Wil je handige producten ontwikkelen die het werk van zorgverleners efficiënter inrichten, het leven van cliënten comfortabeler maken, en patiënten ondersteunen in hun herstel? Lijkt het je leuk om dit te doen in een multidisciplinair team van studenten van engineering tot zorg? Bij de minor Design for Health (D4H) ontwerp en bouw je slimme en bruikbare producten om uitdagingen in de gezondheidszorg op te lossen.
De minor D4H is bedoeld voor voltijdstudenten van binnen en buiten de HU met een achtergrond in engineering, ontwerp, communicatie-, media- en informatietechnologie en technische bedrijfskunde; en studenten met een achtergrond in gezondheidszorg zoals verpleegkunde, fysiotherapie, medische hulpverlening en overig paramedisch.
Toelating
Je moet een propedeusediploma hebben voor een van de volgende opleidingen: Werktuigbouwkunde, Verpleegkunde, Industriële productontwikkeling, Technische bedrijfskunde, Electrotechniek, Fysiotherapie, Communicatie- en Multimedia Design, ICT, Ergotherapie, Built Environment, Medische Hulpverlening, Management in de Zorg, Product Design of vergelijkbare studies. Mocht je een andere opleidingsachtergrond hebben, overleg dan met de minorcontactpersoon.
De examencommissie van je opleiding heeft van tevoren vastgesteld welke HU-minoren geen hbo-niveau en/of een onacceptabele overlap hebben met het verplichte curriculum van je opleiding. Check op de pagina Niet toegestane minoren onder jouw instituut of er minoren zijn die je niet mag volgen. Deze pagina zal vanaf 29 februari geüpdatet zijn voor minoraanbod 2024-2025.
Inhoud
Je werkt in multidisciplinaire teams aan twee projecten van opdrachtgevers uit het ziekenhuis (zoals UMC Utrecht), de zorg en/of het bedrijfsleven. De opdrachten zijn gebaseerd op echte problemen waarvoor een innovatieve oplossing gezocht wordt. Zo wordt het verrijden van ziekenhuisbedden lichter met rij-ondersteuning (minder fysieke belasting voor de verpleegkundige), kunnen doofblinde cliënten de weersvoorspelling voelen via haptische feedback, helpen we verpleegkundigen om makkelijker een drainpot (opvang van wondvocht) af te lezen, en leren jonge kinderen omgaan met een klasgenootje met een beperking via een spel (zie nieuwsbericht HU). Onlangs verscheen er in Trajectum een artikel over studenten die tijdens de minor een oogmasker voor baby’s hebben ontworpen in het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ).
Je onderzoekt in de zorgpraktijk wat de behoeftes zijn, via observaties en interviews met gebruikers zoals zorgverleners en patiënten. Door (markt)onderzoek bepaal je waar de kansen zijn voor een (technische) innovatie. Voor extra kennis zoek je in de literatuur en benader je experts. Je ideeën toets je tijdens het project regelmatig bij de eindgebruikers en andere stakeholders. Je doet dit door middel van verschillende snelle modellen. Zo kom je in meerdere iteraties (verbeterslagen) tot een optimaal eindresultaat dat haalbaar is.
We ondersteunen je met theoretische en praktische kennis die aansluit op jouw vooropleiding. Het gaat om kennis op het gebied van productontwikkeling voor de zorgpraktijk, design thinking, medische regelgeving en rapid prototyping. Daarnaast geef je zelf ook een workshop over jouw vakgebied, wat voor de anderen bruikbaar is. Eerdere onderwerpen zijn leren handtekenen, reanimeren, krachten simuleren in 3D, anamnese bij fysiotherapie, robot programmeren.
Leerdoelen
Je leert om in multidisciplinaire teams te werken aan de ontwikkeling van nieuwe technologische oplossingen voor de zorg. Je kunt gebruikmaken van de aangeleverde methode en tools voor productontwerp (gebaseerd op design thinking) om onderzoek te doen naar de behoeften van gebruikers, en je kunt daarmee een financieel haalbaar en realiseerbaar ontwerp maken. De gekozen oplossing sluit zoveel mogelijk aan op de wensen en behoeften van de gebruikers en je hebt de diverse stakeholders nauw betrokken in het gehele proces.
Cursussen
We starten in de eerste week van de minor met een 5-daagse introductieweek, waarin we (studenten en docenten) elkaar beter leren kennen, de projectgroepen samenstellen en met elkaar het design thinking, medisch productontwerp, prototyping en de wereld van de zorg gaan ontdekken. In deze week wordt een basis gelegd voor de multidisciplinaire samenwerking in de projecten.
Je voert twee projecten naast elkaar uit, dus je zit in twee verschillende projectgroepen: een maandag-dinsdag-project en een donderdag-vrijdag-project. Dit zijn dus de dagen dat je aan deze projecten werkt. Per project krijg je een tutor toegewezen die jullie begeleidt. Elke woensdag zijn er bijeenkomsten met terugkoppeling en of (gast)colleges en workshops.
De minor heeft twee cursusdelen: de cursus Toegepast onderzoek (deadline periode B: week 1) en de cursus Projecten (deadline periode B: week 8, presentatie week 9).
A Cursus Toegepast onderzoek
Om een innovatief product of systeem voor de gezondheidszorg te kunnen ontwikkelen is nieuwe kennis nodig over de gebruikers, hun werkwijze en de context van gebruik en toepassing. Daarvoor zijn meerdere (deel)onderzoeken nodig. Denk bijvoorbeeld aan het observeren van handelingen van verpleegkundigen tijdens het uitvoeren van hun zorgtaak, het testen van eerste prototypes en het uitvoeren van een experiment om de drukkracht van een specifieke handeling te meten.
Op basis van de opdracht van de opdrachtgevers ga je met je projectteam na welke informatie nodig is om het product te kunnen ontwerpen. Je stelt hiervoor de onderzoeksvragen op en voert het onderzoek met elkaar uit. Je schrijft op persoonlijke titel een gestructureerd onderzoeksartikel over jouw gekozen onderzoek, om je kennis effectief over te dragen aan medestudenten, opdrachtgever en andere stakeholders. Hieronder geven we wat voorbeelden van onderwerpen:
- Observaties: je wilt weten hoe verpleegkundigen werken om te bepalen welk product ontworpen kan worden; je wilt weten hoe iemand een transfer van een rolstoel naar een hand-aangedreven waterfiets maakt voor beter ontwerp.
- Experimenten: je test de drukkrachten die verpleegkundigen moeten uitoefenen voor een bepaalde handeling of resultaat, zoals de spuit voor sondevoeding.
- Sessies: je houdt een sessie met verpleegkundigen of andere gebruikers om de praktijkproblemen met betrekking tot registratielast te inventariseren en bespreken, met als doel een nieuw hulpmiddel voor sneller werken.
- Toetsen modellen: je presenteert meerdere oplossingsrichtingen aan meerdere gebruikers voor het gegeven probleem en verwerkt de input voor een nieuwe versie.
B Cursus Projecten
Je werkt in twee verschillende teams aan twee projecten. Aan het eind van de trajecten draag je ze effectief over aan de opdrachtgevers en andere stakeholders via modellen en een ontwerpdossier per project.
Je werkt in totaal 19 weken in multidisciplinaire teams van ongeveer vijf studenten aan de opdrachten van onze opdrachtgevers. Je krijgt per project een docent (tutor) aangewezen. Die begeleidt na een intensievere start om de week het project en het projectteam.
Alle projecten komen van een opdrachtgever met een vraag uit de zorgpraktijk. In de eerste weken oriënteer je je op het probleem, en voer je kleine onderzoeken als literatuuronderzoek, marktonderzoek, technologieonderzoek en normenonderzoek uit. Daarnaast zijn er de observaties en interviews op locatie, experimenten of eerste testen (zie ook Toegepast Onderzoek). Met deze informatie ga je ideeën bedenken en uitwerken, modelletjes bouwen – van papier en karton, met laser gesneden of in 3D. Vervolgens test je die ideeën en modellen bij bijvoorbeeld gebruikers. Daarnaast denk je na over je businesscase: welke kosten en opbrengsten verwacht je van jouw innovatieve oplossing, financieel en maatschappelijk? Je verzamelt je bevindingen in een ontwerpdossier, waarin gemaakte keuzes en het eindresultaat van het prototype onderbouwd en verantwoord wordt. In week 19 (lesweek 9 van periode B) presenteer je je oplossing (inclusief eindmodel) aan de opdrachtgevers en andere betrokkenen.
Toetsing
A: Ter afsluiting van de cursus Toegepast onderzoek schrijf je individueel een gestructureerd onderzoeksartikel.
B: Het project toetsen we aan de hand van een ontwerpdossier dat je met de groep oplevert per project en een eindpresentatie voor de opdrachtgevers en andere betrokkenen. Je ontwerpdossier is een overzichtsdocument waarin je jouw aanpak, keuzes en resultaten beschrijft, met verwijzingen naar overige materialen in een overdrachtsfolder (digitaal). Doel is om het ontwerpproces en de resultaten goed te documenteren, zodat je een volgend projectteam en de opdrachtgever(s) kunt informeren.
Literatuur
Verplicht lesmateriaal is het boek Ontwerpen voor Zorg en Welzijn van J. van ’t Veer, E. Wouters, M. Veeger & R. van der Lugt (2020). In dit boek wordt gewerkt aan de hand van het Double Diamond-model voor productontwerp. Dit boek biedt specifieke tools om gebruikers en andere stakeholders actief te analyseren en betrekken. De minor volgt de fases voor productontwerp die in het boek beschreven zijn.
Rooster
Maandag en dinsdag: project 1.
Woensdag: werkcolleges (presentaties of inhoudelijk college).
Donderdag en vrijdag: project 2.
De uren op de woensdag zijn ingeroosterd door ons voor workshops. Je bepaalt zelf met je projectgroep hoe je de projectdagen indeelt.
De les- en toetsroosters worden, met uitzondering van de eerste onderwijsperiode van het studiejaar (start september), altijd vier weken voor de start van iedere onderwijsperiode op Mijn Rooster geplaatst. Het rooster voor de eerste onderwijsperiode van het studiejaar is drie weken voor de start vindbaar op de site. Op Mijn Rooster is altijd het meest actuele rooster zichtbaar.
Op de HU mag voltijdonderwijs geroosterd worden tussen 08.30 en 19.00 uur.
Extra kosten
Ongeveer 50 euro voor 2 projecten.