Wat verstaan we onder duurzaamheid?
De HU streeft ernaar dat alle opleidingen duurzaam onderwijs geven (kennis- en innovatieagenda Samen Duurzaam). Duurzame ontwikkeling wordt op die manier onderdeel van het persoonlijk en professioneel handelen van studenten en docenten. Om dit te bereiken moet het een integraal onderdeel van het reguliere onderwijs zijn. Niet alleen duurzaamheid in een losse cursus en/of module of in één minor.
In ons onderwijs is de student de change agent die de transitie teweegbrengt en wordt tijdens de opleiding klaargestoomd voor deze rol, door de docent die zelf een change agent is. Een duurzame transitie betekent een beweging naar het leveren van een positieve bijdrage aan het herstellen van het evenwicht tussen ecologie, samenleving en economie, door het realiseren van de Sustainable Development Goals van de VN (SDGs).
Hoe de duurzame transitie van het onderwijs er precies uitziet verschilt per opleiding. Door duurzame ontwikkeling waar mogelijk te vervlechten in leeruitkomsten, de inhoud, competenties, opdrachten en de beoordeling wordt duurzaam handelen het nieuwe normaal.
Wat zijn de SDGs?
De SDGs is een samenhangende set aan duurzame doelen met een onderlinge afhankelijkheid. Zo beïnvloedt bijvoorbeeld SDG 12 over duurzame productie en consumptie bijna alle andere doelen. Als je bijvoorbeeld produceert waarbij je vervuilt en medewerkers slecht behandelt gaat er een negatieve invloed uit op SDG 3, 6, 8, 14 en 15. Omgekeerd kan goede educatie (SDG 4) bijdragen aan het verbeteren van bijna alle andere doelen.
Een vaak gebruikte ordening van de SDGs is het taartmodel met drie perspectieven op de SDGs: biosfeer, samenleving en economie. Alle drie de perspectieven zijn nodig, maar de ordening is niet willekeurig. Zonder een gezonde biosfeer, geen gezonde maatschappij en geen gezonde economie. In ons huidige tijdsgewricht is meestal de economie leidend ten koste van de andere twee. In een duurzame samenleving is de economie dienend.
De SDGs zijn niet alleen doelen: er liggen duurzame waarden onder. Vaak staat er in de beschrijving van de SDG een duurzame waarde. Bij SDG 10 gaat het expliciet over ongelijkheid en SDG 16 noemt rechtvaardigheid. Andere waarden staan in de beschrijving van de doelen. Zo staat bij SDG 15 over leven op het land in de beschrijving waarden als bescherming en herstel. Voor de vertaling naar het onderwijs kan het behulpzaam zijn om juist te kijken naar de waarden aangezien ze dichter bij de belevingswereld liggen van docenten en studenten.