Dit is de tweede blog in de serie Programmatisch toetsen door Christina Schouten. Lees hier de inleiding op de serie en de eerste blog Wat zijn datapunten?.
Het concept programmatisch toetsen wordt verhelderd middels een zestal principes, waaronder de volgende (Baartman, Van Schilt-Mol & Van der Vleuten, 2020):
Het aantal datapunten en de zwaarte van de beslissing zijn proportioneel gerelateerd.
De algemene strekking van dit principe is duidelijk. In de praktijk merken we echter dat niet alleen de zwaarte van de beslissing telt. Zou niet ook de ontwikkeling van de student moeten worden meegenomen in het vaststellen van het aantal datapunten?
Verscheidenheid in ontwikkeling bij studenten
Bij programmatisch toetsen spreekt men over het saturatiepunt. Dit is het punt waarop nieuwe informatie geen toegevoegde waarde heeft voor de zak-/slaag beslissing. In het ontwerp kun je overdenken of dit saturatiepunt persoonlijk vastgesteld moeten worden. Er zijn immers studenten denkbaar die minder datapunten nodig hebben. Denk aan de getalenteerde student die zich sneller dan gemiddeld ontwikkelt of de beginnende student die al relevante werkervaring heeft opgedaan. Er zijn uiteraard ook voorbeelden te bedenken van studenten die meer datapunten nodig hebben. Zo kende ik een studente die moeite had zich bepaalde theorieën eigen te maken. Zij heeft veel verschillende manieren uitgeprobeerd om de gevraagde kennis te leren. Het leverde uiteindelijk het gewenste resultaat op: na een lange tijd en veel frustraties beheerste zij de theorie. Wat niets afdeed van de prestatie op zich, integendeel: ik ben trots op haar en zij gelukkig ook op zichzelf! Doorzettingsvermogen en zelfregulatie hebben haar uiteindelijk gebracht waar ze wilde en moest zijn. Duidelijk mag zijn dat bij deze specifieke studente een groter aantal datapunten benodigd was dan bij haar medestudenten.
Differentiatie
Programmatisch toetsen biedt op een natuurlijke wijze de mogelijkheid te differentiëren tussen studenten. Op basis van verkregen feedback, kunnen nieuwe relevante datapunten gekozen worden die passen bij de student. Pas wanneer het saturatiepunt is bereikt is, zijn nieuwe datapunten niet meer nodig. Differentiatie komt echter niet tot uiting wanneer we een vaststaand aantal datapunten benoemen voor alle studenten.
Baartman, Van Schilt-Mol & Van der Vleuten (2020). Programmatisch toetsen, voorbeelden en ervaringen uit de praktijk. Amsterdam: Boom Uitgevers