Duurzaamheidsmodellen en achtergrondinformatie

Gebruik: Bij het formuleren van competentie en leeruitkomsten.

Gebruik: bij het werken aan draagvlak in het docententeam 

Gedragslenzen beslaan 5 lenzen die vijf aspecten van gedragsverandering omvatten: 

Lens 1: Gewoontes en impulsen 

Een groot deel van ons gedrag is automatisch. We denken er niet bij na. Het kan bestaan uit reflexmatige impulsen, maar ook uit meer of minder diep ingesleten gewoontes. Bekijk met deze lens of het doelgedrag van je doelgroep automatische aspecten kent en hoe je die kunt beïnvloeden. 

Lens 2: Weten en vinden  

Het gewenste gedrag komt niet altijd overeen met de wil en de mogelijkheden van de doelgroep. Bekijk met deze lens welke kennis de doelgroep heeft van het doelgedrag. Onderzoek wat de doelgroep van het doelgedrag vindt, bijvoorbeeld of ze er weerstand tegen voelt. 

Lens 3: Zien en beseffen  

Doelgroepen zijn niet altijd even goed in het waarnemen van het eigen gedrag. Bekijk met deze lens of je doelgroep goed in staat is om het verschil tussen het eigen gedrag en het doelgedrag waar te nemen. Onderzoek ook of zij daar hulp bij nodig heeft. 

Lens 4: Willen en kunnen  

Gedragsverandering is pas echt mogelijk als er voldoende motivatie aanwezig is en de juiste vaardigheden voorhanden zijn. Bekijk met deze lens of de doelgroep voldoende gemotiveerd is om het gedrag te veranderen, of ze daartoe de juiste vaardigheden bezit en of ze de kans krijgt om het nieuwe gedrag uit te voeren. 

Lens 5: Doen en blijven doen 

Om tot nieuw gedrag te komen, is het nodig het gewenste gedrag in haalbare stappen uit te proberen en te blijven toepassen. Bekijk met deze lens hoe makkelijk en aantrekkelijk het is om het nieuwe gedrag uit te proberen, te herhalen en onder de aandacht te houden. 

Gebruik: Kate Rayworth is een belangrijke denker in het veld van de nieuwe economie. Gebruik het model in het economisch onderwijs. 

Doughut Economisc is een model voor de samenhang tussen de sociale, economische en ecologische doelen.

De veilige en rechtvaardige ruimte voor de mensheid wordt begrensd door de sociale fundering en het ecologisch plafond. 

Gebruik: Spiekbrief, beknopt overzicht van de Sustainable Development Goals, bij alle bijeenkomsten waar je met de inhoud aan de slag gaat.

Gebruik: integrale aanpak, SDGs in samenhang bezien 

De drie SDG-onderdelen zijn niet gelijkwaardig. Zonder een gezonde leefomgeving, geen  gezonde maatschappij en geen gezonde economie.

In het huidige tijdsgewricht is de economie leidend, ten koste van de andere twee. In een duurzame samenleving is de economie dienend.

Gebruik: Curriculumontwerp, ontwerp leeractiviteiten. Welke didactische methoden passen bij het verwerven van de SDG-competenties

Gebruik: Onderwijsontwerp. Alle drie perspectieven op educatie zijn nodig. Soms is er weerstand tegen het normatieve en transformatieve deel van duurzame educatie, maar het is goed te realiseren dat ook het huidige onderwijs deze elementen bevat.  

Gebruik: Onderwijsontwerp. Welke didactiek is nodig voor duurzaam onderwijs?

Gebruik: Educatief raamwerk voor duurzaamheidstransformatie en belangrijkste stappen:  

1. Een participatieve visie op duurzaamheid,
2. Voorwaarden scheppen voor duurzaamheid,
3. Competenties voor duurzaamheidstransformatie,
4. Pedagogie en leerstrategie voor onderwijs voor duurzame ontwikkeling (ESD)
5. Monitoring en evaluatie van ESD-competenties en afstand tot een duurzame staat. 

Gebruik: Economisch model dat gebaseerd is op circulair denken. Toepassing in het onderwijs, met name in het technische, economische en gezondheidsdomein.

Gebruik: Toepassing in het onderwijs