Psychosomatiek

Je hebt een bijzondere interesse in patiënten met psychosomatische klachten en wilt beter worden in het diagnosticeren en behandelen ervan in relatie tot het bewegend functioneren. Bovendien vind je innovatie van zorg in relatie tot deze patiëntenpopulatie een interessante uitdaging. Je zoekt een minor die voortbouwt op je studierichting in de gezondheidszorg en verdiepend is richting het bewegend functioneren van deze patiënten.  

Door de minor krijg je meer inzicht in onder meer de volgende vragen:  

  • Wat maakt nu dat het herstel van patiënten wordt vertraagd óf geheel uitblijft?   
  • Welke psycho- en sociale factoren kunnen een (herstelbelemmerende) rol spelen? 
  • Hoe maakt je contact met je patiënt en stel je de juiste vragen, zeker wanneer een patiënt qua persoonlijkheid, dan wel vanwege een klachtenbeeld afwijkt van hetgeen je vaker voorbij ziet komen in de praktijk? Hoe ga je daar tijdens het behandeltraject mee om, kijkend vanuit jouw eigen verbale- en non-verbale communicatie?  
  • Welke keuzes maak je binnen het klinische redeneerproces wanneer een casus complexer wordt en je te maken krijgt met veranderingsprocessen met betrekking tot leefstijl of gedrag bij de patiënt?   
  • Hoe kan jij bewegen koppelen aan bewegingsangst, of het vinden van meer lichamelijke connectie/zelfzorg bij een patiënt binnen grenzen van herstel?   
  • Hoe kan je samen met de patiënt werken aan mentale en fysieke fitheid als er sprake is van overspanning, burn-outklachten of post covid problematiek?  

Een team van gespecialiseerde en enthousiaste docenten maken je tijdens de halfjaar durende minor graag wegwijs in de psychosomatiek.   

Toelating

Fysiotherapie- en Oefentherapiestudenten kunnen zich direct inschrijven. Andere paramedische disciplines nemen contact op met Selma May (selma.may@hu.nl) en Jeanique Visscher (jeanique.visscher@hu.nl). 

De volgende basiskennis is een pré:  

  • Kennis van de fysiologie van pijn en stress in relatie tot het fysieke functioneren  
  • Basiskennis van bindweefselfysiologie en herstel  
  • Basiskennis van de diagnostiek en behandeling van psychosomatische klachten in relatie tot het bewegend functioneren 
  • Goede beheersing van de Engelse taal  
  • Een wetenschappelijke houding is een pré.

De examencommissie van je opleiding stelt van tevoren vast welke HU-minoren geen hbo-niveau en/of een onacceptabele overlap hebben met het verplichte curriculum van je opleiding. Check op de pagina Niet toegestane minoren onder jouw instituut of er minoren zijn die je niet mag volgen. Deze pagina zal vanaf 29 februari geüpdatet zijn voor minoraanbod 2024-2025. 

Inhoud

Tijdens deze minor ga je jezelf verder verdiepen in de patiëntenpopulatie ‘Psychosomatiek’: Patiënten met aanhoudende lichamelijke klachten waarbij de impact op het dagelijkse leven groot is en de kwaliteit van leven belemmerd wordt. Het Bio-psychosociale model is het uitgangspunt voor diagnostiek en behandelen.  

De minor richt zich op de fysiologie van pijn en stress, invloed van coping op persoonlijkheid en bewegend functioneren, psychopathologie, ontwikkelingspsychologie en behandelinterventies. Om een beeld van het werkterrein te krijgen wordt er voor 1 hele dag of 2 dagdelen een meeloopdag georganiseerd bij een gespecialiseerde fysiotherapeut/oefentherapeut of in een gespecialiseerde setting.   

Naast de inhoudelijke verdieping, doorloop je samen met medestudenten een project. Externe opdrachtgevers dienen, een voor hun praktijk relevante vraagstuk in, en jullie mogen die beantwoorden. Voorbeelden van thema’s zijn: Biofeedback, (Pijn) Educatie, Gezondheidsvaardigheden, Communicatie, Zelfmanagement en de Identiteit van de Psychosomatische Fysiotherapie.  

Leerdoelen

Oefentherapie:
Tijdens de minor werk je aan volgende competenties:  

  • Oefentherapeutisch handelen; 
  • Communiceren;  
  • Samenwerken;  
  • Kennis delen en wetenschap;  
  • Maatschappelijk handelen;  
  • Professioneel handelen. 

Fysiotherapie:
Tijdens de minor werk je aan volgende beroepsrollen:  

  • Zorgverlener 
  • Gezondheidsbevorderaar 
  • Samenwerkingspartner 
  • Reflectieve professional 
  • Communicator 

Cursussen

De minor bestaat uit twee cursussen: 

  • Module 1: Psychosomatiek (20 studiepunten)
    In dit deel staat psychosomatische problematiek centraal. 
  • Module 2: Innovatie van zorg (10 studiepunten) 

Toetsing

Module 1: wordt getoetst met een kennistoets en een praktijktoets.
Module 2: wordt getoetst met een verslag en een presentatie over de resultaten van het project.

Literatuur

De volgende boeken worden in de minor gebruikt:  

  • Burgt van der, M. & Verhulst, F., (2009) Doen en blijven doen, Houten, Bohn Stafleu van Loghum;  
  • Burken van, P.(2010) Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut, Bohn Stafleu Loghum, Houten;  
  • Verder dient actuele (Engelstalige) literatuur als onderbouwing van de lessen. Deze wordt via de digitale leeromgeving verspreid.  

Rooster

De lessen vinden plaats op dinsdag en donderdag (optionele dag voor deeltijd). Uitzonderingen kunnen voorkomen omdat er ook gastdocenten zullen lesgeven.  

De les- en toetsroosters worden, met uitzondering van de eerste onderwijsperiode van het studiejaar (start september), altijd vier weken voor de start van iedere onderwijsperiode op Mijn Rooster geplaatst. Het rooster voor de eerste onderwijsperiode van het studiejaar is drie weken voor de start vindbaar op de site. Op Mijn Rooster is altijd het meest actuele rooster zichtbaar. 
 
Op de HU mag voltijdonderwijs geroosterd worden tussen 08.30 en 19.00 uur. 

Extra kosten

Geen.

Reviews

“Deze minor is een mooie aanvulling op mijn opleiding tot fysiotherapeut, die vooral is gericht op de biomedische en orthopedische kant. Ik heb door deze minor geleerd meer te kijken naar de mens achter de klacht. Waarom gedraagt iemand zich zo, wat zit daarachter? Het heeft me nieuwsgierig gemaakt naar de mens. 

Je leert bepaalde gesprekstechnieken waarin je een oordeelloze houding aanneemt en probeert de patiënt intrinsiek te motiveren. Ik merk dat ik sindsdien veel meer empathie, geduld en begrip kan opbrengen voor patiënten met leefstijlproblemen. Voor veel mensen met gedrags- of leefstijlproblemen is dit een nuttige benadering, omdat het leidt tot duurzamer gedragsverandering.” 

Luc, student Fysiotherapie Hogeschool Utrecht, 24 jaar

“Ik heb enorm veel geleerd van deze minor. De psychische invalshoek is voor fysiotherapeuten van grote waarde, want beweeggerelateerde problemen hebben heel vaak te maken met stress of andere psychische factoren. Ik werk regelmatig met patiënten die minder gezondheidsvaardigheden hebben. De gesprekstechnieken die ik heb geleerd kan ik goed inzetten om hen te bewegen tot gedragsverandering. 

Deze minor is voor mij een hele mooie zijstap richting psychologie, omdat ik hierna een studie psychologie wil gaan doen. In mijn werk wil ik fysiotherapie en psychologie gaan combineren. Want niet alleen wordt fysiotherapie effectiever als je meer aandacht besteedt aan de psychische kant, omgekeerd kan ook een psychologische behandeling effectiever zijn als deze gecombineerd wordt met beweging.” 

Sanne, student Fysiotherapie, Hogeschool Utrecht, 45 jaar

Switch to English English