Verslagen bijeenkomsten

‘Op een schaal van 1 tot 10: hoe nijpend is jullie tekort aan personeel in de organisatie?’. Met deze vraag startte Ineke Baas (werkzaam bij Hogeschool Utrecht en Valente) de inspiratiesessie van het kennisplatform Utrecht Sociaal over het personeelstekort in het sociale domein. Onderwerp van deze sessie op 10 februari jl. was de vraag hoe we professionals kunnen binden en boeien in een overspannen arbeidsmarkt. In de zaal zat een gemengd gezelschap van mensen uit de beroepspraktijk, cliëntorganisaties, gemeente en onderwijs.

Benieuwd naar een greep uit de opbrengst van deze bijeenkomst? Lees het onderstaande verslag!

Ruim veertig man sloot aan bij de online bijeenkomst ‘armoede doorbreek je niet alleen’ op donderdag 26 januari. Samen werd besproken hoe je mensen buiten je eigen bubbel kunt leren om armoede te signaleren, bespreekbaar te maken en te doorbreken.

We ontdekten dat het samenbrengen van ervaringsdeskundigen, sociaal werkers, burgers, beleidsmedewerkers, leerkrachten, zorgpersoneel, studenten en vrijwilligers een behoorlijke aanloop vergt. En dat als je dan in zo’n divers gezelschap samen bent veel mensen graag meteen iets concreets willen doen. Terwijl we eerder ook hadden vastgesteld hoe belangrijk het is om te vertragen… om eerst contact met elkaar te maken en te ervaren hoe het is om pijnlijke zaken te onthullen of juist toe te dekken. We hadden vastgesteld hoe signaleringslijsten de werkelijkheid plat slaan. Hoe je ondanks je schroom mensen toch kunt vragen naar onderwerpen die ze liever niet bespreken. Liever eerst vertragen dan vanuit onze goede bedoelingen, te snel en niet-effectieve dingen doen. Maar hoe leg je dat in simpele woorden uit?

In kleine groepjes zijn onderstaande vragen behandeld:

Samen armoede doorbreken.  Wat zijn lessen om te delen?
Meer ontmoetingsreeksen.  Hoe kan jij daaraan bijdragen?
De gids als inspiratiebron. Welke mogelijkheden zie jij?
Durf te vragen.  Wat heb je van wie nodig om samen armoede te doorbreken?

Hieronder vindt u een kort verslag.

Nicolette Rigter, Directeur Publieke Gezondheid van GGD regio Utrecht, heet de 80 aanwezigen (gemeenten en diverse zorg- en welzijnspartners) van harte welkom bij het kennisatelier ‘Samen-leven met dementie’, georganiseerd door het kUS en de GGDrU. Dementie is een thema dat de komende jaren meer aandacht vraagt van ons allemaal. Op deze dag bespraken we hoe we ons goed kunnen voorbereiden op een toekomst en een samenleving waarin meer mensen met dementie leven.

Diverse sprekers, waaronder ervaringsdeskundige Christa Reinhoudt, Jean Pierre Wilken, lector Participatie, Zorg en Ondersteuning bij de Hogeschool Utrecht en Mariëtte Pennarts, wethouder volksgezondheid in gemeente Woerden, deelden kennis en ervaringen met het publiek.

Na afloop van de plenaire zitting werden diverse workshops aangeboden om gelegenheid te bieden al debatterend de diepgang op te zoeken. Woonzorg voor ouderen, dementie bij oudere migranten, preventie en leefstijl om dementie te voorkomen en het dagelijks leven met dementie waren workshops waar uit gekozen kon worden.

Hieronder vindt u de verslagen en/of powerpoints van de workshops en het plenaire gedeelte.

Wegens de grote hoeveelheid aanmeldingen voor het congres rondom huiselijk geweld en kindermishandeling op 8 november, heeft op 9 december 2022 hetzelfde congres nogmaals plaatsgevonden. Zo’n 130 man, varierend van professionals op het gebied van (jeugd)gezondheidszorg tot beleidsmedewerkers,  arriveerden rond 11.00 uur op de Hogeschool Utrecht waar na een uitgebreide lunch het programma van start ging. De middag werd gevuld door relevante sprekers zoals Jelmer van Nimwegen, MSc, psycholoog en voorzitter van de Stichting Het Verdwenen Zelf, en Frénk van der Linden, freelance journalist en auteur van het boek ‘En altijd maar verlangen’, een boek waarin Frénk door middel van brieven aan zijn ouders terugblik op zijn eigen kinderjaren en de onderlinge relaties binnen het gezien. Na afsluiting van het plenaire gedeelte gingen de workshops van start, waarin onder anderen jongeren van Villa Pinedo vanuit eigen ervaringen vertelden over complexe scheidingen.

Hieronder vindt u de verslagen en/of powerpoints van de workshops en het plenaire gedeelte.

Onlangs verscheen een advies van de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS), waarin zij pleit voor een fundamentele herziening van de relaties tussen formele en informele zorg. De RVS kwam met een aantal aanbevelingen om dit samenspel mogelijk te maken.

Op de bijeenkomst van 18 oktober jl. werden de belangrijkste aanbevelingen uit het advies gepresenteerd door Antoinette Reerink, senior adviseur bij de RVS, en bespraken we hoe deze vertaald kunnen worden naar de praktijk. In verschillende workshops werden vervolgens inspirerende voorbeelden gegeven hoe de waarde van informele zorg versterkt kan worden vanuit complementaire professionele inzet.

Hieronder vindt u de plenaire presentatie en een aantal verslagen van workshops.
Wilt u het advies van de RVS inzien? Deze vindt u hier.

Hoewel een vitaal netwerk gedragen wordt door alle leden lijkt de rol van facilitator van cruciaal belang. Waaraan herken je een goede facilitator? Wat moet zo iemand allemaal wel niet kunnen? Kan je dat leren? Hoe dan?

Dát is waar deze oogstdialoog over ging.

Hieronder kunt u de presentatie en het verslag downloaden.

Presentaties

• Renske Schamhart deelde haar ervaringen in het Regionaal Leernetwerk Jeugd Utrecht en presenteerde het raamwerk van waardecreatie van Wenger en de Laat
• Ard Sprinkhuizen reflecteerde hierop vanuit zijn ervaringen met het Living lab ‘Vollenhove in Beweging’

(zie onderaan de powerpoints van beide presentaties)

Beknopte weergave van de uitkomsten van de dialoog in groepjes

Wat is de uitdaging?

• Mensen die vooraf zekerheid willen voordat ze mee gaan doen
• Verschillende doelgroepen/stakeholders zichtbaar maken wat de meerwaarde is en welke concrete resultaten geboekt worden
• Welke vragen kun je stellen en wanneer ga je stakeholders hiervoor benaderen
• Langer durende processen in beeld brengen (transformatie) … organisatie en/of beleid vraagt vaak om NU (onmiddellijke waarde)
• Hoe zorg je dat wat er binnen verschillende gremia of netwerken geleerd wordt in elkaar haakt?
• Hoe kom je met mensen die werken vanuit heel verschillende -werk-culturen- en lagen in de organisatie tot elkaar?
• Hoe sterk ervaren deelnemers eigenaarschap over het geheel? Hoe bevorder je dat?
• Discontinuïteit
• We zien wel de onmiddellijke waarde van het netwerk maar hoe bevorder je de doorwerking?
• We hadden weer een inspirerende bijeenkomst… en nu?
• De gecreëerde waarde in het netwerk hangt erg af van de individuele poppetjes
• Hoe kan je dat verduurzamen?
  Mensen zitten vaak in een netwerk als vertegenwoordiger van een organisatie of doelgroep maar er vindt geen terugkoppeling plaats naar de achterban.
  Mensen komen en gaan… dan kan je weer opnieuw beginnen…

Wat werkt?

• Narratief evalueren
• Naast kennis uit narratieven is ook andersoortige informatie (demografisch etc.) noodzakelijk
• Voorbeelden werken goed zoals bijv. de bouw van een ziekenhuis: een complex en langdurig proces
• Het designmodel biedt houvast voor het grip krijgen op het proces
• Kenniscentra functioneren als kraamkamer
• Methodieken op persoon of gezin gericht vertalen naar wijk niveau : – )
• Effecten calculator
• Most significant change methode
• Zichtbaar maken van de gecreeerde waarde, ook als hij maar klein lijkt
• Interviews houden met betrokkenen (waardecreatieverhalen ophalen) en deze delen via een blog, nieuwsbrief of sociale media
• .. blij zijn met schijnbaar kleine stappen
• Een lange adem… geduld
• Zie in het netwerk dat bijeenkomsten als inspirerend ervaren worden
• Een goede chemie in het netwerk; dat bijeenkomsten als inspirerend ervaren worden

 Wat nog onderzoeken?

• Hoeveel moet je zelf al weten om naar stakeholders duidelijk te maken wat de meerwaarde is van een project?
• Wat is de invloed van de vrager op het antwoord? Als we verschillende mensen op verschillende niveaus vragen naar hun verhaal weten we wat de invloed kan zijn/is die iemand die de vraag stelt op het antwoord heeft. Is het dan belangrijk om na te denken over wie de vraag aan wie stelt en wanneer?
• Opbouwwerk, sociaal wijkteam en ouder/kind netwerk samenwerking

Verder lezen?

Samenvatting van het waardecreatiemodel

Position paper over learning communities waarin er ook over geschreven wordt

De oorspronkelijke bron

Nieuwsgierig naar ‘de dinges’?

De U16 gemeenten (Utrecht en regiogemeenten) hebben afgesproken om een inhaalslag te maken in het zelfstandig wonen in de wijk van mensen die dak- of thuisloos zijn. In het ‘Living Lab Eerst een Thuis’ realiseren de gemeenten, corporaties en zorgaanbieders voor 200 dak- en thuisloze personen in de regio Utrecht een huis. Dit vanuit het gedachtegoed dat herstel begint bij het hebben van een eigen huis. Het huisvesten en begeleiden in dit project gaat volgens de uitgangspunten van ‘Housing First’, letterlijk: eerst een huis/naar een stabiele woonplek. Op deze manier ervaart iemand rust en veiligheid, omdat niet steeds gezocht hoeft te worden naar een nieuwe slaapplek. Vanuit dat eigen huis kan iemand, met begeleiding en ondersteuning op maat, werken aan herstel en aan een zelfstandig bestaan. Voor mensen met een kwetsbare achtergrond als dakloosheid, verslaving of psychiatrische problematiek is het (weer) zelfstandig wonen een hele opgave.

Deze online ontmoeting vond op 23 mei jl. plaats.

In deze online sessie gingen Aly Gruppen (onderzoeker HU en docent Social Work), Maarten Davelaar (zelfstandig onderzoeker, tevens verbonden aan de HU), Nienke Boesveldt (hoofdonderzoeker MO/BW) en Marte Kuijpers van de UvA  in op de belangrijkste resultaten die zijn gebaseerd op het 1^e jaar van het Living Lab.

De Powerpoint kun u hieronder downloaden.

Armoede is meer dan financiële problematiek. Het heeft impact op relaties, werk en gezondheid. Veel mensen die in schaarste leven ervaren ontregelende stress. En schaamte. Erover praten is ongemakkelijk en vergt moed. Het programma armoede en schulden van het kennisplatform Utrecht Sociaal wil de beleving van armoede dichterbij brengen. Door mensen aan het woord te laten die het zelf ervaren of ervaren hebben. Door met elkaar in gesprek te gaan over de betekenis van deze ervaringen voor (toekomstige) professionals in het sociale domein.

Deze online ontmoeting vond op 19 mei jl. plaats.

Tijdens deze eerste online ontmoeting kwam Lilith Smidts-Lefever aan het woord. Lilith is sociaal makelaar bij Dock in Utrecht en gedreven om het thema armoede onder de aandacht te brengen. Zij nam ons mee in haar missie en legt uit waar die vandaan komt. Lilith moedigt professionals aan om oog te hebben voor de gehele mens en om zichzelf ook kwetsbaar op te stellen. Geen afstand maar nabijheid.

In kleine groepjes hebben we hierover verder gepraat in breakeout rooms.

1. 1. Wat raakt je? Wat herken je?
   2. Wat zouden sociale professionals dus moeten doen of juist niet doen?
   3. Wat staat hen daarbij in de weg?
   4. Wat zouden we ze daarom moeten leren?

De aanpak van dakloosheid verandert in Nederland. We zijn gaan inzien dat herstel van dakloosheid begint met stabiele huisvesting.
Steeds meer dakloze mensen gaan wonen in de wijk. Zij worden door omwonenden niet altijd met open armen ontvangen – zeker niet als er sprake is van gedrag dat niet goed wordt begrepen.

Om prettig samenleven in de wijk te bevorderen, onderzochten Hogeschool Utrecht, Stichting Samen Sterk Zonder Stigma, Maatschappelijke Opvang Den Bosch, Farent Sociaal Werk en Alianco, stichting van ervaringsdeskundigen, samen met ex-dakloze mensen en wijkbewoners in de Ontwikkelwerkplaats ‘Zachte landing in de wijk’ hoe we vooroordelen kunnen verminderen en contact met de buurt normaliseren. We ontwikkelden bewustwordingsbijeenkomsten voor bewoners en professionals en testen deze uit in twee wijken in Den Bosch.

In deze online sessie op 25 april gingen Dorieke Wewerinke (onderzoeker bij Hogeschool Utrecht) en M’hammed Akrim (ervaringsdeskundige bij Maatschappelijke Opvang Den Bosch) in op de belangrijkste uitkomsten van dit project.
Ze deelden hun ervaringen met de bijeenkomsten en de inzichten uit het onderzoek naar de opbrengsten, werkzame elementen en aandachtspunten bij het organiseren van deze bewustwordings-bijeenkomsten.

Hieronder kunt u de presentatie downloaden.

In het Interprofessioneel Leernetwerk Dementie werken onderwijs, onderzoek en praktijk met elkaar samen aan actuele vraagstukken rond dementie. Daarmee vormen zij een omgeving binnen en buiten Hogeschool Utrecht voor, van en met burgers, studenten, docenten, onderzoekers, professionals, belangenbehartigers, gemeenten, enzovoort.
Doel is om samen te leren, onderzoeken, ontwikkelen en innoveren. Door deze samenwerking willen we bijdragen aan professionalisering en verbetering van de beroepspraktijk.

Dit voorjaar organiseert het Leernetwerk Dementie vanuit het kennisplatform Utrecht Sociaal (kUS) enkele webinars met gastsprekers en leerbijeenkomsten.

In het webinar op 20 april, Leven met dementie in wijk of buurt, kwam Jodi Sturge (onderzoeker Ruimtelijke Wetenschappen, RUG) aan het woord. Veel mensen willen als ze met dementie te maken hebben graag zo lang mogelijk thuis wonen, in de wijk of buurt. Welke hulpbronnen zijn er eigenlijk in de wijk of buurt?  Jodi Sturge deed hier onderzoek naar vanuit de ABCD-benadering en dit laat verrassende inzichten zien.

Hier vindt u een link naar haar thesis
En/of download hieronder haar presentatie.

Hoe komen we van ‘Not in my backyard (NIMBY)’ naar ’Welkom in my backyard (WIMBY)’? We willen graag naar een inclusieve samenleving, ook op het gebied van wonen in de wijk. Daarom is er steeds meer belangstelling voor gemengd wonen. In gemengde woonprojecten wonen reguliere huurders of studenten samen met bijvoorbeeld ex- dak- en thuislozen, jongeren met een licht verstandelijke beperking of met mensen die psychisch kwetsbaar zijn. Reguliere huurders kiezen er bewust voor om een ‘goede buur’ te zijn.

In de Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen van Hogeschool Utrecht (HU) deden we actieonderzoek met de bewoners, begeleiders en andere betrokkenen naar de positieve en negatieve ervaringen van begeleide bewoners, reguliere huurders, medewerkers en bestuurders van deze woonvorm. Daar kunnen bestaande en toekomstige projecten van leren. Ook helpen onze inzichten om het beleid van organisaties en overheden gericht op inclusie van kwetsbare groepen te verbeteren.

In deze online sessie gingen Aly Gruppen (onderzoeker HU en docent Social Work) en Maarten Davelaar (zelfstandig onderzoeker, tevens verbonden aan de HU) in op de belangrijkste uitkomsten van de Ontwikkelwerkplaats Gemengd Wonen en van andere recente onderzoeken naar gemengd-wonen projecten.

Onderstaand kunt u de powerpoint downloaden.

Ouderen vormen een steeds groter deel van de bevolking. Dit stelt ons voor grote maatschappelijke uitdagingen:

• Over twintig jaar zijn er naar schatting 2,5 miljoen 75+’ers; dat zijn er bijna twee keer zoveel als nu.
• Nu zijn er 1 miljoen mensen boven de 80. In 2040 is dit aantal verdubbeld.
• Het aantal mensen met dementie kan stijgen naar een half miljoen.
• Mensen willen zo lang en gezond mogelijk wonen in een door hen gewenste omgeving.
• Dit vraagt om een nieuwe inrichting van huisvesting, gezondheidszorg en sociaal domein.

De komende 20 jaar zal er veel moeten gebeuren om deze uitdagingen het hoofd te bieden.

Deze conferentie, die op 10 maart jl. plaatsvond, vormde de aftrap van een meerjarenprogramma in de provincie Utrecht om integraal te werken aan wonen, zorg en welzijn.
Gemeenten vervullen hierbij een regierol en staan voor de opgave vanuit een duidelijke woonzorgvisie de vertaling te maken naar prestatieafspraken en realisatie daarvan.

Onder leiding van Truusje van der Linden, voorzitter van de initiatiefgroep, volgden verschillende presentaties:

• over de noodzaak tot integraal beleid en de uitdagingen voor gemeenten,
• over de uitdagingen voor ouderen en de rol van ouderen als initiatiefnemer en participant bij woonzorg-planvorming en voorzieningen op het gebied van wonen en welzijn,
• over de uitdagingen voor woningcorporaties en zorgorganisaties
• en over de bijdrage van verzekeraars en zorgkantoren aan de integratie van Wonen, Zorg, Welzijn.
  Tot slot werd een paneldiscussie gevoerd.

U kunt de presentaties en een opname van de middag hieronder terugvinden.

Hoe hebben welzijn en sociaal werk impact op urgente maatschappelijke kwesties: corona, armoede, wonen, eenzaamheid, de klimaatcrisis? En hoe kan dit klein en concreet worden gemaakt in de opgaven die gemeenten raken? Welke succesvolle en minder succesvolle aanpakken zijn er in gemeenten?

In deze conferentie, georganiseerd door het kennisplatform Utrecht Sociaal (kUS), de Welzijnstafel regio Utrecht, Amersfoort, Gooi en Vechtstreek en de VNG, gingen we op deze vragen in.

Onder leiding van Pieter Hilhorst (raadslid bij de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, voormalig Wethouder in Amsterdam en publicist in het sociaal domein) nam Isabel Joossen van de VNG ons mee in de propositie ‘De winst van het sociaal domein’, waarbij het draait om de drie pijlers: herstellen van bestaanszekerheid, het vergroten van kansengelijkheid en het makkelijker maken van gezond leven.
Vervolgens werden negen pitches van ‘best practices’ in welzijn door sociaal werkers uit verschillende gemeenten vertoond.
Amma Asante, voorzitter van de landelijke cliëntenraad, gaf een reflectie op de propositie en de pitches. En Carrie Jansen (columniste) sloot af met een inspirerend en humoristisch betoog over het belang van sociaal werk.
Het geheel werd in een paar prachtige tekeningen samengevat.

Hieronder kunt u de pitches en presentaties bekijken en de tekeningen en het verslag downloaden.

Het aantal dakloze jongeren en jongvolwassenen in de leeftijd tot 30 jaar is in de afgelopen tien jaar verdrievoudigd tot ruim 12.000. Het gaat vaak om jongvolwassenen met een psychische kwetsbaarheid, met verslavingsproblematiek of met een verstandelijke beperking die niet terug kunnen vallen op een stabiele thuissituatie. De verwachting is dat het aantal (jonge) daklozen verder toeneemt, mede als gevolg van de aanhoudende krapte op de woningmarkt. Het is ‘alle hens aan dek’: met preventieve maatregelen kunnen we het aantal jongeren dat dakloos dreigt te worden terugdringen. Daarvoor is echter meer kennis en meer kennisdeling nodig.

In deze online kennissessie gingen Lia van Doorn (lector Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening van Hogeschool Utrecht) en de onderzoekers Ed de Jonge en Raymond Kloppenburg in op de belangrijkste inzichten uit hun onderzoek: hoe dakloosheid onder jongeren en volwassenen kan worden voorkomen. Tevens was er gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan over wat dit betekent voor de dagelijkse praktijk van professionals.

Download hieronder de powerpoint en twee onderzoeksrapporten waar in de bijeenkomst aan gerefereerd werd.