Door Christina Schouten
Binnen de Hogeschool Utrecht zijn veel opleidingen bezig om hun toetsing op een andere manier vorm te geven. In navolging van nieuwe wetenschappelijke inzichten, landelijke ontwikkelingen en de HU-visie wordt meer flexibiliteit in de opleiding, ontwikkelingsgericht onderwijs en het leren ván de toets in plaats van leren vóór de toets nagestreefd (zie oa Winstone & Carless, 2020, HU-toetskader). Opleidingen kiezen daarbij name voor programmatisch toetsen.
Aansluitend bij deze ontwikkelingen heeft Hogeschool Utrecht zich aangesloten bij een aanbesteding vanuit Surf, welke gericht is op het exploreren en implementeren van een e-portfolio’s in de onderwijspraktijk. Uit deze aanbesteding zijn twee portfolio-applicaties gekomen die beiden voldoen aan alle eisen. Na afronding van deze aanbesteding is Hogeschool Utrecht in september 2023 gestart met een HU-breed traject om het ontwikkelen van programmatisch toetsen, ondersteund door een e-portfolio, te begeleiden.
Implementatie en training
Opleidingen wordt de mogelijkheid geboden om onder begeleiding en goede condities met een portfoliosysteem aan de slag te gaan*. Opleidingen kunnen hierbij één van de twee portfolio’s selecteren, namelijk Portflow of eJournal. Nadat de selectie voor één van de portfoliosysteem heeft plaatsgevonden, krijgen opleidingen een training in het betreffende systeem.
Het portfolio wordt ingericht en vervolgens geïmplementeerd in de opleiding. De inrichting vraagt om een heldere visie op toetsing en daarop aansluitende ontwerpkeuzes. Daarom worden de opleidingen niet alleen door een e-adviseur maar ook door een toetsdeskundige vanuit TLN begeleid. In leerteams en gebruikersgroepen leren opleidingen met en van elkaar. De lijntjes met de leveranciers zijn kort: opleidingen kunnen altijd wensen doorgeven om de tools verder te optimaliseren. Tenslotte doet het lectoraat Beroepsonderwijs onderzoek naar beide systemen en het gebruik ervan. Hiermee wordt beoogd dat de portfolio’s aan blijven sluiten bij de ontwikkelingen in de opleidingen.
Samenwerking voor succes
Een kerngroep draagt zorg voor afstemming tussen de betrokken stakeholders. Vanuit TLN neemt een e-adviseur en een toetsdeskundige deel. DLO brengt de kennis en het perspectief van functioneel beheer en de leveranciers in. Ook het Lectoraat Beroepsonderwijs sluit aan, zodat in gezamenlijkheid de implementatie van een nieuwe vorm van toetsing en het e-portfolio kan worden onderzocht. Last but not least sluiten ook een aantal relevante HU-brede diensten en afdelingen aan, zoals Onderwijs Onderzoek en Student (OO&S), Toetsorganisatie en Onderwijslogistiek. Ontwikkelingen en behoeften vanuit de opleidingen worden in de kerngroep gedeeld, waarbij de focus ligt op hoe betreffende diensten / afdelingen hierbij kunnen aansluiten.
Het project hoopt door deze constructie bij te dragen aan een succesvolle implementatie van programmatisch en flexibel toetsen, aan optimalisering van passende e-portfolio’s en een betere afstemming tussen de veranderende onderwijspraktijk en ondersteuning en organisatie vanuit de Hogeschool. Drie vliegen in één klap ????
*Geïnteresseerde opleidingen kunnen zich voor informatie melden bij Nienke.stumpel@hu.nl
Bronnen
Intern document(2023). Toetskader. Hogeschool Utrecht.
Peeters, W & Biemond, I. (2022). Dashboard voor het ontwikkelen van programmatisch toetsen in je opleiding. Op: Leren van toetsen, geraadpleegd op 1-12-2023. Zie: Dashboard voor het ontwikkelen van programmatisch toetsen in je opleiding – Platform Leren van Toetsen
Torre, D., Rice, N., Ryan, A., Bok, H., Dawson, L., Bierer, B., Wilkinson, T., Tait, G., Laughlin, T., Veerapen, K., Heeneman, S., Freeman, A., & Van der Vleuten, C. (2021). Ottawa 2020 consensus statements for programmatic assessment: 2. Implementation and practice. Medical Teacher, 23(10), 1149-1160.
Winstone, N. & Carless, D. (2020). Designing effective feedback processes in higher education. London: Routledge.