Het toetslandschap verandert. Opleidingen willen het ‘leren van de toets’ verbeteren en het ‘toetsen van het leren’ natuurlijk behouden. Vaak gaat dat samen met de vraag om een betere feedbackcultuur, holistisch toetsen en werken in grotere eenheden met een logische samenhang.
Programmatisch toetsen is een wenkend perspectief, maar bleek voor de opleidingen die Ernst van den Bosch sinds 2015 als adviseur begeleidde een te grote stap. De impact voelt als een transitie. Bovendien is het een ‘concept’ en geen ‘recept’; over ontwerp en implementatie is weinig literatuur voorhanden.
Dialogisch Beoordelen ontstond aan de praktijk van twaalf innovatie trajecten en bood gaande-weg een antwoord op een groot aantal van bovenstaande wensen. Van den Bosch deed ontwerpgericht onderzoek naar de gehanteerde werkwijzen en modellen. Deze worden in bijgaand artikel beschreven.
Dialogisch beoordelen komt overeen, maar verschilt ook van programmatisch toetsen. Het gaat in de aanloop minder ver in de uitwerking. Zelfregulatie en werken naar saturatie door middel van datapunten is niet het uitgangspunt.
Werkstappen en Dialoog
Innovatietrajecten werden geanalyseerd en drie opleidingen testten de ontstane ontwerpstappen. Drie nieuwe opleidingen werken in 2022 met het bijgestelde ontwerp en modellen. Het ontwerpgericht actieonderzoek geeft voorlopig vier resultaten:
1. Twee modellen
Het Dialogisch Beoordelings Model (DBM) voor het ontwikkelen van de ruggengraat voor een longitudinaal toetsprogramma. Uit het DBM construeren we het beoordelingsmodel dat zich richt op de gehele taak (type beroepsproducten). Het wordt longitudinaal toegepast. Aanvulling op deze ‘ruggengraat’ worden onderzocht met het Dialogisch Assenstelsel (DA), het tweede model.
Uit deze twee resultaten worden de leeruitkomsten geformuleerd met het daarbij behorende beoordelingsformulier per periode.
2. Ontwerpstroom en Dialoogstroom
De Dialogische Ontwerp Methode bevat de ‘Ontwerpstroom’ en de ‘Dialoogstroom’. De ontwerpstroom is het domein van het ontwerpteam. Met behulp van de DOM! Dialogische Ontwerp Methode en de twee modellen wordt vanuit het Landelijk Beroeps- en Opleidingsprofiel naar een valide toetsprogramma ontworpen. In de dialoogstroom wordt het docententeam meegenomen.
3. Scholingstraject
Een scholingstraject voor het docententeam is apart voor Dialogisch Beoordelen ontwikkeld.
4. Kennisdeling
Kennisdeling en Canvassite is het laatste resultaat. Op deze site wordt het onderzoek uitgebreid gekaderd en toegelicht. De DOM wordt in detail beschreven.
Meer weten over dialogisch beoordelen? Lees bijgaand artikel of neem contact op met Ernst van den Bosch (ernst.vandenbosch@hu.nl).