‘Theatermaken’ zit veel mensen in het bloed. Werken aan theatrale producties levert dan ook rijke ervaringen op, die in de maatschappelijke – en sociale omgeving van betekenis zijn. Dit geldt voor de makers, maar ook voor de deelnemers aan – en toeschouwers van dergelijke producties. Zeker in een sociaal-artistieke context. Theater is immers vaak een afspiegeling van de werkelijkheid. Maar theater kan ook iets aan de werkelijkheid toevoegen. Het kan zelfs lijnrecht tegenover die werkelijkheid staan en daarin toeschouwers (opnieuw) aan het denken zetten. Mensen communiceren namelijk niet alleen in overdrachtelijke zin, maar zijn ook speler, actor.
Meer en meer blijkt, dat bezig zijn met theatrale – en kunstzinnige middelen een plek krijgt op allerlei plaatsen waar mensen met mensen werken. Dit wordt ook wel een sociaal-artistieke context genoemd. De (theatrale) vormen die daarvoor worden ingezet zijn heel divers en kunnen we verbinden aan wat ‘podiumkunsten’ genoemd worden. Zij hangen sterk samen met sector, niveau, interesse en motivatie van makers èn van publiek.
In de loop van de laatste veertig jaar is veel ervaring opgedaan met het maken van voorstellingen voor en door leerlingen en studenten op scholen, bewoners van buurten, werknemers in bedrijven, mensen die verblijven in een hulpverleningsinstelling, mensen met beperkingen etc. Deze minor wil die ervaringen bundelen, verdiepen en overdragen.
Het maken van theaterproducties, of dat nu theater, dans, muziek, performance, film of andere kunst(en) omvat, heeft een externe gerichtheid (podiumgericht en publieksgericht) – vaak vanuit een sociaal-artistieke context – maar ook een interne gerichtheid, op de ontwikkeling van de groep en de individuen waaruit die groep bestaat. Dat maakt deze manier van werken waardevol.
Toelating
Er zijn 3 toelatingseisen voor deze minor. Je hebt:
- je hbo-propedeuse of eerste jaar wo afgerond;
- enige ervaring op theatergebied en zin om die ervaring door te ontwikkelen;
- (ped)agogische – en/of didactische kwaliteiten (eventueel buitenschools).
De examencommissie van je opleiding stelt van tevoren vast welke HU-minoren geen hbo-niveau en/of een onacceptabele overlap hebben met het verplichte curriculum van je opleiding. Check op de pagina Niet toegestane minoren onder jouw instituut of er minoren zijn die je niet mag volgen. Deze pagina zal vanaf 25 februari geüpdatet zijn voor minoraanbod 2023-2024.
Inhoud
Werken aan een theatrale productie is een gevarieerd proces en levert rijke ervaringen op voor makers, deelnemers en toeschouwers.
In deze minor maak je kennis met alle facetten die bij het maken van een dramatische productie horen. Je ontwikkelt je vaardigheden op inhoudelijk (regisseur, schrijven, acteur, begeleider) en organisatorisch gebied (producent, initiator, scenograaf). Je krijgt bijvoorbeeld trainingen in acteren en improviseren, in dramaturgie en regie. Maar ook scenografie (theatervormgeving) – waaronder decorontwerp, kostuums, licht en geluid – komt aan de orde.
Verder krijg je inzicht in de maatschappelijke context èn de geschiedenis van theater, maak je kennis met de verschillende disciplines en speelstijlen én maak je je verschillende stijlen van regisseren eigen. Ook de organisatie en planning van een productie komt aan bod.
Gedurende deze minor bezoek je zelf een aantal voorstellingen en je maakt kennis met het werk van theatermakers, die werken in een sociaal-artistieke context. Je maakt met mede-studenten zelf een korte (interne) productie en je maakt met een door jou gekozen doelgroep een sociaal-artistieke (externe) productie
Leerdoelen
Na deze minor beheers je een groot deel van het theatrale productieproces;
- kun je met jouw kennis en vaardigheden een theatraal (sociaal-artistiek) product in elkaar zetten;
- heb je je op vormgevingsgebied, inhoudelijk en organisatorisch gebied ontwikkeld en eventueel gespecialiseerd;
- kun je theater verbinden aan de contexten van ‘sociaal artistieke projecten’ en ‘community theatre’.
Cursussen
De minor bestaat uit een vijftal cursussen:
| 1. Spelontwikkeling en regieontwikkeling (5 EC); presentatieopdrachten, logboe
2. Scenografie (vormgeving) (5 EC); participatie & vaardigheid, vormgevingsopdracht 3. Interne productie (10 EC); voorstelling: spel, regie, vormgeving, (evt.) productie 4. Externe productie (5 EC); plan, groepsbegeleiding, artistieke stijl, voorstelling (5 EC); 5. Dramaturgie (5 EC) scenarioschrijven, recensie-presentatie, opdracht ‘dramaturgie’ |
Deze cursussen worden aangeboden in de vorm van practica, trainingen, workshops en werkcolleges. Daarnaast is er sprake van zelfstudie, excursies, te bezoeken voorstellingen, een productie in de praktijk (externe productie) – met een specifieke, zelf te kiezen doelgroep – èn een interne productie (minorgroep).
Er is een wisselwerking tussen de verschillende cursussen. Ze volgen elkaar niet chronologisch op, maar staan in veel gevallen parallel geprogrammeerd.
1. Spelontwikkeling & regieontwikkeling [5 EC]
De cursus werkt aan de theatrale (spel)vaardigheden van de deelnemer: acteren, improviseren, stem, rolopbouw, rolinleving, werken met teksten en thema’s. Daarnaast wordt de rol als regisseur ontwikkeld: regie, mise-en-scène, dynamiek, compositie & choreografie.
Na ongeveer een maand (begin oktober 2022) vindt in periode A een eendaagse ‘theaterdag op locatie’ plaats, waarin in één dag een theaterroute op locatie wordt geproduceerd met de hele minorgroep.
2. Scenografie [5 EC]
De vormgeving van de theatrale ruimte speelt binnen de minor een belangrijke rol. Leren denken in vormgevingsstijlen, maar ook ontwerp-capaciteiten op het terrein van decor, soundscapes, kostumering, grime, licht en geluid komen aan bod.
3. Interne productie [10 EC]
In vier groepen werken studenten aan een interne productie en realiseren deze in een zelfgekozen setting en stijl. In de productie wordt door alle studenten gespeeld, maar ook de rollen van regisseur, vormgever, technicus en producent komen aan bod. De producties worden getoond aan elkaar en aan een extern publiek (live en/of via livestream).
4. Externe productie [5 EC]
De student werkt alleen of in tweetallen aan een productie met een zelfgekozen doelgroep, waarbij bewust voor een sociaal-artistieke benadering wordt gekozen. Zowel het artistieke – als het begeleidingsaspect zijn daarin beide van belang.
5. Dramaturgie [5 EC]
Binnen de cursus dramaturgie staat de maatschappelijke functie van theater centraal. Dit doen we via theatergeschiedenis, stijlen en genres, repertoire en (te bezoeken) voorstellingen. Daarnaast zijn er gastlessen van theatermakers, die met bijzondere doelgroepen theater maken. Ook scenario-schrijven komt aan bod in een tweedaagse, einde periode A.
Toetsing
Je maakt veelal praktische opdrachten en geeft veel presentaties samen met andere studenten of individueel. Onderbouwing vindt (deels) schriftelijk plaats en je houdt een logboek bij.
Literatuur
- Twijnstra, van den Hurk, Verspaget | Dramatiseren | Int. Theatre & Film Bookshop (IT&FB) | 2008 | ISBN-13 978 906403-1854
- Kees Deenink, Bart Dieho, Emile Schra | Speloefeningen | Uitgeverij ABC | 6e druk |2013 | ISBN-13 9789064037894
- zeer aanbevolen: Eugene van Aarschot en Hugo Meert | Theater, handboek voor toneelmakers & toeschouwers | Garant | 2015 | ISBN 9789044113495
- Reader: Theater Maken | Samenstelling: Kirsten Blaffert, Stanske Lomans & Adrie Mesch (deze wordt in de loop van de cursus opgebouwd met artikelen etc.)
- Daarnaast is er een uitgebreide lijst ‘aanbevolen literatuur’.
Rooster
De lesdagen zijn nog niet bekend.
De les- en toetsroosters worden, met uitzondering van de eerste onderwijsperiode van het studiejaar (start september), altijd vier weken voor de start van iedere onderwijsperiode op Mijn Rooster geplaatst. Het rooster voor de eerste onderwijsperiode van het studiejaar is drie weken voor de start vindbaar op de site. Op Mijn Rooster is altijd het meest actuele rooster zichtbaar.
Op de HU mag voltijdonderwijs geroosterd worden tussen 08.30 en 19.00 uur.
Extra kosten
€ 50,- voor productiedag ‘theater op locatie
€ 50,- voor het bezoeken van voorstellingen
Informatie & coördinatie
De vaste docenten van de minor ‘Theatermaken in sociaal-artistiek context’ zijn Stanske Lomans, Kirsten Blaffert en Adrie Mesch.
Laatstgenoemde is ook de contactpersoon van de minor. Voor meer info:
telefoon: 06-26428040
Deze minor is door de Green Office HU aangemerkt als een duurzame minor. Dit betekent dat je door het volgen van deze minor kan bijdragen aan één of meerdere van de Sustainable Development Goals van de UN.