Platformnieuws februari 2020

kUS kennisagenda 2020-2022
De programmaraad van het kUS heeft in september de provinciale kennisagenda voor het sociaal domein in de provincie Utrecht vastgesteld. Deze agenda is gebaseerd op de maatschappelijke opgaven waaraan we de komende jaren willen werken. De hoofdthema’s van deze agenda zijn het werken aan gezonde sociale omgevingen, participatie, preventie en kwaliteit van zorg- en dienstverlening.

1. Gezonde sociale omgevingen en vitale netwerken: omgevingen en gemeenschappen die gezondheid, ontwikkeling, sociaal functioneren en participatie bevorderen.
2. Participatie: mogelijkheden om deel te nemen aan het leven in de buurt, aan inwonersinitiatieven, aan de arbeidsmarkt, aan passend onderwijs.
3. Preventie: voorkomen van problemen op gebied van sociaal functioneren. Voorkomen van uitsluiting, eenzaamheid en sociaal isolement, armoede en schulden, schooluitval, onveiligheid in gezinnen en buurten.
4. Kwaliteit van zorg- en dienstverlening: maatwerk, integrale aanpak en continuïteit van zorg en ondersteuning (doorlopende ondersteuning als de aard van de beperkingen of de problematiek dit vereist).

Deze thema’s staan niet op zichzelf maar zijn met elkaar verbonden. Zo hebben gezonde leefomgeving en vitale sociale netwerken een preventieve werking. Zij vormen de sociale basis. Zij kunnen uitsluiting, eenzaamheid en gezondheidsklachten tegengaan. Zij bieden ook gelegenheid tot participatie. Primair zijn de burgers hier aan zet. Het uitgangspunt is dat mensen zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun gezondheid en sociaal functioneren, dat zij hierbij elkaar steunen en faciliteren. Ze geven daarmee invulling aan een collectieve verantwoordelijkheid voor de omgevingen en netwerken waarin zij wonen, werken, leren en recreëren. Professionele inzet is hierbij ondersteunend daar waar dat nodig is. Zorg- en dienstverlening kan zowel gericht zijn op het bevorderen van gezonde sociale omgevingen en vitale netwerken, als op participatie en preventie. Individuele en collectieve ondersteuning gaan hier hand in hand. De gemeentelijke overheid wil zich inspannen om de inzet van inwoners en professionals optimaal te faciliteren.

De komende jaren zal er via programma’s en projecten door gemeenten, praktijkorganisaties, inwonersinitiatieven, opleidingen en kennisinstellingen gewerkt worden aan deze opgaven.

De uitgebreide agenda met een onderbouwing van de opgaven waar we in de provincie voor staan, is hier te lezen.

Integratie van vluchtelingen: sociaal werkers en inwoners in actie
De eerste resultaten van een onderzoek naar de vraag hoe sociaal werkers en actieve inwoners in Houten het integratieproces van statushouders stimuleren, staan op de site. Daarnaast een interview met Neeltje Spit (onderzoeker) en Willy Lageveen (directeur vanHouten&Co).
Lees verder

Academische Werkplaats Transformatie Jeugd Utrecht (AWTJ Utrecht)
De AWTJ Utrecht is na vier jaar afgesloten. Binnen de werkplaats is er onder meer gewerkt aan vier  projecten:

1. Gewoon opvoeden, met een accent op ‘De Wijkacademies’ in Utrecht-stad
2. Empowerende oduercursussen
3. Het Jouw Informele Mentor-project (JIM-project)’
4. Effecten van basishulp

De eindverslagen en andere publicaties rondom deze vier projecten zijn te vinden via www.awtjutrecht.nl

Van sleutelen aan het stelsel naar bouwen aan inhoudelijke vernieuwing
De Jeugdwet uit 2015 heeft nog niet gebracht wat ervan verwacht werd. Om de zorg voor jeugd inhoudelijk te vernieuwen lijkt meer nodig dan alleen geld of een stelselwijziging, namelijk aandacht voor de vijf samenhangende fundamentele ingrediënten van een goed functionerend jeugdstelsel (NJi 2019b). In dit essay leest u een beknopte analyse van de transitie en de transformatie in de jeugdsector en wordt nader ingegaan op de ‘pedagogische civil society’ binnen de context van een samenhangend jeugdstelsel.
> Lees hier het essay

De werkalliantie als onderwerp van gesprek tussen cliënten en professionals.
Hoe denken cliënten en professionals over de kwaliteit van het contact en de onderlinge samenwerking tussen cliënten en professionals in het (semi)gedwongen kader? En helpt het volgens hen als zij daar samen af en toe systematisch over praten aan de hand van een door Hogeschool Utrecht ontwikkeld hulpmiddel?
>Lees hier de publicatie

Stress-sensitief werken in het sociaal domein. Inzichten en praktische handvatten voor hulp- en dienstverleners
Dit boek beschrijft hoe chronische stress denken en gedrag ontregelt. In een theoretische inleiding wordt toegelicht hoe het komt dat mensen die in chronische stress leven vaker afspraken vergeten, niet vanzelfsprekend in actie komen en meer moeite hebben hun emoties en verlangens te reguleren. Er wordt uitgelegd hoe het komt dat chronische stress mensen lijkt te gijzelen in hun problematiek. Aan de hand van praktische casuïstiek wordt uitgewerkt wat deze inzichten betekenen voor de publieke hulp- en dienstverlening op terreinen als de re-integratie, jeugdhulpverlening, thuisbegeleiding, schuldhulpverlening, wijkteams en het maatschappelijk werk.

Het boek laat zien wat de inzichten betekenen voor bijvoorbeeld de inrichting van ontmoetingsruimten, schriftelijke communicatie en gespreksvoering. Ook vindt u informatie over de waarde van het geven van beloningen, psycho-educatie over stress en instrumenten die cliënten kunnen helpen om (lange)termijndoelen te stellen en die doelen te bereiken. Naast beschrijvingen over de mogelijkheden om de hulp- en dienstverlening effectiever in te richten, krijgt u praktische tips om direct mee aan de slag te gaan.

De redactie van het boek wordt gevormd door Nadja Jungmann, lector Schulden en Incasso aan de Hogeschool Utrecht en trainer bij Social Force, Peter Wesdorp, trainer en adviseur bij WhatWorks en specialist op het terrein van de sociale zekerheid en Tamara Madern, lector Schuldpreventie en Vroegsignalering aan eveneens de Hogeschool Utrecht en zelfstandig adviseur en trainer.

Dit boek helpt professionals in het sociaal domein om cliënten met chronische stress beter te ondersteunen. Ook is het boek geschikt voor managers, (dienst)directeuren en voor studenten Social Work, MWD, SJD en SPH.

Je vindt het boek hier.

Evaluatie Peer Support Groep
Binnen de opleiding Social Work van de HU is gehoor gegeven aan de toenemende wens van studenten om meer te kunnen doen met eigen ervaringen met psychische kwetsbaarheid. Deze wens is onder meer vertaald in een peersupportgroep voor en door studenten. De opgedane inzichten worden gebruikt om in de brede bachelor Social Work de leerlijn ‘Ervaringskennis’ verder te ontwikkelen en vormen van peer support aan te bieden waar studenten gebruik van kunnen maken.
> Lees rapport

Sportvrienden
Sport kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van het zelfvertrouwen en de eigenwaarde van jeugdigen die gebruik maken van jeugdhulp, en daarmee (de kansen op) een positieve maatschappelijke participatie vergroten. Het project ‘Sportvrienden’ waarin studenten worden geworven als sportvriend voor deze jeugdigen, kan een sleutelrol spelen in het vergroten van sportparticipatie, de drempel verlagen om lid te worden van een reguliere sportclub, en laagdrempelige en informele ondersteuning bieden door inzet van een ‘belangrijke ander’ in het leven van de jongere. In deze publicatie wordt het project geëvalueerd.
> Lees hier de publicatie

Integraal werken ontrafeld
In deze notitie wordt verkend wat onder ‘integraal werken’ binnen de transformaties in het brede sociaal domein verstaan wordt.   Na een schets van een aantal definities en invalshoeken rondom integraal werken worden een viertal vensters op integraal werken geopend: het burger- of leefwereldvenster; het venster van de sociaal professional; het organisatievenster en tot slot het beleids- en bestuurlijk venster. De notitie eindigt met een beschouwing over de samenhang tussen deze vensters: het raamwerk.
>Lees meer

De herontdekking van de relatie
In een recent artikel in het tijdschrift Sozio pleit lector Jean Pierre Wilken voor de herwaardering van sociale relaties. Hij stelt dat de afgelopen decennia te veel in het teken stonden van individualisering en zelfredzaamheid. Mensen zijn sociale wezens en hebben elkaar nodig. Dit geldt zowel voor de meer als de minder zelfredzame burgers. De verwaarlozing van sociale relaties heeft tot grote problemen geleid zoals eenzaamheid en depressie. Tijd om het tij te keren en te werken aan meer verbinding.
> Lees hier de publicatie

Reflecteren is een manier van zijn
in het hoger beroepsonderwijs wordt geïnvesteerd in leren reflecteren ‘on-action’: achteraf terugblikken op eigen handelen. In dit artikel houdt Marie-José Geenen een pleidooi om reflecteren tot een vanzelfsprekende beweging te maken in het persoonlijke en professionele leven, ondanks het ‘dunne’ bewijs dat reflecteren je tot een betere coach, begeleider, supervisor of professional maakt.
> Lees artikel

Pak de ruimte!
Kwetsbare jongvolwassenen die bij het loket Werk & Inkomen van een gemeente aankloppen hebben vaak maatwerk nodig. De gemeente Utrecht heeft daarom in haar structuur en beleid ruimte gemaakt om deze jongeren doelgericht te ondersteunen. Senior-werkmatcher Leyla Dundar vertelde tijdens één van de werksessies, georganiseerd door NJi en Movisie , hoe dit in zijn werk gaat.
> Lees het artikel

Zo investeren wethouders in kansen voor jongeren
Door uit te gaan van de positieve ontwikkeling van kinderen en jongeren, door meer te investeren in preventie, opvoed- en opgroeiondersteuning en een brede beoordeling van wat hun behoefte is, starten meer kinderen en jongeren goed en wordt  dure zorg later in de keten voorkomen. Een groeiende groep wethouders denkt hier actief over na en kiest ervoor om te investeren in preventie voor de jeugd.
> Lees het artikel

Sport voor participatie
Het verschil zit vaak in een klein hoekje. Voor mensen in kwetsbare posities blijkt het stappen in de ‘rol’ van sporter al veel te kunnen doen voor het zelfvertrouwen. De deelname aan sport- en beweegactiviteiten zorgt er echter niet alleen voor dat je even niet aan je problemen denkt. Ook is er sprake van een zogenaamde normaliserende werking: het idee dat je even ‘normaal’ mee kunt doen in de maatschappij. Het idee achter veel sportprojecten is dat dit positievere zelfbeeld tevens kansen biedt om bijvoorbeeld weer met (vrijwilligers)werk te beginnen. Deze en meer relatief kleine effecten kunnen een groot verschil maken, zo blijkt uit de eerste fase van het (Raak) onderzoeksproject ‘Sport voor Participatie’.
>Lees artikel

Gezinnen in hun kracht
Het verbeteren van de ervaren gezondheid van gezinnen in Kanaleneiland in Utrecht is het doel van het project ‘Gezinnen in hun kracht’. In samenwerking met lokale partners werkt Stichting Nieuw Welgelegen in dit project aan het terugdringen van gezondheidsachterstanden . In dit artikel wordt de balans opgemaakt: In hoeverre   is het gelukt om gezinnen te bereiken? Welke interventies worden benut?? Wat zijn de leerervaringen en opbrengsten?
> Lees artikel

Formele en informele hulp en ondersteuning
Vrijwilligers spelen een belangrijke rol in de hulp aan jongeren en gezinnen. Ze werken vaak samen met betaalde hulpverleners. Wat is er nodig om dit goed te laten verlopen? Wie neemt welke rol op zich? Het lectoraat Jeugd (HU) onderzocht dit in drie Utrechtse jeugdregio’s.
Het onderzoek had tot doel om:

• te achterhalen wat gezinnen, jongeren, vrijwilligers en betaalde krachten vinden van de combinatie vrijwillige en betaalde hulp;
• te bepalen welke vaardigheden betaalde hulpverleners moeten hebben om goed te kunnen samenwerken met vrijwilligers.
  Lees de publicatie

Beter benutten van gemeenschapskracht
Op 19 september organiseerden Omzien naar Elkaar en kUS een symposium waarbij de samenwerking tussen bewonersinitiatieven, sociale professionals, gemeenten en kennisinstellingen in het sociaal domein centraal stond. Er is nog een groot verschil in beelden over en kennis (van de rol en positie) van bewonersinitiatieven. Een aantal zeer succesvolle bewonersinitiatieven stagneren op dit moment als het gaat om gelijkwaardige samenwerking met gemeenten en/of sociale partners.
> Lees het verslag en download de presentaties

Geweld in gezinnen
In oktober organiseerde het kUS samen met externe partners voor de vierde keer de conferentie ‘Geweld in gezinnen’. Dit keer met de focus op traumaverwerking en herstel. Tijdens deze bijeenkomst werd ingegaan op de mogelijke doorwerking van geweld in een mensenleven en wat een professional kan betekenen in de fasen van traumaverwerking en herstel.
>Bekijk de verslagen van de diverse workshops

Jong Geleerd
Op donderdag 21 november verzamelden belangstellenden vanuit jeugdhulp, gemeenten en kennisinstellingen zich op het Stadskantoor in Nieuwegein voor een bijeenkomst over  ‘Preventie in de jeugdsector’. Er werd gesproken over de definities van preventie, over de gezondheidssituatie van jeugdigen in de provincie Utrecht en over onderscheiden risicofactoren die het kansrijk  opgroeien kunnen belemmeren. Het ging over veerkracht van jongeren en wat dat dan inhoudt en er werd onderstreept dat hulpverleners en begeleiders uit zouden moeten gaan van mogelijkheden en niet van problemen.
Benieuwd naar de presentaties van de workshops? Bekijk ze op de website van het kUS.

Nieuwjaarsbijeenkomst kUS
Op 31 januari 2020 trapten we het nieuwe kUS-jaar af met een nieuwjaarsbijeenkomst bij JOINN! in Houten. Na een korte terug- en vooruitblik, volgden een zestal pitches over projecten die net afgerond  of opgestart zijn door partners verbonden met  het kUS.
>Bekijk hier de powerpoint.