EPA’s (Entrustable Professional Activities) zijn professionele taken of verantwoordelijkheden die stafleden toevertrouwen aan een voldoende competente professionals in opleiding. Ze worden in medische beroepen gebruikt om het competentieprofiel te operationaliseren naar herkenbare activiteiten op de werkplek. In deze blog vertelt Anne Marije Steensma over het gebruik van EPA’s bij de toetsing van het praktijkleren bij de opleiding Master Physician Assistant.
In een EPA komen kennis, vaardigheden en professioneel gedrag geïntegreerd aan bod. De taken of verantwoordelijkheden zijn afgebakend in tijd, observeerbaar en beoordeelbaar en geschikt voor bekwaamverklaring.
De ervaring leert dat de meeste opleidingen uitkomen met 5 tot 8 EPA’s. Voorbeelden van EPA’s zijn: ‘de medische zorg verlenen voor patiënten op de verpleegafdeling’ of ‘assisteren op de operatiekamer’ of ‘voorzitten van een multidisciplinair overleg’. Een EPA is dus met nadruk geen competentie maar een taak en vereist naast bepaalde kennis en vaardigheden ook bepaald professioneel gedrag. De klinische opleiding is erop gericht dat de student toewerkt naar zelfstandige, veilige en verantwoorde uitvoering van de vooraf gedefinieerde EPA’s.
Niveaus
We hanteren 5 EPA bekwaamheidsniveaus. Het minimale gewenste eindniveau is bekwaamheidsniveau 4. De physician assistant is volgens de wet BIG zelfstandig bevoegd voor het uitvoeren van medisch voorbehouden handelingen, mits bekwaam
1. heeft (slechts) de vereiste kennis/vaardigheid
2. mag uitvoeren onder volledige supervisie
3. mag uitvoeren onder beperkte supervisie (opleider bepaalt)
4. mag uitvoeren zonder supervisie (PAio vraagt)
5. mag supervisie aan anderen geven (onderwijzen/onderrichten)
Waarom EPA’s?
Prof. Dr. Olle ten Cate, verbonden aan de Divisie Onderwijs en Opleidingen van het UMCU, is de grondlegger van het gebruik van EPA’s. De EPA-benadering erkent de competentiegebieden, waarbij de taken centraal staan. Het opleiden en beoordelen is gericht op concrete klinische taken en gericht op bekwaamverklaring met een geleidelijke groei naar zelfstandigheid. Het is helder wat de lerende wel en niet mag en waarvoor hij/zij wordt opgeleid. Bevoegd, mits bekwaam!
Hoe ontwerp je EPA’s?
Start met het vaststellen welke taken de lerende uiteindelijk zelfstandig mag/moet gaan doen (5 tot 8). Bij het formuleren start je met ‘oneliners’: de EPA-titels. Het is helpend als er een werkwoord in staat, omdat dit laat zien dat het een activiteit is die geobserveerd en beoordeeld kan worden. Een bundel EPA-titels noemen we het EPA pakket en het gehele EPA pakket moet passen binnen het beroepsprofiel en het landelijke competentieprofiel. Met andere woorden: het EPA pakket moet de student in staat stellen de beroepscompetenties te kunnen ontwikkelen.
De volgende stap is dat elke EPA-titel wordt uitgewerkt in een EPA beschrijving. Hierin wordt uiteengezet wat de taak precies behelst. Ook worden de mitsen en de maren beschreven. Daarnaast wordt in de beschrijving precies opgenomen welke kennis en vaardigheden nodig zijn voor de specifieke EPA.
Hoe gebruik je EPA’s?
De implementatie van EPA’s vereist het gebruik van een portfolio van studenten, studievoortgangsgesprekken, bekwaamverklaringen en training van supervisors. Bij het beoordelen van een EPA wordt telkens vastgesteld op welk bekwaamheidsniveau de student de verschillende (proces-)stappen kan uitvoeren; oftewel met hoeveel supervisie de EPA aan de student kan worden toevertrouwd. De verschillende formatieve beoordelingen leiden samen met de bijkomende overwegingen tot een summatieve beoordeling van bekwaamheid op een EPA. Op deze wijze kan stapsgewijs naar certificering oftewel een bekwaamheidsverklaring worden toegewerkt. Zowel de student, als opleiders als gecommitteerde stafleden moeten het eens zijn dat een EPA wordt beheerst op niveau 4, pas dan wordt er een bekwaamverklaring ondertekend.
Voor meer informatie:
Mulder H, Ten Cate O, DaalderR, Berkvens J. Building a competency-based workplace curriculum around entrustable professional activities: The case of physician assistant training. Med Teach. 2010 Jan;32(10):e453–9.
Auteur: Anne Marije Steensma
Sinds augustus 2007 ben ik werkzaam als hogeschooldocent bij de Masteropleiding Physician Assistant, Hogeschool Utrecht. Zelf ben ik opgeleid als arts, inmiddels niet meer praktiserend. Binnen de MPA opleiding is mijn voornaamste taak studentbegeleiding. Daarnaast ben ik onder andere inhoudelijk verantwoordelijk voor een aantal modules binnen het curriculum. Voor huisartsen en medisch specialisten die voor het eerst een PA gaan opleiden verzorg ik elk jaar de tweedaagse opleidertraining.