Duurzame initiatieven

9. Innovatie en duurzame infrastructuur

Bij infrastructuur moeten we denken aan transport, wegen, irrigatie, energie en informatie- en communicatie- technologie. Om verbeteringen aan te brengen in onderwijs, gezondheidszorg of het drinkwater, is infrastructuur noodzakelijk.

Het Hoefkwartier

Eerstejaars studenten Technische Bedrijfskunde van Hogeschool Utrecht werkten tien weken lang aan een ‘challenge’, waarin zij in teams tegen elkaar streden. Wie bedacht de beste oplossing voor het vraagstuk dat vanuit het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities was aangedragen? De opdracht was om een dienst en bijbehorend product te ontwerpen, dat een bijdrage zou leveren aan actieve bewonersparticipatie in het Hoefkwartier. Deze wijk, gelegen naast station Schothorst, verandert de komende jaren van bedrijventerrein naar een duurzame woon-werk wijk. De ideeën van de studenten werden niet alleen beoordeeld op de meerwaarde voor wijkbewoners, maar ook op  originaliteit en haalbaarheid.

Het winnende idee: De ‘Hoeftuin’. Een moestuin die beheerd wordt door buurtbewoners, waar gezamenlijk groente en fruit kan worden verbouwd. Inclusief een loods voor vertical farming in de winter en een winkeltje waar producten uit de tuin verkocht kunnen worden.

Contactpersoon

Benieuwd naar de ontwikkelingen in het Hoefkwartier en hoe we daar vanuit het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities aan bijdragen? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Eugene Zaaijer.

Website: www.smartsustainablecities.nl

Update juli 2022

Werkspoorkwartier – Creatief Circulair Maakgebied

Hoe ga je zo slim mogelijk om met grondstoffen, voorkom je afval en maak je hoogwaardig gebruik van producten, componenten en materialen? In de circulaire broedplaats Werkspoorkwartier Utrecht werken tientallen HU-studenten, onderzoekers en bedrijven aan ontwerpvraagstukken over circulair ontwerp van gebouwen, interieurs en openbare ruimte, hergebruik van materialen en flexibele tijdelijke stedenbouw.

Het project Werkspoorkwartier Creatief Circulair Maakgebied heeft als doel om een toonaangevend vestigingsgebied te maken van het bedrijventerrein Werkspoorkwartier in Utrecht, met ruimte voor creatieve, circulaire maakbedrijven. Om de circulariteit van gebouwen te kunnen vaststellen ontwikkelde het lectoraat Building Future Cities (HU) samen met het Copernicus Institute for Sustainable Development (UU) een doorlopende onderzoekslijn. Het gaat in het Werkspoorkwartier om zowel nieuwbouw als renovatie. Andere projecten zijn ontworpen voor hergebruik, volgens het Design for Deconstruction-principe (DfD). Ze hebben een demontabele constructie. De huidige manier van ontwerpen maakt het vaak onmogelijk om beschikbare gebruikte materialen en gebouwcomponenten in te passen. Material driven design is hiervoor een oplossing, de beschikbare materialen zijn dan leidend voor het ontwerp. Alleen als ontwerp voor hergebruik de standaard wordt kan circulair bouwen de gewenste voordelen geven voor de bouwsector en bijdragen aan het besparen van materiaalgebruik, energiegebruik en CO2-uitstoot.

Contactpersoon
Evert-Jan Velzing
Website: www.smartsustainablecities.nl

Duurzaam Zorgvastgoed - invloed van de omgeving op welzijn in zorggebouwen

Onze omgeving, een gebouw en de inrichting van dat gebouw hebben veel invloed op onze beleving. Er is steeds meer aandacht voor die omgeving en voor de vraag hoe die omgeving kan bijdragen aan het welbevinden van de mens. In de lijn ‘Smart Environment’ van het lectoraat Technologie voor Zorginnovaties wordt er onderzoek gedaan naar duurzame aanpassingen aan de woning, bouwfysische aspecten, en ‘healing environments’. Centraal bij een ‘healing environments’ staat het creëren van een omgeving waar patiënten, familie en bezoekers zich op hun gemak voelen én waar zorgprofessionals hun werk zo goed en prettig mogelijk kunnen uitvoeren. In de ouderenzorg gaat het om de omgeving ‘bewonervriendelijk’ in te richten en in de gehandicaptensector gaat het om een omgeving waar de interactie met de fysische factor het gedrag verzacht. Het lectoraat werkt samen met haar partners aan de wetenschappelijk onderbouwing en maakt het toepasbaar voor de praktijk.

Contactpersoon
Emelieke Huisman

Laatste update januari 2021

HUB-Lab

In de HU Bibliotheek vind je ook iets heel anders dan boeken: het HUB-Lab! In dit lab vind je allerlei innovatieve technologieën die aansluiten op nieuwe manieren van leren. Als student en docent kun je hier terecht voor inspiratie en informatie, maar je kunt ook zelf aan de slag met allerlei fysieke én digitale tools!

Contactpersoon
Bianca Pannekoek

Website: www.hublab.hu.nl

Laatste update december 2020

Fieldlab 3DMedical

Je eigen op maat gemaakte implantaat uit een 3D-printer? Het kan al in het Fieldlab 3DMedical. Driedimensionale technologie kan de patiëntenzorg op maat sterk verbeteren, bijvoorbeeld door chirurgische modellen en gebioprinte implantaten.

Patiënten hoeven minder vaak CT-scans te ondergaan, doordat scans worden omgezet naar printfiles voor patiëntspecifieke modellen, hulpmiddelen en implantaten. Ook worden operaties minder ingrijpend voor patiënten, doordat chirurgen zich er 100% realistisch op kunnen voorbereiden. Met 3D‑geprinte weefsels kunnen realistische testmodellen en inplantaten worden gemaakt. In het Universitair Medisch Centrum Utrecht worden al op maat gemaakte 3D‑geprinte schedel­‑ en kaakimplantaten en gepersonaliseerde implantaten voor complexe heropereraties van de heup gebruikt.

Fieldlab 3DMedical is het eerste smart industry fieldlab binnen de medische sector in Nederland. Studenten van het Institute for Engineering and Design (IED) kunnen tijdens hun derde jaar in het Fieldlab multidisciplinaire projecten uitvoeren in het kader van 3DMedical. Bijvoorbeeld op het gebied van scoliose braces, knee distractors en beeldvormingstechnieken. Het IED van Hogeschool Utrecht is partner en werkt samen met het Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht Science Park en bedrijven met expertise op het gebied van 3D-printen en imaging in de medische sector.

Contactpersoon
Patrick van Veenendaal

Laatste update december 2020

Intelligent beton

Het draadloze netwerk van de Hogeschool Utrecht is een modern wireless netwerk met de nieuwste techniek. Met behulp van een extra tool kan de software een zogenaamde “driehoeksmeting” maken om de locatie van IP devices te bepalen. Deze gegevens kunnen samen met andere gegevens verzameling(en) een schat aan informatie ontsluiten over hoe de gebouwen van HU gebruikt worden.

Met de gegevens van realtime bezetting van gebouwen en werkelijk gebruik. is het mogelijk acties in te zetten om dit te verbeteren. Op deze manier kunnen de gebouwen efficiënter gebruikt worden.

In 2021 wordt het vaste en draadloze netwerk van HU opnieuw aanbesteed en daarna geïmplementeerd. In de aanbesteding zal ook locatie bepaling worden uitgevraagd. Dit is het ICI-4 project (Inmiddels de vierde versie van de Informatie en Communicatie-Infrastructuur van HU)

Zie: People per building section – CampusCrowdMap (utwente.nl) van Universiteit Twente als voorbeeld welke mogelijkheden locatie bepaling in zich heeft.

Daarnaast start in 2021 het zogenaamde Priva project. Met dit project wordt de data van alle gebouwbeheersystemen verzameld op één plaats in The Cloud. Gebouwbeheer kan op deze manier de gebouwen beter en nauwkeuriger beheren en duurzamer maken. Inmiddels is samen met de Universiteit Twente, TU-Eindhoven en Hogeschool In-Holland, in SURFnet verband een zogenaamde architectuur praatplaat gemaakt voor het beter verzamelen, verwerken en ontsluiten van IOT (Internet of Things) data. Locatie bepaling data van Wifi en data uit het GBS valt onder de groep verzamelde IOT-data, en kan gebruik maken van deze eerst architectuur plaat.

Concluderen kunnen we rustig stellen dat ons “Beton” steeds intelligenter gaat worden. Het zijn geen trajecten die in 2 weken gerealiseerd kunnen worden. Want zowel het ICI-4 project rond het datanetwerk als het Priva gebouwbeheer netwerk zijn kostbare en complexe projecten, Door stug door te gaan, met soms vallen en opstaan, werkt ook de bedrijfsvoering van HU hard aan de SDG’s

Contactpersoon
Gerard Verwoolde

Laatste update december 2020

 

CareTechLab

Technologie is overal, van je smartphone tot je e-bike. Ook in de zorg speelt technologie een belangrijke rol, en onderzoek op dit gebied is cruciaal voor de ontwikkeling van het veld. Het CareTechLab is een demonstratieruimte waar aandacht wordt besteed aan allerlei technologische innovaties binnen de gezondheidszorg. Zo kunnen studenten, docenten en andere belangstellenden kennis maken met bijvoorbeeld zorgrobot Zora.

Andere innovaties die aanwezig zijn, zijn de Interactive Modular Tiles, die een andere manier van bewegen of revalideren mogelijk maken. En worden plattegronden van aangepaste woningen (bijvoorbeeld voor mensen met dementie) getoond op een interactieve tafel. Er hangen posters met informatie over projecten van diverse lectoraten en ook is materiaal vanuit projecten te zien, bijvoorbeeld van het project ENGAGE en het MedGUIDE project.

Het CareTechLab is een belangrijk middel om innovatie in de zorg te stimuleren, wat nodig is om de kwaliteit van zorg in de komende jaren te kunnen behouden.

Contactpersoon
Chantal Huisman

Website: www.healthyenvironments.hu.nl

Laatste update december 2020

HU e-cars voor 100% schone energie

Op de fiets naar werk is een fantastische manier om duurzaam te doen. Helaas kunnen dienstreizen dit soms moeilijker maken. Daarom heeft de HU zes elektrische deelauto’s zodat jij je dienstreizen lekker met een elektrische auto kunt doen. Deze worden bovendien opgeladen door zonnepalen op de daken van de gebouwen op het Utrecht Science Park! Zo kun jij gemakkelijk, duurzaam én comfortabel naar je bestemming rijden. Het reserveren en openen van de auto’s gaat gemakkelijk met een app, zodat je snel weg kunt zijn.

Contactpersoon
Sandra Valenbreder

Laatste update december 2020

Circulaire Businessmodellen REDUCES

Om een circulaire economie (CE) te ontwikkelen hebben we ook circulaire businessmodellen nodig. Vanuit een niet-duurzaam lineair systeem van materiaalgebruik en afvalproductie moet een duurzaam systeem met gesloten kringlopen ontstaan. CE is intussen een innovatief businessveld. Maar vaak is nog onduidelijk welke negatieve ecologische en economische gevolgen allerlei bedrijfsmodellen kunnen hebben. In het internationale project REDUCES werken Hogeschool Utrecht en de gemeente Utrecht samen met andere partners aan circulaire businessmodellen in Europese regio’s.

Hoe zorgen we dat Europese businessmodellen zo min mogelijk negatieve milieueffecten hebben? Welke instrumenten moeten we ontwikkelen? Welke regionale businessmodellen zijn het meest geschikt voor welke situatie? Kennis en ervaring uitwisselen is cruciaal om de beste actieplannen te kunnen ontwikkelen voor elke regio. Studenten van de opleidingen Creative Business, Built Environment, Elektrotechniek en Communication & Multimedia Design (CMD) leveren een bijdrage aan het project.

REDUCES staat voor REthinking Sustainable Development in European Regions by Using Circular Economy Business ModelS. Hogeschool Utrecht neemt deel vanuit het lectoraat Building Future Cities en het Centre of Expertise Smart Sustainable Cities. Het European Regional Development Fund Interreg Europe subsidieert het project. De andere partners zijn het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Finland, Roemenië en Bulgarije.

Contactpersoon
Evert-Jan Velzing
Website: www.smartsustainablecities.nl

Duurzame Energieproeftuin 2.0

Op het dak van een van de gebouwen van Hogeschool Utrecht zijn allerlei zonnepanelen, zonneboilers en dakbedekkingsmaterialen te zien. Dat is de Duurzame Energieproeftuin 2.0, een openlucht lab met praktijkopstellingen die worden gebruikt in het techniekonderwijs. Direct onder de energieproeftuin bevindt zich het Energie-bouwfysicia lab, een testruimte met verwarmings- en koelingsapparatuur die werkt op de warmte die op het dak is opgevangen. In het Energie-bouwfysica lab is ook een klimaatkamer waar studenten binnen- en buitengevels testen en onderzoeken hoe goed de verwarmings- en koelingsapparatuur werkt in een woning.

Veel technieken om huizen efficiënt te verduurzamen bestaan al, maar ze worden nog onvoldoende geïntegreerd toegepast. Daarom werken studenten uit diverse opleidingen vaak samen aan projecten. Ook bedrijven uit de bouw- en installatiesector doen mee. Zo worden de studenten opgeleid aan de hand van actuele praktijkvraagstukken en worden bedrijven geholpen met innovatie-voorstellen. Het openlucht lab op het dak dient tevens als praktijklesruimte voor studenten uit alle leerjaren. Ze volgen onder andere de opleidingen Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek, Built Environment en Technische Bedrijfskunde. De Duurzame Energie proeftuin vormt in combinatie met het Energie‑ en bouwfysica lab een voedingsbodem voor allerlei onderzoeks‑ en onderwijsprojecten.

Contactpersoon
Marcel de Reeder
Website: www.onderzoek.hu.nl/Projecten/Duurzame-Energie-Proeftuin

Laatste update januari 2021

Team Celcius ­­– energieneutraal, circulair, modulair huis

Een energieneutraal huis waarin je je leven lang kunt wonen, want je kunt het groter of kleiner maken. Studententeam Celcius creëert een circulair, modulair, zelfvoorzienend én betaalbaar huis. Met deze woning neemt het team deel aan de finale van de Solar Decathlon Build Challenge 2020 in Washington D.C.

Een team HU-studenten vanuit diverse opleidingen ontwikkelt innovatieve en betaalbare oplossingen voor de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, circulariteit, CO2-reductie en energietransitie in en rondom woningen. Het team gaat hiermee de strijd aan met andere universiteiten en hogescholen in de internationale wedstrijd Solar Decathlon Build Challenge 2020. De resultaten zijn door de interdisciplinaire aanpak kwalitatief beter, realistischer, aantrekkelijker, betaalbaar en beter te implementeren en kennen meer draagvlak.

Celcius is onderdeel van Wonen 3.0, een leeromgeving binnen de HU waar interdisciplinaire studententeams meedoen aan (internationale) challenges. De vorige inzending van de HU aan de Solar Decathlon Challenge, in 2015 in Denver, is inmiddels opnieuw opgebouwd op het Utrecht Science Park. Dit ‘Denver House’ is nu een living lab op het gebied van duurzaam wonen. Studenten, onderzoekers en partners uit het bedrijfsleven testen hier samen nieuwe innovatieve systemen en elementen in een real life omgeving.

Contactpersoon
 Petra Beisterveld
Website:  www.celcius.house

E-BussEd – elektrisch busvervoer

Omschakelen van vervuilende dieselbussen op schone elektrische bussen, om zo bij te dragen aan energieneutrale mobiliteit en efficiënter openbaar vervoer. Dat is de ambitie van diverse Europese regio’s. Het Europese project Building Capacities for a European-wide E-bus Deployment (e-BussED) verbindt deze regio’s met elkaar door uitwisseling van kennis en ervaringen.

Europese regio’s in Italië, Duitsland, Malta, Hongarije en Nederland die hun busvloot graag willen omschakelen van diesel naar elektrisch, worden door het project e-BussED met elkaar verbonden. De partnerregio’s wisselen ervaringen uit in verschillende stadia van de transitie richting e-bussen. Regio’s die worstelen met de snelle technologische ontwikkelingen op dit gebied worden zo ondersteund. Welke wegen zijn er te bewandelen? Hoe kan energie regionaal worden opgewekt? Door nieuwe ideeën en beter beleid stimuleert het project de vraag- én de aanbodkant van elektriciteit opgewekt uit duurzame bronnen. Daarmee krijgt ook de transitie naar een duurzame economie een impuls. Het project zal leiden tot zes regionale actieplannen en vier best practices reports. Centre of Expertise Smart Sustainable Cities van Hogeschool Utrecht is partner van e-BussED, dat een subsidie kreeg van het European Regional Development Fund Interreg Europe. Studenten van onder andere de opleidingen Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek en Technische Bedrijfskunde werken mee aan het project.

Contactpersoon
Martijn Rietbergen
Website: www.smartsustainablecities.nl

Laatste update januari 2021

Electric Mondriaan

Op het dak van een van de gebouwen van Hogeschool Utrecht zijn allerlei zonnepanelen, zonneboilers en dakbedekkingsmaterialen te zien. Dat is de Duurzame Energieproeftuin 2.0, een openlucht lab met praktijkopstellingen die worden gebruikt in het techniekonderwijs. Direct onder de energieproeftuin bevindt zich het Energie-bouwfysicia lab, een testruimte met verwarmings- en koelingsapparatuur die werkt op de warmte die op het dak is opgevangen. In het Energie-bouwfysica lab is ook een klimaatkamer waar studenten binnen- en buitengevels testen en onderzoeken hoe goed de verwarmings- en koelingsapparatuur werkt in een woning.

Veel technieken om huizen efficiënt te verduurzamen bestaan al, maar ze worden nog onvoldoende geïntegreerd toegepast. Daarom werken studenten uit diverse opleidingen vaak samen aan projecten. Ook bedrijven uit de bouw- en installatiesector doen mee. Zo worden de studenten opgeleid aan de hand van actuele praktijkvraagstukken en worden bedrijven geholpen met innovatie-voorstellen. Het openlucht lab op het dak dient tevens als praktijklesruimte voor studenten uit alle leerjaren. Ze volgen onder andere de opleidingen Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek, Built Environment en Technische Bedrijfskunde. De Duurzame Energie proeftuin vormt in combinatie met het Energie‑ en bouwfysica lab een voedingsbodem voor allerlei onderzoeks‑ en onderwijsprojecten.

Contactpersoon
Marcel de Reeder
Website: www.onderzoek.hu.nl/Projecten/Duurzame-Energie-Proeftuin

Laatste update januari 2021

Energie-bouwfysica lab

In dit living lab staan allerlei gebouwgebonden installaties en bouwfysica. Dit zijn onderzoeks- en praktijkles-opstellingen over warmtepomptechnieken, warmte-terugwinning, luchtbehandeling, regeltechniek, sensortechniek en energie‑opwekking en ‑distributie. Er is een grote dubbele klimaatkamer om samengestelde gevelelementen te bemeten op energie en isolatie, luchtdichtheid en akoestische eigenschappen.

Studenten van Hogeschool Utrecht doen in het Energie-bouwfysica lab praktijkgericht onderzoek naar duurzame energie en opdrachten uit de beroepspraktijk. Het lab is ook een praktijkleslokaal voor studenten van onder andere de opleidingen Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek, Built Environment en Technische Bedrijfskunde uit alle leerjaren. De geleerde theorie wordt toegepast op echte energie-installaties en op bijvoorbeeld gebouwgevels uit de beroepspraktijk. De verkregen praktische inzichten dragen op hun beurt weer bij aan de ontwikkeling van de lopende onderzoeken in het lab.

Studenten werken samen met docenten van het Instituut Engineering en Built Environment, onderzoekers van het lectoraat Nieuwe Energie in de Stad en bedrijven. De samenwerking met marktpartijen staat centraal, om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de behoeften van de beroepspraktijk op hbo‑bachelor‑ en ‑masterniveau. Het Energie-bouwfysica lab staat via water‑ en elektriciteitsverbindingen in directe verbinding met de Duurzame Energieproeftuin op het dak van het gebouw.

Contactpersoon
Marcel de Reeder

Website: www.hu.nl/hu-opent-met-energylab-duurzame-energieproeftuin

Laatste update januari 2021

Inside Out renovatie Nul op de Meter

Hoe verduurzamen we hoogbouwflats met sociale huurwoningen? Er is voor zonnepanelen onvoldoende plek op het dak, terwijl het energieverbruik juist hoog is door de grote aantallen bewoners. Project Inside Out wil hoogbouwflats uit de jaren 1960 en 1970 renoveren naar energieleverende wooncomplexen. De flatgebouwen krijgen een slimme gevel met multifunctionele bouwdelen die woningen duurzaam verwarmen en ventileren, gecombineerd met energieopwekking door zon en wind.

Uniek aan het Inside Out-renovatiesysteem is dat de installaties aan de buitenzijde van de flat komen. Daar is meer ruimte voor energie-opwekking dan binnen. De bewoners hoeven niet te verhuizen tijdens de werkzaamheden. Studenten van Hogeschool Utrecht hielpen bij het ontwikkelen van de gevelmodules en bij het testen van de geveldelen in de klimaatkamer van het Energie-bouwfysicia lab. Ze hebben onder meer gekeken naar energieprestaties, comfortabel binnenklimaat, akoestiek, luchtdicht bouwen en brandveiligheid van samengestelde modulaire gevels. Het prototype is aangebracht op een bewoond flatgebouw van tien etages aan de Henriëttedreef in Utrecht Overvecht. Zonnepanelen en een windturbine wekken stroom op voor de flat. De energie die over is wordt opgeslagen in de accu’s van deelauto’s. Dit vermindert de piekbelasting op het elektriciteitsnet. De bewoners profiteren op deze wijze van lagere woon- en mobiliteitslasten.

Contactpersoon
Rogier Laterveer,rogier.laterveer@hu.nl
Website: https://www.smartsustainablecities.nl/projecten/919305.aspx?t=Inside+Out

Minor Smart Sustainable Cities

Sinds het begin van de 21ste eeuw leeft de meerderheid van de wereldbevolking in stedelijke gebieden. Dat is misschien niet zo verwonderlijk, want steden zijn over het algemeen de aantrekkelijke plekken waar steeds meer mensen willen werken, wonen en ontspannen. Steden worden steeds meer de ‘motor van onze economie’, het zijn creatieve plekken waar je jezelf kunt ontwikkelen en ze bieden kunst, amusement en cultuur.

Er zijn echter ook enorm veel uitdagingen. Hoe lossen we stedelijke problemen op met betrekking tot energie, mobiliteit en afval in de stad? Hoe zorgen we ervoor dat nieuwe innovatieve bedrijven voldoende werkgelegenheid bieden? Hoe zorgen we voor inclusiviteit, participatie en tolerantie? In de minor Smart Sustainable Cities leren studenten in een internationale en multidisciplinaire groep slimme, creatieve en duurzame oplossingen te ontwerpen voor de steden van de toekomst.

De internationale minor Smart Sustainable Cities wordt sinds 2016 jaarlijks aangeboden bij Hogeschool Utrecht. De minor is ontwikkeld in het CARPE/ERASMUS+ project ESSENCE (European Sustainable Solutions for Existing and New City Environments) in samenwerking met de gemeenten Utrecht, Turku (Finland) en Alcoy (Spanje) en de universiteiten van València (UPV), Turku (TUAS), Hamburg (HAW) en Manchester (MMU).

Contactpersoon
Martijn Rietbergen
Website: https://www.internationalhu.com/exchange-programmes/smart-sustainable-cities

Laatste update januari 2021

Refurbished ketens

Grondstoffen worden steeds schaarser, terwijl de vraag naar producten blijft stijgen. Hoe kunnen afgedankte producten ‘refurbished’ worden? HU-studenten onderzoeken – binnen de verschillende schakels die een rol spelen bij de levenscyclus van producten – hoe we afgedankte spullen kunnen renoveren of herstellen om opnieuw te worden verkocht.

Een refurbished product is een product dat na een eerste keer verkocht te zijn geweest, is terugbeland bij de fabrikant, producent of verkoper, daar is gecontroleerd, gerenoveerd, schoongemaakt en/of hersteld, om vervolgens in een zo goed mogelijke staat weer te koop aangeboden te worden. Vier studenten Technische Bedrijfskunde onderzoeken hoe producten hergebruikt zouden kunnen worden en hoe dit te realiseren valt met de verschillende schakels en bedrijven die een rol spelen bij de levenscyclus van de producten.

Contactpersoon
Evert-Jan Velzing

Universele sensor voor mens en gebouw

Sensoren zijn ‘hot’ en de vraag naar specifieke oplossingen is enorm. Een groep HU-studenten van de studies Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek en Technische Bedrijfskunde pakt het anders aan. Ze ontwikkelen een multi-purpose measuring device: een meetapparaat met verschillende sensoren voor uiteenlopende doeleinden.

De studenten werken een half jaar lang samen aan de opdracht in het kader van een Honours-Quest-project in opdracht van het lectoraat microsysteemtechnologie. De sensoren van het nieuwe meetapparaat kunnen bijvoorbeeld luchtdruk, luchtvochtigheid, temperatuur, lichtintensiteit en beweging meten. De meetresultaten worden via Long Range and low-power wide-area network (LoRa) naar de gebruiker gestuurd.

Het meetapparaat geeft bewoners bijvoorbeeld een seintje als ze een raam openen terwijl de verwarming nog aan staat. Het registreert of fysiotherapiepatiënten hun oefeningen (goed) uitvoeren. Bij ouderen die het apparaat dragen en vallen geeft het apparaat een melding door aan de hulpdienst. Aan mensen met COPD, astma en allergieën kan het apparaat informatie geven over de luchtvochtigheid. Als die te hoog is kunnen ze actie ondernemen om hem te verlagen, bijvoorbeeld door een raam te openen of een luchtontvochtiger aan te zetten, zodat hun symptomen afnemen. Het project loopt nog en het meetapparaat wordt niet alleen ontwikkeld maar ook geproduceerd op Hogeschool Utrecht.

Contactpersoon
Rik Lafeber
Website: www.hu.nl/onderzoek/microsysteemtechnologie#Onderwijs

Laatste update januari 2021

Waterstof Electrolyzer op Lage Weide

Voor de realisatie van de lokale opwekking – een Electrolyzer – wordt groene stroom ingezet, zodat er ook sprake is van groene waterstof. De investering in de Electrolyzer en het gekoppelde tankstation wordt gedragen door lokale bedrijven in Lage Weide en deels door een subsidie van Kansen voor West (EFRO). Daar de installaties hun eigendom worden, hebben de lokale bedrijven ook belang dat de geproduceerde waterstof afgenomen wordt.

Het project bevindt zich in de opstartfase. Het lectoraat Building Future Cities heeft het initiatief genomen om de partijen bijeen te brengen in het voorjaar van 2020 en eind 2020 was de subsidietoekenning rond. Na verkenning van potentiele locaties wordt begin 2021 de vergunningsaanvraag ingediend. De realisatie staat voor de tweede helft van 2021 gepland.

De HU zet de subsidie in voor projecten in het onderwijs, om kennis te ontwikkelen over daadwerkelijke emissiebesparingen en opschalingsmogelijkheden. Denk bij het laatste aan uitbreiden met meer Electrolyzers, onderhoudsoptimalisatie, maar ook aan uitbreiden naar het tanken van watervervoer.

Voor de beroepspraktijk is toegang tot lokale waterstof essentieel. Op Lage Weide is relatief veel zwaar transportmaterieel, dat lastig is om te zetten op puur elektrisch. Een andere energiedrager zoals waterstof is noodzakelijk. Aanvullende subsidies zoals DKTI transport zullen investeringen in dergelijk materieel mogelijk maken.

Contactpersoon:
Steven Nijhuis

Laatste update februari 2021

Duurzaamheid in ICT-opleidingen: van intentie naar implementatie

Het Institute for Life Sciences and Chemistry van Hogeschool Utrecht heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met Miscancell, ontwikkelaar van onder andere duurzaam asfalt. Het bedrijf haalt grondstoffen uit olifantsgras en maakt deze via een chemisch proces klaar voor gebruik in een divers palet aan duurzame producten.

Al sinds 2017 hebben ruim 70 studenten chemie en chemische technologie (afstudeer)stages gelopen en projecten gedaan met en bij Miscancell. Zo hebben studenten geholpen de chemische procedure bij het maken van lignine, een stof die teer in asfalt vervangt, te verbeteren. Daarmee werken studenten en docenten tegelijkertijd aan hun eigen professionalisering én aan verduurzaming. De samenwerking bevalt beide partijen goed, en wordt daarom nu uitgebreid.

Meedenken over de opleiding
Miscancell wordt met ingang van februari 2021 voor een periode van tenminste drie jaar actief betrokken bij de inhoud en vormgeving van de opleiding Chemische Technologie en de minor Process Development in the Chemical Industry. “Er komt nog meer uitwisseling op gang”, vertelt Arjan Brenkman, opleidingsmanager Chemie en Chemische Technologie. “Onder andere door gastcolleges en bedrijfsbezoeken. Ook betrekken we Miscancell in de beroepenveldcommissie en het College van Toezicht en onderzoeken we subsidiekansen voor verdere uitbouw van praktijkgericht onderzoek. Daarnaast kan Miscancell op een eenvoudige manier in contact komen met excellente studenten, door projecten in te dienen die deze studenten, naast het reguliere lesaanbod, extra uitdaging bieden.”

Marcel van de Peppel, directeur van Miscancell en alumnus van de opleiding Chemische Technologie: “We zien het als onze rol om – met het oog op de banen van de toekomst – mee te denken over vernieuwingen die we binnen opleidingen kunnen doorvoeren, zodat we straks niet achter de feiten aanlopen en toekomstgericht verder kunnen.”

Creatieve studenten
Docent-onderzoeker Hermen Bollemaat werkt intensief samen met Marcel: “Het is natuurlijk ontzettend goed voor de ontwikkeling van studenten om aan opdrachten binnen een écht bedrijf te werken, en ze vinden het ook erg leuk. Van bedrijven hoor ik daarnaast dat ze onze studenten graag willen hebben. Bijvoorbeeld vanwege hun creativiteit: studenten komen vaak met ideeën waar hun stage- of afstudeerbegeleider nog niet over heeft nagedacht. Dat is zo leuk aan het samenwerken met studenten. En dat is van grote waarde voor innovatieve organisaties als Miscancell.”

Bron: HUOntwikkelt

Laatste update mei 2021

Miscancell en het Institute for Life Sciences and Chemistry

Hogeschool Utrecht wil professionals opleiden die kunnen bijdragen aan duurzame ontwikkeling, zoals beschreven in de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties (SDGs). Bij de ICT-opleidingen staat dit nog in de kinderschoenen, dit onderzoek wil daarom handvatten aanreiken om vorm te geven aan duurzaamheid binnen de ICT-opleidingen.

Resultaten
Het project levert een good practice van duurzaam ICT-onderwijs. Daarnaast worden er ook inzichten verkregen in het effect op studenten, docenten en opdrachtgevers. Daarbij wordt een set aan tools gerelateerd aan de beroepstaken en SDG’s opgeleverd, waarmee de integratie voor andere vakken makkelijker wordt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van tools uit o.a. value-driven design. Met dit resultaat heeft de opleiding concrete handvatten hoe de SDG’s verder te integreren en zo betere professionals op te leiden.

Looptijd
01 mei 2020 – 30 november 2021

Contactpersoon

Joris Gresnigt 

 

Laatste update: november 2021