Onder het motto ‘practice what you teach’ intergreert Hogeschool Utrecht (HU) het thema duurzaamheid ook in de bedrijfsvoering van de organisatie.
De snelle maatschappelijke ontwikkelingen vragen erom dat wij niet alleen in ons onderwijs en onderzoek vooruit kijken, maar ook in onze bedrijfsvoering. De HU ziet duurzaamheid als verantwoordelijkheid voor nu en voor de generaties die na ons komen. Daarom werken we aan verduurzaming op gebieden als energiegebruik, mobiliteit, horeca, inkoop en afvalscheiding. Sinds 2018 zijn bijvoorbeeld alle HU-gebouwen in Utrecht geconcentreerd op het Utrecht Science Park. Hiermee hebben we een belangrijke stap gezet om duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren, zoals minder mobiliteit door concentratie en een grotere energie-efficiency in de gebouwen.
Bedrijfsvoering in 2022
In 2022 had niet alleen de coronacrisis maar ook de energiecrisis impact op de bedrijfsvoering van de hogeschool. In 2022 is door de gedeeltelijk hybride leren en werken verder bespaard op het energieverbruik. Door het op afstand studeren en werken is het produceren van afval en het reizen naar onze locaties in Utrecht en Amersfoort afgenomen. Ook werden er in de eerste helft van 2022 nog maar beperkt buitenlandse studie- en dienstreizen gemaakt.
Door de energiecrisis heeft de hogeschool in de zomer van 2022 de luchtkoeling structureel minder hoog gezet en in het najaar is de verwarming structureel 2 graden lager gedraaid.
Doelstelling
Het programma Duurzame Bedrijfsvoering heeft als doel de bedrijfsvoering van de HU te verduurzamen in nauwe samenwerking met Onderwijs en Onderzoek èn de overige diensten. Er zijn twee hoofddoelstellingen voor het programma Duurzame Bedrijfsvoering, namelijk de duurzaamheidsdoelstelling zoals in ‘HU in 2020’ verwoord:
- “Reductie van CO2-uitstoot van de HU met 20% in 2020 ten opzichte van 2014 .”
- “In 2030 C02- neutraal.”
Daarnaast is het belangrijk dat duurzaamheid deel uitmaakt van het professionele handelen van studenten en medewerkers, zowel in sociaal, als ecologisch als economisch opzicht.
Programma Duurzame Bedrijfsvoering & CO2-Footprint HU
In het uitklapmenu hieronder staat per onderwerp aangegeven wat de HU doet aan duurzaamheid.
Energieneutraal in 2030
Sterk verbeterde energie-efficiëntie
We slagen erin om steeds efficiënter om te gaan met energie. Energie-efficiëntie gaat zowel over minder als over schonere energie. Bijvoorbeeld door gebruik van lokaal opgewekte duurzame energie,energie-neutrale nieuwbouw en renovaties. De HU heeft zich als doel gesteld om in 2030 te willen voldoen aan de gestelde Paris Proof norm.
Energieneutraal in 2030
Vanaf 2030 willen we als organisatie energieneutraal zijn. De vraag naar elektriciteit, warmte en koude moet dan volledig gedekt worden door hernieuwbare energiebronnen. In 2010 voerde de HU een energiezorgsysteem in volgens de BasisCheck Energiezorg en ontwikkelde haar energiezorgsysteem verder in lijn met ISO50001. Ook is het energieverbruik verduurzaamd door de aankoop van Eneco Eco Garanties, door de overheid erkende garanties van oorsprong. Veelal kopen organisaties namelijk groene stroom in zonder te weten of dit bijvoorbeeld Nederlandse windenergie is, Noorse waterkracht of afkomstig van een Chinees zonnepark. Door deze garanties van oorsprong draagt de HU bij aan de productie van duurzame energie en de beperking van de uitstoot van broeikasgassen als CO2. Hierbij het Certificaat Duurzame Energie Eneco 2020 t/m 2022.
Energieneutraal wonen zou voor iedereen moeten zijn, daarom ontwikkelen studenten en onderzoekers slimme gevel. Meer lezen over dit succes? Ga dan naar deze pagina.
Het gasverbruik van de hogeschool gebouwen op het Utrecht Science Park is laag. Dit heeft te maken met het feit dat het gasverbruik onderwijs gerelateerd is. Alleen in het onderwijs wordt in lab-ruimten gas verbruikt. De HU onderzoekt op dit moment of er alternatieven zijn, bijvoorbeeld werken met een biovergister, om te komen tot afsluiting van het aardgas. Meer lezen over de biovergister ga dan naar deze pagina.
Routekaart 2030
We hebben een routekaart opgesteld om in 2030 te voldoen aan de Paris Proof norm. Zie hier een link naar het rapport. Deze kaart geeft richting welke verdere acties vereist zijn om deze doelstelling te behalen. Dit gaat verder dan alleen het afbouwen van het gasverbruik en heeft betrekking op alle facetten van duurzaamheid. Per gebouw is een grondige analyse uitgevoerd en uitgewerkt welke technische maatregelen moeten worden doorgevoerd. De routekaart wordt afgestemd met het onderhoudsplan. Deze onderhoudscyclus is een natuurlijk moment om de verduurzamingsmaatregelen en het gefaseerd aansluiten op de collectieve WKO te realiseren. Echter, met alleen het verduurzamen van het vastgoed de komende jaren zijn we er nog niet. Als de gebouwen slimmer worden gebruikt, kan het energieverbruik structureel met twintig procent worden gereduceerd. Dit door onder meer te kijken naar de openingstijden van gebouwen, geroosterde activiteiten te clusteren en het stimuleren van klimaatbewust gedrag. In 2023 wordt hier verder invulling aan gegeven waarbij in 2022 er groot onderhoud heeft plaatsgevonden op locatie Koningsbergerstraat 9. Naast het realiseren van een nieuwe look en feel zijn er ook diverse duurzaamheids-maatregelen doorgevoerd. Zo zijn er zonnepanelen geplaatst, is er led verlichting aangebracht en zijn diverse installaties vervangen. Door het plaatsen van een warmtepomp is het gasverbruik met maar liefst zestig procent afgenomen. Tot slot is in alle gebouwen de thermostaat gedurende het stookseizoen twee graden lager afgesteld, op gemiddeld 19 graden. Zo dragen we bij aan de overheidscampagne ‘Zet ook de knop om’.
Collectieve warmte- en koudeopslaginstallatie
De HU wil het energieverbruik reduceren en gebruik maken van hernieuwbare energie. Samen met de Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht, de SSH en Stichting Internationale School hebben we in 2022 een samenwerkingsovereenkomst ondertekend om een gezamenlijke collectieve warmte- en koudeopslaginstallatie (WKO) te realiseren. Met deze installatie worden de HU gebouwen op het Utrecht Science Park in de toekomst duurzaam verwarmd en gekoeld. Bij een WKO-installatie wordt koude of warme energie in de bodem opgeslagen. Door meerdere gebouwen aan elkaar te koppelen met een WKO-installatie kan het warmte- of koudeoverschot van het ene gebouw worden gebruikt om het warmte- of koude tekort van een ander gebouw aan te vullen. Zo gaat er minder energie verloren en zorgt de collectieve installatie voor CO2 -besparing en een lagere energierekening. Door samen te werken wordt er geprofiteerd van schaalvoordelen doordat er minder bronnen hoeven te worden geboord. Ons gebouw Heidelberglaan 15 is al uitgerust met een eigen WKO installatie. Lees hier meer over de samenwerking.
Studentonderzoek naar duurzaam gedrag bevorderen
HU studenten van de opleiding communicatie hebben in 2022 onderzoek gedaan naar duurzaam gedrag in relatie tot gebouwgebruik in de gebouwen van Hogeschool Utrecht. Zie hier een link naar het onderzoeksrapport.
Zonnepanelen
In 2020 zijn op de Bolognalaan 101 de bestaande PV installatie uit 1995 (58 zonnepanelen) vervangen door een nieuwe PV installatie met 180 zonnepanelen. Op de Padualaan 99 is de bestaande PV installatie uitgebreid met 350 zonnepanelen. Daarnaast zijn er in het voorjaar van 2022 weer nieuwe zonnepanelen geplaatst worden op Padualaan 97 en 99.
Radiatorfolie
Om een energiebesparing te realiseren, hebben de huismeesters reflecterend folie achter de radiatoren geplakt waarmee we jaarlijks minimaal 2% efficiency in ons energieverbruik realiseren. Lees hier het artikel.
Warmetruiendag
Daarnaast doet de HU ieder jaar mee aan Warmetruiendag om te besparen op energie en CO2. Want als heel Nederland op 1 dag 1 graad lager stookt, besparen we al 6,3 miljoen kilo CO2! In 2021 draaide we de verwarming laag maar was er door COVID helaas geen mogelijkheid tot een fysiek activiteit.
BREEAM Award
Wist je dat het HU gebouw Heidelberglaan 15 genomineerd is voor een internationale
BREEAM Award in de categorie Public Sector Project – Post Construction Award? Klik hier voor meer informatie. Daarnaast kan je ook naar onze pagina Huisvesting om een video te bekijken over Duurzame Nieuwbouw Hogeschool Utrecht Heidelberglaan 15.
Mobiliteit
We hebben de afgelopen jaren diverse duurzame initiatieven ontplooid, zoals een meer flexibel jaarrooster voor onderwijs, waardoor gespreide reisbewegingen ontstaan. En we stimuleren studenten en medewerkers om met de fiets te komen. De HU organiseert met verschillende partners regelmatig initiatieven om medewerkers te stimuleren uit de auto te komen. Voor dienstreizen zijn elektrische auto’s, e-bikes en dienstfietsen beschikbaar. Fietsen en e-bikes zijn te reserveren via onze ‘uitleenmuur’.
Ook heeft de HU een fietsplan en een mobiele fietsenmaker. Parkeerplaatsen zijn de afgelopen jaren al steeds meer verplaatst naar de randen van het gebied. Op termijn wordt overal op de USP betaald parkeren ingevoerd om het gebruik van de auto te ontmoedigen en daarmee de bereikbaarheid te verbeteren. Verder is er een nieuwe reiskostenregeling voor medewerkers geïmplementeerd (zie onderstaand).
In ons onderwijs is nauw samengewerkt met Universiteit Utrecht en ROC Midden-Nederland in de Sustainable City Challenge om voor de verre en nabije toekomst duurzame scenario’s uit te werken. Onderwerpen waren o.a.; duurzame mobiliteit, een afvalvrije wereld en vitaliteit.
Nieuwe duurzame reiskostenregeling per 1 januari 2024
De HU heeft grote ambities op het gebied van duurzaamheid. We willen onze ecologische voetafdruk en die van de regio zo ver mogelijk naar nul zien te krijgen. Daarom wil de HU een bijpassend reiskostenbeleid voor woon-werk verkeer, waarin medewerkers worden gestimuleerd om op een meer duurzame manier te reizen. Naast een grotere focus op duurzaamheid wil de HU als goede werkgever een nieuwe regeling die aantrekkelijker is dan de huidige regeling. De regeling pakt voor elke manier van reizen gunstiger uit en kan flexibel meebewegen met veranderende reispatronen.
Nieuwe regeling
In de nieuwe regeling worden reizen met de minste CO2 uitstoot het meest worden gestimuleerd. Medewerkers die met het OV naar de HU reizen krijgen van de HU een OV-abonnement waarmee zij zowel zakelijk als privé kunnen reizen (op basis van tweede klasse). Iedereen in dienst van de HU kan hiervoor kiezen, ook mensen met een minimale aanstelling.
De tweede mogelijkheid die medewerkers kunnen kiezen, is een financiële vergoeding voor de kilometers die ze maken om naar hun werk te komen. Degenen die zich te voet of met de fiets verplaatsen kunnen 21 cent per kilometer declareren en automobilisten 14 cent. De maximale afstand die vergoed wordt is 50 kilometer. De declaraties moeten maandelijks ingevuld worden.
Plegde duurzame bereikbaarheid 2023-2025
Met gemeente Utrecht, provincie Utrecht, Goedopweg, a.s.r, UMCU en HU bedrijfsvoering, als opdrachtgevers in Utrecht-Oost, tekenden wij op 22 december 2022 voor een duurzaam bereikbaar Utrecht-Oost. Er wordt hier gewerkt aan een structurele samenwerking rondom bereikbaarheid Utrecht-Oost. Verdere samenwerking met partners in en buiten het USP, in ons onderzoek, onderwijs en bedrijfsvoering hebben daarin een grote rol gespeeld. In het najaar van 2022 hebben partijen een plegde ondertekend om samen te zorgen voor de duurzame bereikbaarheid van ons gebied. De organisaties gaan medewerkers, studenten en bezoekers actief verleiden om slimmer en duurzamer te reizen. De gebiedspartners hebben afgesproken om de fiets en het openbaar vervoer nog meer te gaan stimuleren, maar ook om alle pieken in de spits af te vlakken. Dus ook die voor fiets en ov. Lees hier meer over de plegde en doelstellingen van de gebiedspartners.
Fietsregeling
Vanaf januari 2022 heeft de HU een vernieuwde fietsregeling. Deze biedt medewerkers de mogelijkheid om onder voorwaarden met belastingvoordeel een fiets aan te schaffen. Ook is het mogelijk om met de fietsregeling alleen een nieuwe accu aan te schaffen.
Duurzame reisbewegingen
Er is sinds november 2021 een leidraad duurzame reisbewegingen ontstaan. Dit is via een initiatiefvoorstel van de Hogeschoolraad bij het CVB terecht gekomen. Studententeam Green Office heeft hieraan bijgedragen. Het verduurzamen van buitenlandse reisbewegingen heeft als doel om betrokkenen bij
internationale reisbewegingen voor de HU te motiveren om de uitstoot van broeikasgassen door zaken-/studiereizen tot een minimum te beperken.
C02 compensatie buitenlandse dienstreizen Jaarlijks laat het International Office het aantal geregistreerde gevlogen kilometers voor internationale dienstreizen door HU medewerkers berekenen door een gecertificeerd bureau (CNG). Het totale aantal gevlogen kilometers wordt d.m.v. een duurzaamheidsproject gecompenseerd. Het klimaatproject van CNG investeert in de lokale productie, distributie en verkoop van efficiënte cookstoves om deze breed toegankelijk te maken voor huishoudens in Oeganda. Voor de compensatie ontvangt de HU jaarlijks een certificaat. Bekijk hier het Certificaat-compensatie-CO2.
Huisvesting
Sinds 2018 is al het Utrechtse onderwijs en onderzoek van Hogeschool Utrecht gevestigd op één locatie: het Utrecht Science Park (USP). Hiermee hebben we een grote stap voorwaarts gemaakt als we het hebben over duurzame huisvesting. Klik hier voor meer informatie.
Ben je benieuwd waarom Heidelberglaan 15 genomineerd is voor BREEAM-Award, lees dan ”Rondleiding door Heidelberglaan”.
Op de Koningsbergerstraat 9 (Cursus- en vergadercentrum Domstad) in Utrecht wordt, naast het gebruik als vergadercentrum, ook veel van het HU-onderwijs voor professionals georganiseerd. Deze drukbezochte locatie was inmiddels aan groot onderhoud toe, niet alleen in het gebouw, maar ook de aanpassing van de technische installaties. Daar zijn we het afgelopen jaar(2022) dan ook hard mee bezig geweest. De hele look en feel van het gebouw is gemoderniseerd, lees hier meer.
Compensatie CO2 buitenlandse dienstreizen
Jaarlijks laat het International Office het aantal gevlogen kilometers voor internationale dienstreizen door HU medewerkers berekenen door een gecertificeerd bureau (CNG). Het totale aantal gevlogen kilometers wordt d.m.v. duurzaamheidsprojecten op andere plekken gecompenseerd. Hiervoor ontvangt de HU jaarlijks een certificaat. Bekijk hierboven het Certificaat-compensatie-CO2.
Door de CO2 uitstoot door vliegreizen te compenseren, verminderen we onze ecologische voetafdruk. Ben je benieuwd naar hoe onze HU studenten aan duurzame vliegoplossingen werkt? Lees dan hier het artikel.
Duurzame reisbewegingen
Er is sinds november 2021 een leidraad duurzame reisbewegingen ontstaan. Dit is via een initiatiefvoorstel van de Hogeschoolraad bij het CVB terecht gekomen. Studententeam Green Office heeft hieraan bijgedragen. Het verduurzamen van buitenlandse reisbewegingen heeft als doel om betrokkenen bij
internationale reisbewegingen voor de HU te motiveren om de uitstoot van broeikasgassen door zaken-/studiereizen tot een minimum te beperken
Afval & Grondstoffen
Door anders om te gaan met afval kan Hogeschool Utrecht een duurzamer organisatie worden. We hebben de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in afvalvermindering, hergebruik en scheiding. Onze doelstelling is om 80% van al het HU-afval te scheiden. Dat is een ambitieuze doelstelling, maar we zijn al een eind op de goede weg. Gebruikers kunnen zelf al afval scheiden. Voor reststromen, papier/karton, plasticstromen, GFT afval en pizzadozen. Sinds 1 september zijn de wegwerpbekers uitgefaseerd en hanteert de HU een bring your own cup principe.
Grondstoffenanalyse
In 2021 heeft de HU een ) Gronstofanalyse HogeSchool Utrecht (1) gedaan van het restafval. 74% van het restafval kan gerecycled mits tissues en plastic, blik en drankenkartons aan de bron worden gescheiden. 26% is daadwerkelijk restafval.
Samenwerking met The Clique en JDE
De HU heeft een samenwerking met The Clique; een circulaire bio-grondstoffenservice voor nieuwe producten. De koffiedik van de HU wordt gescheiden en apart ingeleverd bij deze firma. Die deze gebruikt om lokaal oesterzwammen op te kweken. Op dit moment wordt het lokaal gecomposteerd. Lees hier de Impactrapportage Hogeschool Utrecht en JDE.
Daarnaast is sinds het najaar van 2023 een deel van de koffieautomaten binnen de hogeschoolgebouwen uitgerust met machines die gebruikmaken van een duurzame Cafitesse zetmethode. Bij dit productieproces worden de koffiebonen al in de branderij verwerkt, en neemt het koffiedik op locaties af. Hierdoor hoeft er minder koffiedroes opgehaald en verwerkt te worden. Ter vergelijking: bij bonenkoffie ontstaat er +/- 13 gram koffiedik per kopje koffie.
Computers, folies, keukenafval en gestripte materialen
De HU doet mee ook aan initiatieven om afgeschreven computers aan goede doelen te schenken. Afgeschreven meubilair wordt zo mogelijk afgevoerd via een gecertificeerde opkoper ten behoeve van hergebruik. Eventueel restafval wordt gescheiden aangeboden aan afvalverwerkingsbedrijven. Daarnaast is de HU plastic- en aluminiumfolies apart gaan inzamelen. Keukenafval en etensresten (SWILL) worden ook veelal gescheiden afgevoerd. Met studenten en slopers zijn we binnen SIA-KIEM VANG een project gestart waarin onderzoek gedaan wordt naar hergebruik van gestripte materialen uit de gerenoveerde gebouwen. Zie ook: Duurzaam einde voor onze elektronica.
Voedselresten HU voor Biovergister
In ons pand Heidelberglaan 7 wordt nog in beperkte mate direct gas verbruikt voor onderwijs en onderzoek. De dienst bedrijfsvoering onderzoekt samen met het HU instituut Life Sciences and Chemistry of het opwekken van Biogas door middel van een Biovergister een oplossing kan zijn om van het aardgas af te stappen. Om biogas te kunnen produceren zijn voedselresten vereist. Daarbij onderzoeken we onze voedselresten kunnen gebruiken. Zie hier meer informatie over de werking van een biovergister en het HU onderzoek.
Presentatie schoonmaakpersoneel
Schoonmaak Hago/Vebego is verantwoordelijk voor het afvoeren van de afvalstromen die decentraal via de afvalbakken wordt ingezameld. De schoonmaakmedewerkers hebben hierbij een signalerende functie. Zij zien direct of de bakken de juiste afvalstromen bevatten. Wanneer een bak een vervuiling heeft van 15% dan wordt de bak afgekeurd en komt vervolgens bij het restafval terecht. Schoonmaakmedewerkers die belast zijn met de decentrale afvoer van de afvalstromen hebben een her instructie gekregen van PreZero (HU leverancier, transport en verwerking afvalstromen). Hiermee zorgen wij dat de kennis, de betrokkenheid en de verantwoordelijkheid onder het schoonmaakpersoneel hoog blijft.
Onderwijslogistiek
Efficiënt toetsen organiseren
Onderwijslogistiek zorgt ervoor dat toetsen die ’s avonds zijn geroosterd, zich concentreren in twee gebouwen in plaats van over alle gebouwen verspreid. Zo ontstaat efficiency. De gebouwen kunnen hierdoor hun openingstijden aanpassen aan de geroosterde activiteiten, zodat er bespaard kan worden op de huisvestingskosten.
Ruimtegebruik
Onderwijslogistiek focust zich op het terugbrengen van benodigde ruimte gericht op het effectief gebruik van ruimte. Realisatie door toekennen van ruimtecontingenten, waarbinnen het onderwijs lessen en toetsen roosters.
Dit draagt bij aan duurzaamheid door afname ruimteoppervlak en daarmee de faciliteiten die nodig zijn om ruimtes leefbaar te houden (verwarming, ventilatie, etc.).
Openingstijden en gebruik panden daluren
We zetten in op efficiënt gebruik van de gebouwen in dalmomenten in samenwerking met Facilities en Plannen & Roosteren. We streven naar een beperkt aantal gebouwen open in het weekend en roostering op zo min mogelijk verdiepingen. Dit draagt bij aan duurzaamheid door minder faciliteiten te gebruiken en door een lagere inzet van personeel (schoonmaak, beveiliging etc.).
Talentontwikkeling bij Onderwijslogistiek
Het initiatief Talentontwikkeling gaat om de bewustwording en verdere ontwikkeling van de talenten van alle medewerkers binnen Onderwijslogistiek. Met dit initiatief proberen we leidinggevenden binnen Onderwijslogistiek met elkaar te verbinden, kennis te delen en samen meer te bereiken dan als leidinggevende alleen. Het doel is medewerkers vanuit hun kwaliteiten en talenten in te zetten met als doel het vergroten van de duurzame inzetbaarheid, werkplezier en het bieden van uitdagend werk (vanuit Werkbelevingsonderzoek). Daarnaast zal het vergroten van voorgenoemde zaken ook direct en indirect de kwaliteit van de dienstverlening vergroten. Alle afdelingen van Onderwijslogistiek werken constructief samen om initiatieven rondom talentontwikkeling binnen heel Onderwijslogistiek te versterken. Dit gaat enerzijds om bewustwording en het delen met elkaar van bestaande initiatieven (denk aan: inzetten op professionalisering, persoonlijke ontwikkelplannen, talentontwikkeling als onderdeel binnen de ´Resultaat Gericht Werken´ en gezamenlijk met team de teamplannen opstellen etc.), maar anderzijds ook om het opzetten van nieuwe initiatieven rondom talentontwikkeling. Op de korte termijn worden de volgende drie initiatieven gerealiseerd: een Onderwijslogistiek-platform waar vraag en aanbod rondom talent en opdracht bij elkaar komen, ontwikkeling van een flexibele schil en ‘Tour Onderwijslogistiek’ om kennis te maken met de andere afdelingen. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven voor de langere termijn om talentontwikkeling te (blijven) versterken. Initiatieven worden gerealiseerd door samenwerking tussen alle afdelingen en door zowel management als medewerkers uit de verschillende teams.
Dit initiatief draagt bij aan duurzame inzetbaarheid van medewerkers door medewerkers uit blijven dagen, te laten groeien en in te zetten op talenten en kwaliteiten.
Printen
Milieuvriendelijk printpapier
‘Canon Black Label Premium kopieer- en printpapier is helder wit (CIE164) en wordt milieuvriendelijk geproduceerd. Het printpapier is FSC-gecertificeerd en voorzien van een Europees Ecolabel.’
Dat betekent dat zij voldoen aan de hoogste kwaliteits- duurzaamheidstandaarden. Omwille van de witte kleur en opaciteit, is dit geen gerecycled papier. Wel is dit papier chloorvrij, dat is al een goede stap vooruit.
Papierloze positieve studieadviezen
Om het milieu te ontzien, heeft Onderwijslogistiek in overleg met examencommissies geregeld dat de positieve studieadviezen (ca. 5000 stuks) niet meer per papieren post gaan, maar digitaal per e-mail. Dit scheelt zowel bomen als werk, en de communicatie naar studenten gaat sneller.
Meer digitaal toetsen organiseren
Onderwijslogistiek werkt hard aan het digitaliseren van toetsen, zodat we kunnen besparen in papiergebruik. Het is van algemeen belang om spaarzaam om te gaan met materialen.
Digitaal toetsen organiseren zorgt voor een reductie in materialen en voorkomt verspilling van (tentamen)papier. Indicatie van de omvang is: 114.685 gemaakte papieren toetsen in 1 periode.
Horeca & catering
Ontwikkelingen collegejaar 2023/2024
Dit collegejaar zijn er een aantal positieve veranderingen doorgevoerd met betrekking tot de horeca, catering en koffie- en snackautomaten.
Vegetarische banqueting:
De banqueting (catering) is sinds dit collegejaar in de basis weer volledig vegetarisch/veganistisch. Vlees/vis kan voortaan alleen nog maar op speciaal verzoek.
Zo denken we allemaal wat bewuster na als we catering bestellen!
Koffieautomaten met Havermelk
Sinds september staat er in elk gebouw van de HU een koffieautomaat met havermelk. Zie ook het bericht: https://trajectum.hu.nl/hu-krijgt-koffieautomaten-met-havermelk-en-ice-coffee.
Nieuwe (duurzame) foodcourts
Begin 2024 gaan twee nieuwe foodcourt ondernemers van start in de hogeschoolgebouwen. Het aanbod bij 1 outlet zal uit een volledig veganistisch en vegetarisch assortiment gaan bestaan, waarbij het aanbod veganistisch minimaal 20% is. Het aanbod van de tweede outlet is gebaseerd op gezond (ruim aanbod van groente en fruit), vers en vitaal, dit komt tot uiting in het assortiment maar ook in uitstraling, sfeer en sturing middels prijs en activatie. De ondernemers gaan initiatieven ontplooien op het gebied van true pricing, voorkomen van verspillingen, verlagen van de CO2 uitstoot en slim omgaan met afval.
De andere horecavoorzieningen in onze gebouwen hebben we de afgelopen jaren al aangepast. Het restaurant op de Padualaan 97 is eerder ingericht met een nieuw, duurzaam cateringconcept. Studenten van Green Office HU hebben tijdens deze aanbesteding de cateringconcepten beoordeeld en hierin geadviseerd.
Proeftuin
Op de Padualaan 101 heeft de HU op het FoodCourt een Proeftuin gecreëerd.
In de Proeftuin wordt ruimte geboden aan duurzame, innovatieve invullingen van, door en met studenten, gerelateerd aan Horeca & Catering. De Proeftuin
Horeca & Catering uitganspunten
Alle aanbestedingen voor de horeca kennen de volgende uitgangspunten:
1. Plant-based, lokaal (zoveel mogelijk uit Nederland), seizoensgebonden en vers, duurzame en fairtrade keurmerken: 50% duurzaam met een groei naar 80% de komende 3 jaar met focus op plant-based.
2. Gezonde voeding: zoveel mogelijk puur, geen e-nummers, laag in vet, zout en/of suiker.
3. Duurzame apparatuur & inrichting en re-use.
4. CO2-neutraal | 100% afvalscheiding no waste (food, afval & verpakkingen) | circulaire inkoop | klimaatneutraal | sociaal verantwoord.
- Invulling:
De horeca outlets zijn vooroplopend als het gaat om duurzaam eten en drinken binnen de education markt:
1. Alle outlets bieden gezonde voeding, vegetarische en veganistische keuzes, seizoensgebonden producten en de houden rekening met CO2 uitstoot en afvalbeperking;
2. Onverantwoorde keuzes als energiedranken en suikerhoudende dranken worden niet op ooghoogte aangeboden bij de horecaondernemers. Voor de vendingautomaten starten wij per januari 2022 met automaten die 100% gezonde keuze bevatten.
3. Energiedranken worden niet in een actie opgenomen.
Zie ook de 5 speerpunten Horeca Catering
Waterverbruik
Waterverbruik 2022
De HU heeft een Dopper verkoop gehad en inmiddels heeft een groot deel van de medewerkers en studenten een dergelijke fles. Nieuwe medewerkers van de HU ontvangen er één in het welkomstpakket. Alle onze gebouwen zijn voorzien van duurzame watertappunten, waterbesparende kranen en -toiletten.
Covid heeft in de voorgaande jaren de nodige invloed gehad op het waterverbruik in de HU gebouwen. We hebben deel dichtgezeten en deels onderwijs op afstand. Dit heeft als gevolg gehad dat de duurzame watertappunten minimaal gebruik zijn, dat er minder koffie is gedronken en dat er minder toiletten doorgespoeld zijn dan in voorgaande jaren. Simpelweg omdat de gebouwen maar tot ca. 20% bezet waren t.o.v. de normale bezetting pre Corona. De Dopper verkoop is geweest en inmiddels heeft een groot deel van de medewerkers en studenten een dergelijke fles. Nieuwe medewerkers van de HU ontvangen er één in het welkomstpakket.
Bekijk hier: waterverbruiken 2021-2022 per gebouw
Deeltjesgrootte-analyse voor duurzaam drinkwater
De maatschappelijke vraag naar duurzaam geproduceerd drinkwater wordt steeds groter. Hogeschool Utrecht en preferred partner Waternet werken intensief samen om duurzame drinkwater-productieprocessen te ontwikkelen.
Voor de ontkalking van water worden calcietpellets gebruikt die in de waterstroom zweven. Deze groeien aan met kalk uit het water en moeten na verloop van tijd vermalen worden om weer voldoende effectief te zijn. Vervolgens worden ze weer aan het proces toegevoegd. Hiermee wordt een duurzaam, circulair proces gerealiseerd en wordt de drinkwaterproductie van Waternet duurzamer.
De ontwikkeling van de waterzuivering van de toekomst
Voor de productie van betrouwbaar drinkwater is een hele trein aan zuiveringsprocessen nodig. Bij veel van die processen wordt gebruik gemaakt van natuurlijk korrelmateriaal. Voorbeelden daarvan zijn filterzand, actieve kool en kalkkorrels. Deze korrels zijn alles behalve rond. Voor berekeningen wordt vrijwel altijd juist wel uitgegaan van perfecte ronde bollen. Daarom willen wij graag weten in welke mate (meer of minder) de korrels rond zijn. Om hier achter te komen hebben Waternet samen met Hogeschool Utrecht een methode ontwikkeld: de Statische Diameter Analyse (SDA) om dit te bepalen.
Met een scanner en software, oorspronkelijk afkomstig uit de medische sector, worden allemaal eigenschappen van de vorm van de korrels bepaald (de morfologische eigenschappen). Met deze informatie kunnen wij de berekeningen verbeteren die nodig zijn voor betere beheersing van de waterzuiveringsprocessen en zo een bijdrage leveren aan de vermindering van grondstoffenverbruik. Dit geldt ook voor de hergebruik van reststoffen die weer als grondstoffen worden in gezet. Alles bij elkaar met als einddoel om een klimaat-neutrale bedrijfsvoering te realiseren in 2030.
Klik hier voor de instructievideo over de expansiekolom op de Hogeschool Utrecht, door Jos Vantomme (ILC) en Sam Rutten.
Daarnaast staan in het ambitiedocument Utrecht Science Park beschreven hoe we vanuit het USP het water managen (pagina 17):
‘’Bij de inrichting van het gebied houden we rekening met de gevolgen van klimaat-adaptatie door goed watermanagement. Door het toepassen van groene daken, het realiseren van voldoende waterberging en groene bestrating wordt geanticipeerd op extreme neerslag en wordt regenwater lokaal opgevangen en niet via het riool afgevoerd.’’
Verder streeft de HU naar meer Dopper verkooppunten bij de horeca-ondernemers en minder verkoop van PET flessen. Samen met Sodexo en Vitens is er een promotie van Doppers geweest bij de opening van ons eerste duurzame watertappunt in de Faculteit Economie. Dit watertappunt is ontworpen door één van onze studenten, heeft zelfs de aandacht van de HKU getrokken, en staat inmiddels in alle HU gebouwen een watertappunt. Uiteraard werkt de HU op de toiletten met drukknoppen en automatische aan/uit knoppen bij de waterkranen. Het spoelwater bij de toiletten staat op een max. van 6 liter.
Schoon drinkwater voor iedereen
Hogeschool Utrecht en schoonmaakpartner Hago slaan de handen ineen om plastic afval te verminderen. Sinds begin dit jaar zit er statiegeld op plastic flesjes. Deze flesjes kun je nu inleveren in de PET-inzamelton die in elk HU gebouw te vinden is. De opbrengst hiervan gaat naar Join the Pipe, een organisatie die zich inzet voor het verminderen van plastic afval en het toegankelijk maken van schoon drinkwater voor iedereen.
Duurzame Inkoop
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) betekent voor Hogeschool Utrecht dat zij bij de inkoop van leveringen, diensten en werken in alle fasen van het inkoopproces rekening houdt met de sociale, ecologische en economische dimensies van duurzaamheid. Het is voor Hogeschool Utrecht een belangrijk instrument dat kan helpen haar duurzaamheidambities te realiseren. Deze ambities kunnen onder andere betrekking hebben op het verminderen van CO2-emissies, de transitie naar een circulaire economie, het voorkomen van schendingen van mensenrechten in de (internationale) productieketen en social return. MVI kan ook bijdragen aan het behalen van specifieke lokale en regionale beleidsdoelen, zoals het stimuleren van bepaalde bedrijfstakken en het bevorderen van werkgelegenheid. Wil je meer weten over het MVI manifest? Klik dan hier.
Als raamwerk voor de inbedding van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen in de organisatie worden de richtlijnen gehanteerd, zoals deze zijn vastgelegd in de NEN-ISO 20400:
1. Integratie van duurzaamheid in het inkoopbeleid en de inkoopstrategie van de organisatie.
2. Organiseren van de inkoopfunctie richting duurzaamheid.
3. Integratie van duurzaamheid in het inkoopproces.
Om invulling te geven aan deze doelstellingen van het duurzaam inkoop convenant (actieplan MVI) categoriseert Hogeschool Utrecht de impact van haar inkopen in een vijftal speerpunten waardoor bij alle aanbestedingen duurzaamheid in brede zin in de selectie- en gunningscriteria opgenomen is:
Speerpunt | Beschrijving |
Klimaatneutraal inkopen | Inkopen met een neutraal of zelfs positief effect op het klimaat. |
Sociaal inkopen | Het leveren van een bijdrage door de inkoopfunctie van het stimuleren dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zo veel als mogelijk kunnen participeren. |
Innovatief inkopen | Het door middel van inkoop stimuleren van de markt om innovatieve, duurzame oplossingen te ontwikkelen en leveren. |
Circulair inkopen | Inkopen zonder afval te genereren. |
Bijdrage aan het onderwijs | Het leveren van een bijdrage door de inkoopfunctie aan de koppeling van de beroepspraktijk aan het onderwijs, onderzoek en gezamenlijke co-creatie. |
In de aanbesteding afval- en grondstoffenmanagement is bijvoorbeeld uitgevraagd hoe de inschrijvers inspelen op de behoefte van de Hogeschool betreft:
• verhoging afvalscheiding;
• verwerking bedrijfsmatig PMD;
• circulaire verwerken koffiebekers;
• integraal afvalmanagement.
Al naar gelang de afvalverwerking duurzamer plaatsvond (ladder van lansink), werd hier een hogere score aan toegekend. Zodoende dat de gunning naar Suez ging. Een mooi praktijkvoorbeeld is dat als doelstelling ‘partnerschap op het gebied van circulaire economie’ was geformuleerd en dit nu terug te zien is in de koffiedroes van Hogeschool Utrecht, dat circulair wordt verwerkt tot zeepjes door SOOP.
Ook bij de aanbesteding glasbewassing en gevelreiniging ging de gunning van de opdracht naar een sociale onderneming, waarbij samengewerkt wordt t.b.v. arbeidsparticipatie en een duurzame invulling van arbeidsplaatsen.
Binnen de aanbesteding schoonmaakdienstverlening heeft de focus gelegen op:
• de schoonmaakmedewerker in het middelpunt;
• verduurzaming schoonmaakmiddelen;
• ruimte voor Social Return.
Bij de aanbesteding specialistisch vloeronderhoud is rekening gehouden met:
• verduurzaming van het vloeronderhoud;
• het verlagen van milieudruk bij intensieve schoonmaak.
In geval van inkoop- en aanbestedingstrajecten met een midden of hoge impact, maakt een lid van Green Office HU onderdeel uit van het projectteam. Het is namelijk van belang dat studenten betrokken worden bij het proces. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanbesteding Eindejaarsgeschenken. Bij deze aanbesteding is er voor gekozen geen kerstkaart meer per post te versturen, maar digitaal. De besparing die Hogeschool Utrecht hiermee realiseert, wordt geïnvesteerd in een stukje bos, waarmee de HU bedrijfsbospartner wordt. Dit is een tastbare bijdrage aan een groene en gezonde wereld.
De Hogeschool Utrecht is aangesloten bij PIANOo, het Expertisecentrum Aanbesteden van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Voor het komende jaar wil afdeling Inkoop de focus leggen op het gebruik van de MVI-zelfevaluatie tool van Pianoo en de concretisering van het actieplan MVI. Omdat het actieplan MVI op dit moment verder uitgewerkt wordt, staat dit document niet online. Uiteraard zal het document na afronding toegankelijk zijn voor iedereen via de website duurzaam.hu.nl en de website van Pianoo.
Kerstgeschenken
HU-bos uit Kerstgeschenk
Sinds twee jaar kunnen HU medewerkers met het kerstgeschenk een donatie doen aan een goed doel. In 2020 was één van deze goede doelen de Utrechtse stichting Trees4all. Een organisatie die bedrijven in staat stelt CO2 uitstoot te compenseren door het aanleggen van een bio-divers bos. Ruim 310 medewerkers hebben met hun kerstgeschenk gekozen voor een stukje bos. Het succes van de donaties motiveerde de HU om het grootser aan te pakken en ook echt een eigen bos aan te leggen, hiervoor heeft de HU het resterende bedrag gedoneerd aan de stichting. In maart 2022 zetten medewerkers van Green Office HU de schep in de grond voor de start van de aanleg van het bos in het Drentse Sleenerzand.
Lees verder op HU Ontwikkelt.
Update: Het HU bos groeit heel goed.
Biodiversiteit
Sommige van onze gebouwen zijn voorzien van groenen daktuinen, sedumdaken en vleermuizenkasten. Zie meer in dit fragment.
In het voorjaar van 2021 plaatste Green Office HU drie bijenhotels op het dakterras van Heidelberglaan 15.
USP
De Universiteit Utrecht beheert een gebied van 350 hectare. Een groot deel van dit gebied omvat het Utrecht Science Park. Dit heeft een essentiële rol als verbindend element tussen de omliggende natuurgebieden. De universiteit heeft zich ten doel gesteld het eigen gebied gericht te vergroenen en zo lokaal biodiversiteit te herstellen, versterken en duurzaam te gebruiken. Lees hier meer.
Onderzoeken op de HU
Er lopen een aantal onderzoeken op het gebied van duurzaamheid en biodiversiteit.
Biologische pesticiden zijn nodig om genoeg betaalbaar voedsel te kunnen kweken. Ze doden echter niet alleen plaaginsecten, maar ook nuttige insecten. Daarom maken we pesticiden die alleen plaaginsecten bestrijden. Deze zijn ook nog eens biologisch afbreekbaar en dus beter voor de natuur.
Veel kleurstoffen en pigmenten zijn niet duurzaam. De HU doet samen met partner Colin Ingham van Hoekmine BV een onderzoek naar of we deze stoffen kunnen vervangen met bacteriën, die wel duurzaam zijn.
Campagne Peukenzee: 26.430 peuken geraapt in 2023
Peukenzee is een organisatie die elke twee maanden een opschoon campagne voert die gericht is op het reduceren van sigarettenafval op het USP. Dit, door bewustzijn te creëren onder rokers en sigaretten van de grond te rapen. Maar, heeft zo’n actie wel zin?
In de campage van Peukenzee draait het om bewustzijn creëren door kenbaar te maken wie ze zijn en het gesprek aan te gaan met rokers. Hierbij wordt ingegaan op de impact van een peuk op het milieu en de uitstraling op de omgeving. Tijdens hun acties deelt Peukenzee zakasbakken uit aan medewerkers en studenten, om de impact van sigarettenpeuken op het milieu te verminderen. In 2023 zijn 26.430 peuken geraapt, dit heeft 211.440 liter bespaard voor het schoonmaken van het terrein en in totaal komt dit neer op 5,286 kilo sigarettenafval. Ook dit jaar verwelkomen we Peukenzee weer op ons terrein.
Het Utrecht Science Park is rookvrij. Samen zorgen we voor een gezondere en duurzamere omgeving om in te studeren, werken en leven. Er is een beperkt aantal – door de gemeente vastgestelde -rookgedoogplekken in het Utrecht Science Park.