17. Partnerschappen voor de doelen

Op de fiets naar werk is een fantastische manier om duurzaam te doen. Helaas kunnen dienstreizen dit soms moeilijker maken. Daarom heeft de HU zes elektrische deelauto’s zodat jij je dienstreizen lekker met een elektrische auto kunt doen. Deze worden bovendien opgeladen door zonnepalen op de daken van de gebouwen op het Utrecht Science Park! Zo kun jij gemakkelijk, duurzaam én comfortabel naar je bestemming rijden. Het reserveren en openen van de auto’s gaat gemakkelijk met een app, zodat je snel weg kunt zijn.

Contactpersoon
Sandra Valenbreder, sandra.valenbreder@hu.nl

De lectoraten in Nederland rond het thema Urban Energy bundelen hun krachten en expertise in het Nationaal Lectorenplatform Urban Energy (NL UE). Lectoren van elf Nederlandse hogescholen, wisselen kennis uit, ontwikkelen gezamenlijk onderzoek en projecten. Op deze wijze ontstaat er een nationale onderzoeksgroep over verschillende hogescholen heen. Hogescholen pakken niet meer allemaal alles een beetje op, maar specialiseren zich in kennisgebieden en werken daarover samen. De stip op de horizon van het Nationaal Lectorenplatform Urban Energy is de realisatie van netto energie neutrale steden rond 2050. De hoofddoelen worden geconcretiseerd met behulp van vier onderzoekslijnen. Deze zijn: energie reductie, energie balans, energie opwekking en sociaal economische aspecten.

Contactpersoon
Erlijn Eweg

Laatste update januari 2021

In de HU Bibliotheek vind je ook iets heel anders dan boeken: het HUB-Lab! In dit lab vind je allerlei innovatieve technologieën die aansluiten op nieuwe manieren van leren. Als student en docent kun je hier terecht voor inspiratie en informatie, maar je kunt ook zelf aan de slag met allerlei fysieke én digitale tools!

Contactpersoon
Bianca Pannekoek

Website: www.hublab.hu.nl

Laatste update december 2020

Dat we de verwarming niet al te hard aan moeten zetten weet inmiddels iedereen. Maar hoe kunnen we onze woningen zonder aardgas gaan verwarmen? Er zijn een heleboel technologieën beschikbaar, maar het blijkt moeilijk te zijn om bewoners en gebruikers hier gebruik van te laten maken. Dit Kennis Innovatie Mapping (KIEM) project probeert, door middel van creatieve bedrijven met hun ontwerpende en gebruikersgerichte aanpak, gebruikers mee te nemen in het energietransitie traject. Dit wordt gedaan door een uniek team van Creative Producers (de sociaal/ maatschappelijke ontwikkelroute) en Innovatiecoaches (de technisch/ economische ontwikkelroute). Beide routes worden gelijktijdig gevolgd en met elkaar verbonden om tot een goed resultaat te komen. Kijk voor meer informatie op de site Sustainable Cities.

Contactpersoon
Centre of Expertise Smart Sustainable Cities, smartsustainablecities@hu.nl

Je eigen op maat gemaakte implantaat uit een 3D-printer? Het kan al in het Fieldlab 3DMedical. Driedimensionale technologie kan de patiëntenzorg op maat sterk verbeteren, bijvoorbeeld door chirurgische modellen en gebioprinte implantaten.

Patiënten hoeven minder vaak CT-scans te ondergaan, doordat scans worden omgezet naar printfiles voor patiëntspecifieke modellen, hulpmiddelen en implantaten. Ook worden operaties minder ingrijpend voor patiënten, doordat chirurgen zich er 100% realistisch op kunnen voorbereiden. Met 3D‑geprinte weefsels kunnen realistische testmodellen en inplantaten worden gemaakt. In het Universitair Medisch Centrum Utrecht worden al op maat gemaakte 3D‑geprinte schedel­‑ en kaakimplantaten en gepersonaliseerde implantaten voor complexe heropereraties van de heup gebruikt.

Fieldlab 3DMedical is het eerste smart industry fieldlab binnen de medische sector in Nederland. Studenten van het Institute for Engineering and Design (IED) kunnen tijdens hun derde jaar in het Fieldlab multidisciplinaire projecten uitvoeren in het kader van 3DMedical. Bijvoorbeeld op het gebied van scoliose braces, knee distractors en beeldvormingstechnieken. Het IED van Hogeschool Utrecht is partner en werkt samen met het Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht Science Park en bedrijven met expertise op het gebied van 3D-printen en imaging in de medische sector.

Contactpersoon
Patrick van Veenendaal

Laatste update december 2020

Onze omgeving, een gebouw en de inrichting van dat gebouw hebben veel invloed op onze beleving. Er is steeds meer aandacht voor die omgeving en voor de vraag hoe die omgeving kan bijdragen aan het welbevinden van de mens. In de lijn ‘Smart Environment’ van het lectoraat Technologie voor Zorginnovaties wordt er onderzoek gedaan naar duurzame aanpassingen aan de woning, bouwfysische aspecten, en ‘healing environments’. Centraal bij een ‘healing environments’ staat het creëren van een omgeving waar patiënten, familie en bezoekers zich op hun gemak voelen én waar zorgprofessionals hun werk zo goed en prettig mogelijk kunnen uitvoeren. In de ouderenzorg gaat het om de omgeving ‘bewonervriendelijk’ in te richten en in de gehandicaptensector gaat het om een omgeving waar de interactie met de fysische factor het gedrag verzacht. Het lectoraat werkt samen met haar partners aan de wetenschappelijk onderbouwing en maakt het toepasbaar voor de praktijk.

Contactpersoon
Emelieke Huisman

Laatste update januari 2021

Om een circulaire economie (CE) te ontwikkelen hebben we ook circulaire businessmodellen nodig. Vanuit een niet-duurzaam lineair systeem van materiaalgebruik en afvalproductie moet een duurzaam systeem met gesloten kringlopen ontstaan. CE is intussen een innovatief businessveld. Maar vaak is nog onduidelijk welke negatieve ecologische en economische gevolgen allerlei bedrijfsmodellen kunnen hebben. In het internationale project REDUCES werken Hogeschool Utrecht en de gemeente Utrecht samen met andere partners aan circulaire businessmodellen in Europese regio’s.

Hoe zorgen we dat Europese businessmodellen zo min mogelijk negatieve milieueffecten hebben? Welke instrumenten moeten we ontwikkelen? Welke regionale businessmodellen zijn het meest geschikt voor welke situatie? Kennis en ervaring uitwisselen is cruciaal om de beste actieplannen te kunnen ontwikkelen voor elke regio. Studenten van de opleidingen Creative Business, Built Environment, Elektrotechniek en Communication & Multimedia Design (CMD) leveren een bijdrage aan het project.

REDUCES staat voor REthinking Sustainable Development in European Regions by Using Circular Economy Business ModelS. Hogeschool Utrecht neemt deel vanuit het lectoraat Building Future Cities en het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities. Het European Regional Development Fund Interreg Europe subsidieert het project. De andere partners zijn het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Finland, Roemenië en Bulgarije.

Contactpersoon
Evert-Jan Velzing
Website: www.smartsustainablecities.nl

Op het dak van een van de gebouwen van Hogeschool Utrecht zijn allerlei zonnepanelen, zonneboilers en dakbedekkingsmaterialen te zien. Dat is de Duurzame Energieproeftuin 2.0, een openlucht lab met praktijkopstellingen die worden gebruikt in het techniekonderwijs. Direct onder de energieproeftuin bevindt zich het Energie-bouwfysicia lab, een testruimte met verwarmings- en koelingsapparatuur die werkt op de warmte die op het dak is opgevangen. In het Energie-bouwfysica lab is ook een klimaatkamer waar studenten binnen- en buitengevels testen en onderzoeken hoe goed de verwarmings- en koelingsapparatuur werkt in een woning.

Veel technieken om huizen efficiënt te verduurzamen bestaan al, maar ze worden nog onvoldoende geïntegreerd toegepast. Daarom werken studenten uit diverse opleidingen vaak samen aan projecten. Ook bedrijven uit de bouw- en installatiesector doen mee. Zo worden de studenten opgeleid aan de hand van actuele praktijkvraagstukken en worden bedrijven geholpen met innovatie-voorstellen. Het openlucht lab op het dak dient tevens als praktijklesruimte voor studenten uit alle leerjaren. Ze volgen onder andere de opleidingen Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek, Built Environment en Technische Bedrijfskunde. De Duurzame Energie proeftuin vormt in combinatie met het Energie‑ en bouwfysica lab een voedingsbodem voor allerlei onderzoeks‑ en onderwijsprojecten.

Contactpersoon
Marcel de Reeder
Website: www.onderzoek.hu.nl/Projecten/Duurzame-Energie-Proeftuin

Laatste update januari 2021

The International Business Honours programme is a platform for super motivated students International Business who want to initiate a project for a cause to support the UN Sustainable Development Goals. Students who want go the extra mile and apply a ‘do good & pay it forward’ attitude. Honours students organize the HUTalks events for other students, teachers and alumni, to inspire them with motivational speakers talking about urgent issues, and to create a platform to engage with the university and the business community.

The IB Honours Programme is part of the initiative of the Institute of International Business of the Utrecht University of Applied Sciences (Hogeschool Utrecht). Organizing the HUTalks is a way to empower motivated and ambitious young professionals to be challenged beyond the curriculum of the IB education; and to provide them a platform where they can develop and create value for the university and the community at large, whether business or the society. Subjects of the HUTalks so far have been the following :

2020: ‘Diversity, Talent & Inclusion’.
2019: ‘Solving the Wicked Problem of Feeding the World’.
2018: ‘Upward Falling – the concept of failure & success challenged’.
2017: ‘Leadership & motivation’

Contactpersoon
Leewee Chew
Website, https://hutalks.nl/our-work/challenge/

Laatste update december 2020

Een energieneutraal huis waarin je je leven lang kunt wonen, want je kunt het groter of kleiner maken. Studententeam Celcius creëert een circulair, modulair, zelfvoorzienend én betaalbaar huis. Met deze woning neemt het team deel aan de finale van de Solar Decathlon Build Challenge 2020 in Washington D.C.

Een team HU-studenten vanuit diverse opleidingen ontwikkelt innovatieve en betaalbare oplossingen voor de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, circulariteit, CO₂-reductie en energietransitie in en rondom woningen. Het team gaat hiermee de strijd aan met andere universiteiten en hogescholen in de internationale wedstrijd Solar Decathlon Build Challenge 2020. De resultaten zijn door de interdisciplinaire aanpak kwalitatief beter, realistischer, aantrekkelijker, betaalbaar en beter te implementeren en kennen meer draagvlak.

Celcius is onderdeel van Wonen 3.0, een leeromgeving binnen de HU waar interdisciplinaire studententeams meedoen aan (internationale) challenges. De vorige inzending van de HU aan de Solar Decathlon Challenge, in 2015 in Denver, is inmiddels opnieuw opgebouwd op het Utrecht Science Park. Dit ‘Denver House’ is nu een living lab op het gebied van duurzaam wonen. Studenten, onderzoekers en partners uit het bedrijfsleven testen hier samen nieuwe innovatieve systemen en elementen in een real life omgeving.

Contactpersoon
Petra Beisterveld
Website: www.celcius.house

Voor jongeren is maar weinig te doen in de wijken Leidsche Rijn, Vleuten en De Meern. Durf! wil daar wat aan doen, door samen met de jongeren allerlei jongerenactiviteiten te organiseren in deze wijken. Het project gaat uit van hun talenten en kracht, niet van achtergrond en eventuele problemen. Momenteel wonen er in de drie wijken ruim 12.000 jongeren van 12 tot 24 jaar; in 2030 zijn dat er naar schatting 18.000.

Durf! wil de jongeren inspireren en prikkelen om hun talenten te ontwikkelen en actief te participeren in de samenleving. Er worden bijvoorbeeld 16+ feesten en sportevenementen georganiseerd en ook is er een jongerenhangplek verwezenlijkt. De betrokkenheid van jongeren bij de organisatie is zo cruciaal dat zij grotendeels eigenaar worden van Durf! Door jongeren deze verantwoordelijkheid te bieden raken ook andere jongeren enthousiast om mee te doen.

Bij het project zijn ongeveer vijftig studenten betrokken van de HU-opleidingen Ecologische pedagogiek, Social Work, Integrale Veiligheidskunde,  MBO Evenementenorganisatie en MBO Sociaal werk. Ook studenten van de Universiteit Utrecht doen mee en men werkt samen met de gemeente Utrecht en allerlei instellingen in de wijken.

Contactpersoon
Eelco Koot
Website: www.durf.info

Laatste update december 2020

Energie opwekken met een glas-in-loodraam? Studenten van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht bouwden samen een ‘glas-in-lood’-raam dat elektriciteit opwekt: Electric Mondriaan. Het design is gebaseerd op werk van de beroemde schilder Piet Mondriaan. Electric Mondriaan is een raam met gekleurde ruitjes die zijn voorzien van luminescerend materiaal. Dit zet de kleuren om in licht. Het licht wordt vervolgens door zonnecelstroken omgezet in elektriciteit.

Electric Mondriaan slaat de zonne-energie op in een ‘powerbank’, zodat de stroom op elk moment gebruikt kan worden. Aan de powerbank kunnen bijvoorbeeld drie telefoons worden opgeladen. Het raam is een duuurzaam en stijlvol alternatief voor mensen die traditionele zonnecellen lelijk vinden. Gewoonlijk liggen zonnecellen in blauwe of zwarte panelen op een dak. Voor sommige mensen is dat een doorn in het oog, die halen liever een Mondriaan in huis.

Contactpersoon
Marcel de Reeder

Laatste update januari 2021

In dit living lab staan allerlei gebouwgebonden installaties en bouwfysica. Dit zijn onderzoeks- en praktijkles-opstellingen over warmtepomptechnieken, warmte-terugwinning, luchtbehandeling, regeltechniek, sensortechniek en energie‑opwekking en ‑distributie. Er is een grote dubbele klimaatkamer om samengestelde gevelelementen te bemeten op energie en isolatie, luchtdichtheid en akoestische eigenschappen.

Studenten van Hogeschool Utrecht doen in het Energie-bouwfysica lab praktijkgericht onderzoek naar duurzame energie en opdrachten uit de beroepspraktijk. Het lab is ook een praktijkleslokaal voor studenten van onder andere de opleidingen Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek, Built Environment en Technische Bedrijfskunde uit alle leerjaren. De geleerde theorie wordt toegepast op echte energie-installaties en op bijvoorbeeld gebouwgevels uit de beroepspraktijk. De verkregen praktische inzichten dragen op hun beurt weer bij aan de ontwikkeling van de lopende onderzoeken in het lab.

Studenten werken samen met docenten van het Instituut Engineering en Built Environment, onderzoekers van het lectoraat Nieuwe Energie in de Stad en bedrijven. De samenwerking met marktpartijen staat centraal, om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de behoeften van de beroepspraktijk op hbo‑bachelor‑ en ‑masterniveau. Het Energie-bouwfysica lab staat via water‑ en elektriciteitsverbindingen in directe verbinding met de Duurzame Energieproeftuin op het dak van het gebouw.

Contactpersoon
Marcel de Reeder
Website: www.hu.nl/hu-opent-met-energylab-duurzame-energieproeftuin

Laatste update januari 2021

Wat als de overheid bepaalt hoe je reist? Studenten ontwierpen een MobiliteitsApp die op basis van reisdoel, afstand en vervoersdrukte bepaalt met welke vervoersmiddelen en via welke route je reist. Ze ontdekten dat mensen blokkeren als ze geen keuze hebben, maar dat een schijnkeuze met gemak wordt geaccepteerd. In de FLUX-programmalijn van het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities ontwerpen studenten provocatieve toekomstbeelden in de vorm van prototypes die je echt kunt ervaren. Verbeeldingskracht en systemisch ontwerpen worden ingezet om meer zicht te krijgen op maatschappelijke uitdagingen.

De verbeeldingen van de toekomst worden weergegeven in beeld, geluid, geur en/of tast. Zo kun je je er echt een voorstelling van maken. Studenten stellen prikkelende ‘wat als’-vragen en gaan het gesprek aan over hoe mensen met zulke mogelijke toekomsten zullen omgaan. Wat is wel en niet acceptabel, wel en niet wenselijk? Deze methode stimuleert een effectieve dialoog over de impact op het dagelijks leven. Verzamelde inzichten worden vertaald naar experimenten om de huidige samenleving in beweging te krijgen en haar veerkracht te prikkelen. Zo bouwt FLUX aan een visie op duurzame steden van de toekomst. De studenten werken samen met bewoners, creatieven, bedrijven, beleidsmakers, musea, ngo’s, overheden, studenten, docenten en onderzoekers.

Contactpersoon
 Caroline Maessen
Website: www.smartsustainablecities.nl

Studententeam Green Office HU zet zich onder leiding van een green officer in om een duurzame toekomst in economische, ecologische en sociale zin te verankeren in Hogeschool Utrecht. Door middel van het bottom-up principe zorgt Green Office voor impact binnen de HU.

Green Office HU is een platform voor studenten en medewerkers om de duurzaamheidsambities van de HU waar te maken en samen te werken aan duurzaamheid. Medewerkers en studenten worden geactiveerd om een bijdrage te leveren aan de Sustainable Development Goals (SDGs) binnen onderwijs, onderzoek, bedrijfsvoering en/of in hun persoonlijk gedrag. Green Office werkt vanuit de drive van studenten, niet vanuit beleidsthema’s. Het motto is ‘positive energy’ – er wordt uitgegaan van mogelijkheden, niet van moeilijkheden. Green Office geeft onder andere workshops voor docenten en studenten om de SDGs in het onderwijs te verweven, promoot het kiezen van duurzame minoren, organiseert een kledingruil om te consuminderen, bevordert plantaardig eten met Meatless Monday, draagt bij aan duurzame inkoop en organiseert Green Café’s.

Contactpersoon
Saskia Hanssen
Website: www.greenoffice.hu.nl

Laatste update december 2020

Hoe verduurzamen we hoogbouwflats met sociale huurwoningen? Er is voor zonnepanelen onvoldoende plek op het dak, terwijl het energieverbruik juist hoog is door de grote aantallen bewoners. Project Inside Out wil hoogbouwflats uit de jaren 1960 en 1970 renoveren naar energieleverende wooncomplexen. De flatgebouwen krijgen een slimme gevel met multifunctionele bouwdelen die woningen duurzaam verwarmen en ventileren, gecombineerd met energieopwekking door zon en wind.

Uniek aan het Inside Out-renovatiesysteem is dat de installaties aan de buitenzijde van de flat komen. Daar is meer ruimte voor energie-opwekking dan binnen. De bewoners hoeven niet te verhuizen tijdens de werkzaamheden. Studenten van Hogeschool Utrecht hielpen bij het ontwikkelen van de gevelmodules en bij het testen van de geveldelen in de klimaatkamer van het Energie-bouwfysicia lab. Ze hebben onder meer gekeken naar energieprestaties, comfortabel binnenklimaat, akoestiek, luchtdicht bouwen en brandveiligheid van samengestelde modulaire gevels. Het prototype is aangebracht op een bewoond flatgebouw van tien etages aan de Henriëttedreef in Utrecht Overvecht. Zonnepanelen en een windturbine wekken stroom op voor de flat. De energie die over is wordt opgeslagen in de accu’s van deelauto’s. Dit vermindert de piekbelasting op het elektriciteitsnet. De bewoners profiteren op deze wijze van lagere woon- en mobiliteitslasten.

Contactpersoon
Rogier Laterveer
Website: www.smartsustainablecities.nl

Sinds het begin van de 21ste eeuw leeft de meerderheid van de wereldbevolking in stedelijke gebieden. Dat is misschien niet zo verwonderlijk, want steden zijn over het algemeen de aantrekkelijke plekken waar steeds meer mensen willen werken, wonen en ontspannen. Steden worden steeds meer de ‘motor van onze economie’, het zijn creatieve plekken waar je jezelf kunt ontwikkelen en ze bieden kunst, amusement en cultuur.

Er zijn echter ook enorm veel uitdagingen. Hoe lossen we stedelijke problemen op met betrekking tot energie, mobiliteit en afval in de stad? Hoe zorgen we ervoor dat nieuwe innovatieve bedrijven voldoende werkgelegenheid bieden? Hoe zorgen we voor inclusiviteit, participatie en tolerantie? In de minor Smart Sustainable Cities leren studenten in een internationale en multidisciplinaire groep slimme, creatieve en duurzame oplossingen te ontwerpen voor de steden van de toekomst.

De internationale minor Smart Sustainable Cities wordt sinds 2016 jaarlijks aangeboden bij Hogeschool Utrecht. De minor is ontwikkeld in het CARPE/ERASMUS+ project ESSENCE (European Sustainable Solutions for Existing and New City Environments) in samenwerking met de gemeenten Utrecht, Turku (Finland) en Alcoy (Spanje) en de universiteiten van València (UPV), Turku (TUAS), Hamburg (HAW) en Manchester (MMU).

Contactpersoon
Martijn Rietbergen
Website: www.internationalhu.com/exchange-programmes/smart-sustainable-cities

Laatste update januari 2021

Plastic voor eenmalig gebruik: eigenlijk is dat niet meer van deze tijd. Het veroorzaakt enorme vervuiling. Het Europese project TRANSFORM-CE wil met twee innovatieve technologieën het afgedankte kunststof toch weer omzetten naar hoogwaardige producten. De HU is partner.

Het Institute for Life Sciences and Chemistry van Hogeschool Utrecht heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met Miscancell, ontwikkelaar van onder andere duurzaam asfalt. Het bedrijf haalt grondstoffen uit olifantsgras en maakt deze via een chemisch proces klaar voor gebruik in een divers palet aan duurzame producten.

Al sinds 2017 hebben ruim 70 studenten chemie en chemische technologie (afstudeer)stages gelopen en projecten gedaan met en bij Miscancell. Zo hebben studenten geholpen de chemische procedure bij het maken van lignine, een stof die teer in asfalt vervangt, te verbeteren. Daarmee werken studenten en docenten tegelijkertijd aan hun eigen professionalisering én aan verduurzaming. De samenwerking bevalt beide partijen goed, en wordt daarom nu uitgebreid.

Meedenken over de opleiding
Miscancell wordt met ingang van februari 2021 voor een periode van tenminste drie jaar actief betrokken bij de inhoud en vormgeving van de opleiding Chemische Technologie en de minor Process Development in the Chemical Industry. “Er komt nog meer uitwisseling op gang”, vertelt Arjan Brenkman, opleidingsmanager Chemie en Chemische Technologie. “Onder andere door gastcolleges en bedrijfsbezoeken. Ook betrekken we Miscancell in de beroepenveldcommissie en het College van Toezicht en onderzoeken we subsidiekansen voor verdere uitbouw van praktijkgericht onderzoek. Daarnaast kan Miscancell op een eenvoudige manier in contact komen met excellente studenten, door projecten in te dienen die deze studenten, naast het reguliere lesaanbod, extra uitdaging bieden.”

Marcel van de Peppel, directeur van Miscancell en alumnus van de opleiding Chemische Technologie: “We zien het als onze rol om – met het oog op de banen van de toekomst – mee te denken over vernieuwingen die we binnen opleidingen kunnen doorvoeren, zodat we straks niet achter de feiten aanlopen en toekomstgericht verder kunnen.”

Creatieve studenten
Docent-onderzoeker Hermen Bollemaat werkt intensief samen met Marcel: “Het is natuurlijk ontzettend goed voor de ontwikkeling van studenten om aan opdrachten binnen een écht bedrijf te werken, en ze vinden het ook erg leuk. Van bedrijven hoor ik daarnaast dat ze onze studenten graag willen hebben. Bijvoorbeeld vanwege hun creativiteit: studenten komen vaak met ideeën waar hun stage- of afstudeerbegeleider nog niet over heeft nagedacht. Dat is zo leuk aan het samenwerken met studenten. En dat is van grote waarde voor innovatieve organisaties als Miscancell.”

Bron: HUOntwikkelt

Laatste update mei 2021