Casus
Student D maakt een gespannen indruk. Zodra ik de student apart neem en vraag of er iets aan de hand is, vertelt de student over een vervelend voorval. Iemand heeft de student betast en gezoend zonder dat de student dit wilde. De student is hiervan geschrokken en is emotioneel. De student vraagt zich af of dit voorkomen had kunnen worden en schaamt zich. Op welke wijze kan ik de student steunen?
Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld?
In iedere situatie, online en offline, waarin iemand op een seksueel getinte manier wordt benaderd die over een persoonlijke grens gaat, is sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2022).
Seksueel geweld is een mensenrechtenschending. De gevolgen zijn ernstig en vaak blijvend. De cijfers liegen er niet om: 11 procent van de vrouwelijke studenten, en 1 procent van de mannen, maakt penetratie zonder instemming mee tijdens hun studententijd. 67 procent van hen ondervindt daardoor psychische, seksuele, fysieke of sociale problemen (Amnesty International, 2023).
Extra informatie
De drempels om grensoverschrijdend gedrag en geweld te melden, en hulp te zoeken, zijn echter hoog. Diverse overwegingen bij het slachtoffer spelen hierbij een rol (CSG, 2022):
- Angst om de schuld te krijgen.
- Angst voor negatieve reacties.
- De verwachting geen steun te krijgen.
- Gevoelens van schaamte.
Ook kan er in dit verband sprake zijn van victim blaming: Iemand geeft -bewust of onbewust- het slachtoffer de schuld van wat diegene is overkomen. Dit kan gevoelens van schuld en schaamte versterken.
Hoe kun je als begeleider een student ondersteunen als er sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag of geweld?
DO’s!
Allereerst: vertel de student dat er binnen de HU vertrouwenspersonen zijn die hem/haar verder kunnen helpen en een luisterend oor kunnen bieden.
Wil je zelf het gesprek voeren? Hieronder staan een aantal adviezen van de #metoo gespreksetiquette. Deze zijn afkomstig van Stijn en Legien Warsosemito – Schenk.
- Leg de regie bij de student.
Laat diegene die het verhaal vertelt zelf het tempo van het gesprek bepalen en welke details hij/zij met jou wil delen. Eerder is de regie bij deze student ontnomen. Laat om die reden de regie nu bij de student. - Luister, toon begrip en stel niet te veel vragen.
Het stellen van vragen kan gevoelig liggen en zelfs onbedoeld beschuldigend overkomen. Ook als je alleen maar de situatie helder probeert te krijgen. Je kunt er vooral voor de student zijn door hem of haar te horen, te zien en te steunen. - Spreek uit dat je de student gelooft.
Voor slachtoffers is het van groot belang dat ze worden geloofd. - Vraag hoe je de student kunt helpen.
- Uit je dankbaarheid voor het delen.
Slachtoffers twijfelen vaak of en met wie zij hun verhaal delen. Het is daarom belangrijk voor hen om te horen dat het goed was hun ervaring met jou te delen.
Vervolg casus
Ik heb het verhaal van de student aangehoord en ik heb de student bedankt voor het vertrouwen. Ik heb de student gewezen op de vertrouwenspersonen van de HU. Zij weten immers het beste wat de eventuele vervolgstappen in deze situatie zijn.
Extra informatie
- Regeringscommissaris Mariëtte Hamer heeft een Impactoverzicht over seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld ontwikkeld, en een Handreiking voor organisaties hoe zij hiermee om kunnen gaan.
- Zie hier alle tien de #metoo Gespreksetiquette.
- Check hier de Routekaart integriteit en de Integriteitscode van de HU.
Bronvermelding: