarlijkse netwerkbijeenkomsten met al deze partijen georganiseerd. Karelle Villerius: ‘We volgen de voortgang en doorontwikkeling rondom het thema ondersteuning en respijtzorg. Het initiatief hiervoor komt bij het steunpunt mantelzorg te liggen. Zij krijgen steeds meer de rol van spin in het web. De rol van de gemeente verandert daardoor van regisserend naar faciliterend.’

Dit traject werd begeleid door Movisie. Movisie publiceerde ook een infographic over samenwerking tussen formele en informele zorg.

bron: https://www.movisie.nl/artikel/samenwerking-tussen-formele-informele-zorg

Geluksgericht werken in Zeist: van klachten naar dromen.

Lees hier meer over de methode geluksgericht werken.

Oudewater Werkt!

Samenwerking laat inwoners weer meedoen

Oudewater Werkt! draait dan om het leggen van lokale verbindingen: het benutten van kennis en ervaring van andere organisaties, zoals welzijn, zorg, sociale werkvoorziening en bedrijfsleven.

Inwoners van Oudewater, die geen werk of andere vorm van dagbesteding hebben, krijgen sinds kort ondersteuning op maat. Onder het motto ‘Oudewater Werkt!’ hebben de gemeente, sociale werkvoorziening, Welzijn Oudewater, UWV, Abrona (VG), Kwintes (GGZ), Leerplicht en Boogh Arbeid hiervoor de handen ineengeslagen. De vragen van inwoners staan centraal, los van alle bestaande organisatiestructuren, schotten en financieringsstromen. Deze andere manier van werken stimuleert de eigen kracht van de inwoners en benut de bestaande voorzieningen in Oudewater zo optimaal mogelijk.

Door de overgang van AWBZ naar WMO zijn niet meer de grondslagen richtinggevend, maar draait alles om inwoners met een ondersteuningsvraag. Bovendien zorgt de veranderde regelgeving, waar het gaat om participatie, voor een forse transformatie van het sociale domein. Deze twee ontwikkelingen raken elkaar in steeds meer gemeenten en vanuit dit perspectief is Oudewater Werkt! ontstaan. De eerste ideeën kwamen op tafel tijdens een brainstorm van Ad de Regt, wethouder Sociale Zaken van Oudewater, en bestuurder Jan Duenk van Abrona.

Inclusie
In de huidige samenleving wordt iedereen, dus ook kwetsbare mensen, geacht mee te doen. Maar voor mensen met een rugzakje, zoals WIA en Wajong, is dit vaak lastig. Als iedereen kan meedoen, dus ook inclusie van mensen met een verstandelijke beperking, vraagt dat van organisaties om verder te kijken dan alleen hun eigen doelgroep. Oudewater Werkt! draait dan ook om het leggen van lokale verbindingen: het benutten van kennis en ervaring van andere organisaties, zoals welzijn, zorg, sociale werkvoorziening en bedrijfsleven. Waar mogelijk zetten zij hun locaties breder in om inwoners van Oudewater aan een baan te helpen of in elk geval weer in beweging te krijgen. Iedereen heeft talenten en moet kunnen meedoen. Daarom staat het lokaal vinden en verbinden van alle vormen van werk centraal: van vrijwilligerswerk, sociale activering, re-integratie, dagbesteding tot (deels) betaald werk.

Tussen wal en schip
‘Oudewater Werkt!’ richt zich op meerdere doelgroepen. In Oudewater wonen allerlei mensen die, om wat voor reden dan ook, tussen wal en schip dreigen te vallen. Sommigen kunnen al langere tijd geen werk vinden, anderen zitten in de ziektewet of hebben psychische, sociale of verstandelijke beperkingen. Op zich kunnen en willen zij wel nuttig bezig zijn, maar ze weten de weg niet of hebben er de energie niet voor. Daardoor komen zij in een sociaal isolement. Hieronder vallen ook vluchtelingen en jonge schoolverlaters die geen baan kunnen vinden, bijvoorbeeld doordat ze goede werknemers- of sociale vaardigheden missen.

Eén loket
Centrale spil in deze, ook landelijk gezien unieke en integrale samenwerking, is het Sociaal stadsteam van Welzijn Oudewater. Dit is het loket, de integrale toegang, waar vraag en aanbod samenkomen. Vragen van inwoners staan centraal, het ondersteuningsaanbod is volgend. Samen met de andere partijen kijkt het Sociaal stadsteam vervolgens of mensen begeleiding nodig hebben en in welke vorm. Belangrijk voordeel is dat de inwoner zijn verhaal slechts één keer hoeft te vertellen én het voorkomt dubbel werk.

Overvraagd
Mensen die deelnemen aan Oudewater Werkt! zijn erg gemotiveerd. Ze geven aan dat ze zich weer gehoord voelen en dat er eindelijk iets concreets wordt gedaan. Het geeft hoop, omdat ze kleine stapjes vooruit gaan. Johan bijvoorbeeld kreeg steeds ontslag na kortdurende baantjes, vooral doordat hij werd overvraagd. Hij zat al enige tijd in de ziektewet, waardoor het met hem en zijn thuissituatie bergafwaarts ging. Via het Stadsteam kwam hij terecht bij Hotel Abrona, waar hij sociale- en werknemersvaardigheden leert met het doel opnieuw een baan te vinden. Johan zegt zelf: ‘Van op de bank zitten werd ik ongelukkig, ik voel me nu gelukkiger. Ik hoef me niet te schamen en ik leer veel. Het gaat stap voor stap en ze helpen me. Ik ben blij dat ik dit mag doen en ik ga er helemaal voor!’ Zo is Oudewater Werkt! een opstap voor Johan om samen met hem te ontdekken wat zijn belastbaarheid is en in welke werkomgeving hij gezond kan functioneren. Daardoor heeft hij weer een grotere kans op een betaalde baan.

Moeilijk bemiddelbaar
Een andere deelnemer aan Oudewater Werkt! is Theo (60), die is ontslagen door een reorganisatie bij het bedrijf waar hij al jaren werkte. Vanwege zijn leeftijd en beperkte verstandelijke vermogens is hij moeilijk bemiddelbaar en hoeft hij niet te solliciteren. Theo is mantelzorger en ontvangt individuele begeleiding thuis op basis van een WMO-beschikking. Maar hij is geen bankzitter en wil graag iets doen. Dankzij Oudewater Werkt! werkt hij nu als vrijwilliger in Hotel Abrona. Hierdoor is de beschikking van individuele begeleiding thuis verlaagd. Theo zegt zelf: ‘Ik ontmoet mensen en dat maakt me blij. Ik kan iets doen wat nodig is’.

Gezamenlijk bereik je meer
Deze manier van samenwerken geeft alle betrokken partijen veel voldoening, benadrukken wethouder De Regt en bestuurder Duenk. ‘Als lokale organisaties bereiken we meer door samen te werken. Daardoor krijgen kwetsbare mensen nieuwe kansen en mogelijkheden om weer mee te doen.’

Pluim voor toegankelijkheid
Dankzij het Solgu (Stedelijk Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht) nam de gemeente jaren geleden het initiatief voor Agenda 22, een actieagenda om de mogelijkheden voor participatie van mensen met een beperking in de staf te vergroten. Hiermee liep Utrecht voor op het VN Verdrag voor de Rechten van Mensen met een Handicap, dat Nederland dit jaar ratificeerde.

Ter gelegenheid hiervan is er een Pluim voor Toegankelijkheid in het leven geroepen, die jaarlijks wordt uitgereikt. Een voobeeld van een winnaar is de Natuurwinkel aan de Nachtegaalstraat. De winkel is optimaal toegankelijk voor mensen met een beperking. Zo kunnen mensen in een rolstoel gebruik maken van een aangepast toilet. Eigenaar Pieter Tent wil dat iedereen welkom is in zijn winkel en maakt daarbij geen onderscheid tussen mensen met en zonder beperking. Een prachtig voorbeeld van maatschappelijk ondernemen waarbij een buurtwinkel niet alleen een plek is om boodschappen te doen, maar ook een plek voor ontmoeting en cultuur. In de Natuurwinkel staat een piano en vinden regelmatig concerten plaats.

Wonen light in Amersfoort

Kwintes, gemeente Amersfoort en Socius doen met het project ‘Wonen light in Amersfoort’ mee aan het programma ‘Nieuwe wegen ggz en opvang’. In het voorjaar van 2017 starten zij een woongemeenschap waar onder anderen 24 cliënten van Kwintes komen te wonen.
Kijk hier voor meer informatie over dit mooie voorbeeld.